Fréttablaðið - 26.11.2021, Blaðsíða 78

Úr Læknirinn í Englaverk-
smiðjunni eftir Ásdísi Höllu
Bragadóttur
Þegar Ásdís Halla Bragadóttir fór að
forvitnast um fjölskyldu blóðföður
síns sem hún kynntist á fullorðins-
árum, var fátt um svör þegar hún
spurðist fyrir um einn mann: Dr.
Moritz Halldórsson. Af hverju staf-
aði þessi þögn um íslenskan lækni
sem starfaði í Kaupmannahöfn og
Vesturheimi?
Hér sviptir Ásdís Halla hulunni
af harmleik Moritz Halldórssonar
læknis og fjölskylduleyndarmálum
sem aldrei áttu að verða afhjúpuð.
Að baki liggja miklar rannsóknir
og heimildaleit sem teygði sig til
fjögurra landa.
Þegar hér er komið sögu er Moritz
starfandi sem læknir í Kaupmanna-
höfn.
Ég átti ekki von á öðru en að
þessi þriðjudagur sem hugur-
inn reikar til yrði með sama
sniði og aðrir dagar þetta
haust. Ég fékk mér að borða
og las blaðið. Í fyrstu vakti
ekkert sérstakt á forsíðunni
athygli mína nema auglýsing
fyrir lagerhreinsun á sól- og
regnhlífum þar sem hægt var
að fá góðar hlífar á helmings
afslætti en þegar ég var í þann
mund að f letta yfir á síðu tvö
rak mig í rogastans.
Neðst á forsíðunni hægra
megin var frétt með sláandi
fyrirsögn:
Morgenbladet Þriðjudagur,
25. september 1890.
MORÐ Á FÓSTURBÖRNUM
Í gærmorgun fannst kona
hengd í einu af trjánum við
Smedelinien. Hún var f lutt í
skyndi á sjúkrahús en var þá
þegar orðin stíf og köld. Var
þá farið með hana á lögreglu-
stöðina á Store Kongensgade
og þaðan yfir í líkhúsið þar sem
hún er nú.
Konan sem fannst er á bilinu
30–40 ára. Fljótlega voru borin
kennsl á hana og er talið að hún
sé Emma Rasmussen. Hún var
eftirlýst af lögreglunni eftir að
upp komu alvarlegar ásakanir í
hennar garð, en þær upplýsing-
ar sem liggja fyrir um málið eru
eftirfarandi:
Frú Emma Rasmussen, sem
býr á fyrstu hæð á Elbagade,
hafði leyfi lögreglunnar til að
vera með smábörn í fóstri gegn
Blóðugt kusk
á hvítflibba
Moritz Halldórs-
son læknir gekk
í gegnum erfiða
lífsreynslu.
MYND/AÐSEND
Ásdís Halla
Bragadóttir
skrifar mikla
örlagasögu.
FRÉTTABLAÐIÐ/
STEFÁN
mánaðarlegu gjaldi, en greitt
var fyrirfram í eitt skipti fyrir
öll. Þar að auki var hún með
gistingu fyrir barnshafandi
konur.
Hjartað sló hraðar. Ég las
upphaf fréttarinnar aftur. Gat
verið að þetta væri frú Rasmus-
sen á Elbagade 9? Sú sem ég var
hjá nokkrum vikum fyrr? Frá
heimili hennar var innan við
korters gangur að Smedelinien
þar sem hin látna fannst við
Kastalann, gamla varnarvirkið
þar sem höfuðstöðvar varnar-
liðs borgarinnar voru.
Ýmislegt í fréttinni benti til
þess að þetta væri frú Rasmus-
sen en sú sem ég þekkti hét ekki
Emma heldur Anna María og
hún var komin vel yfir fertugt.
Þetta hlaut að vera önnur kona.
En gat það verið tilviljun
að þær bæru sama eftirnafn?
Báðar höfðu þær leyfi lögregl-
unnar til að reka fósturheimili
og voru einnig með gistingu
fyrir barnshafandi konur. Auk
þess var þetta sama gata og
sama hæð. Sú sem ég fór í vitj-
anir til bjó á hæðinni sem á
dönsku er kölluð fyrsta hæð,
því götuhæðin er alltaf kölluð
stuen, og konan í fréttinni bjó
einnig á þeirri hæð.
Ég las áfram:
Meðal annars hafði hún
tekið að sér í fóstur ungabarn
þjónustustúlku og fékk fyrir
það alla greiðsluna greidda
fyrirfram.
D a g n o k k u r n f ó r
þjónustustúlkan að Elbagade
til að kanna hvernig barninu
vegnaði. Henni var sagt að
barnið hefði það gott, en hún
gæti ekki fengið að sjá það því
það væri ekki heima. Móðirin
kom aftur og aftur en fékk aldr-
ei að sjá barnið sitt. Að lokum
var henni sagt að barnið hefði
verið sent út á land því það
hefði ekki verið við góða heilsu
og hefði þurft ferskt loft. Unga
móðirin gat hins vegar ekki
fengið heimilisfang staðarins
þar sem barnið var í vistun.
Þjónustustúlkan f ylltist
grunsemdum og tilkynnti um
málið til lögreglunnar.
Mér sortnaði fyrir augum og
ef ég hefði ekki þegar setið við
borðstofuborðið hefði ég hnig-
ið niður. Ég var ekki í neinum
vafa lengur. Þjónustustúlkan
í fréttinni hlaut að vera Anna
María Andersen sem bar sama
fornafn og frú Rasmussen og
sagðist búa á horninu á Kna-
brostræde og Magstræde. Unga
konan með ranghugmyndirnar
sem ég var viss um að væri
sinnisveik og glímdi við tauga-
veiklun. Gat verið að lögreglan
hefði trúað henni?
Með herkjum hélt ég áfram
niður forsíðuna:
En þegar fósturmóðurinni
barst til eyrna að lögreglan
væri á hælum hennar og að hún
ætti að gefa sig fram á lögreglu-
stöðinni yfirgaf hún heimili sitt
og kom ekki aftur.
Lík hennar fannst svo við
Smedelinien.
Í millitíðinni hóf lögreglan
rannsókn í húsinu við Elba-
gade og í kjallara hússins
fannst lík af litlu barni sem
borin voru kennsl á sem barn
þjónustustúlkunnar.
Þar að auki fannst í kassa,
þar sem úrgangur frá húsinu er
geymdur, lík annars barns sem
hafði verið á fósturheimilinu.
Mér rann kalt vatn á milli
skinns og hörunds. Gæsahúðin
hríslaðist upp í höfuðleður.
Jesús Kristur!
„Er ekki allt í lagi?“
Jóhanna settist við borð-
stofuborðið og reyndi að ná
athygli minni. „Moritz, hvað
er að?“
„Bíddu, ég er að klára að lesa
...“
Í íbúð hinnar látnu fann
lögreglan systur hennar sem
bjó með henni. Talið var að
hún gæti búið yfir mikilvægum
upplýsingum og var hún því
handtekin og færð á lögreglu-
stöðina.
Ákafar umræður hafa orðið
meðal íbúa við götuna og í bæj-
arhlutanum þar sem glæpurinn
var framinn. Íbúar hússins sem
Emma Rasmussen bjó í þekktu
lítið til hennar, þeir segja að
hún hafi látið lítið fyrir sér fara.
Lögreglan leggur mikið upp
úr því að komast sem allra fyrst
til botns í þessu óhugnanlega
máli.
Skjálf hentur tók ég af mér
gleraugun og grúfði andlitið í
höndunum. „Talaðu við mig,
Moritz! Hvað er eiginlega að?“
spurði Jóhanna um leið og hún
lagði aðra höndina á öxl mína.
Ég hristi höfuðið og átti erfitt
með að koma upp orði.
„Það er f rét t hér na á
forsíðunni. Hræðileg frétt um
dáin börn. Þau voru myrt á
fósturheimili ...“
„Almáttugur, hvílíkur hryll-
ingur!“
Ég tók hendurnar frá and-
litinu og leit upp á eiginkonu
mína.
„... og ég hef komið á þetta
fósturheimili ...“
„Hvað segirðu? Þú?!“
„Það eru ekki nema tvær
eða þrjár vikur síðan og það
er fósturmóðirin sjálf sem ég
kannast við sem er grunuð
um drápin. Hún fannst dáin í
gær eftir að hún hengdi sig við
Kastalann.“
Ég sá frú Rasmussen fyrir mér,
hangandi í trénu við varnarvirk-
ið. Belgmikil miðjan og örmjóir
fætur sem dingluðu undan
kjólnum. Augun spenntust
upp af ótta, þegar hún fann að
hún náði ekki andanum, stóðu
nánast á stilkum og munnur-
inn, með alltof stórum hvítum
tönnum, var galopinn. Trékloss-
arnir lágu á göngustígnum fyrir
neðan hana, annar brotinn eftir
að hafa dottið af henni.
„Þekktir þú hana í alvöru,
þessa konu sem hengdi sig?“
„Dálítið. Ég kom þarna
nokkrum sinnum, ekki til að
sinna henni heldur börnunum,
og ég vona að ...“
Þeirri spurningu laust niður í
mig hvort ég hefði haft afskipti
af börnunum sem fundust
látin. Ég var nokkuð viss um
að ég hefði aldrei séð barn
Önnu Maríu, örvæntingar-
fullu þjónustustúlkunnar, en
ég hafði ekki hugmynd um
hvaða barnslík fannst í kass-
anum þar sem úrgangurinn
var geymdur. n
Kíktu í heimsókn!
Bíldshöfða 18 - 110 Reykjavík - sími: 557 9510 - patti.is

Sjá nánar
á patti.is
Verð áður
339.900 kr.
SX 80588 hægindasófi
249.900 kr.
SVARTUR FÖSTUDAGUR
Tilboð 22.-27. nóvember
52 Menning 26. nóvember 2021 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ