Fréttablaðið - 11.06.2022, Qupperneq 24

um að ég geti verið skáld og ef
ég ætla að vera frjáls í mínum kveð­
skap þá verð ég að bera virðingu
fyrir öllu sem lifir. Ef þú gerir það
ekki þá þrengirðu mynd þína. Sálar­
myndina.
En gleymum því ekki að það eru
börn, það eru barnabörn og barna­
barnabörn og það eru langafi og
langamma og það eru amma og afi
og það eru pabbi og mamma, kettir
og hundar og allt í þessu lífi sem að
við verðum að veita athygli.
Ef við gerum það ekki þá förum
við bara sofandi í gegnum þetta.
Og myndum kannski fordóma
gagnvart öllu sem er skemmtilegt,
fallegt og gott. Þetta er allt orðið
rosalega flott. Mörg kyn og svona.
Mér finnst þetta alveg æðislegt.
Það er bara best af öllu ef fólk getur
bara fengið að vera það sem það er.
Hvernig sem það fæddist. Það væri
allaveganna svolítið sniðugt að
prufa það.“
Í fylgd með fullorðnum
Bjartmar var einn vinsælasti
tónlistarmaður landsins á níunda
áratugnum og sló hressilega í
gegn með sinni vinsælustu plötu, Í
fylgd með fullorðnum, sem kom út
1987. Hann segir plötuna þó ekki
hafa valdið neinum sérstökum
straumhvörfum á ferlinum.
„Nei, sjáðu til. Það breyttist ekkert
hjá mér. Þótt maður fari í öðruvísi
jakka þá breytist meining textanna
ekkert hjá mér því ég var bara að
fjalla um þá veröld sem við bjóðum
börnum upp á og þar er allt. Þar er
ástin, þar er kærleikurinn, hatrið,
af brýðisemin, öfundsýkin og svo
alkóhólisminn og allt þetta.
Þetta er bara þemaplata um
það hvernig við fylgjum börnum í
gegnum lífið og mér sýnist aldrei
hafa verið erfiðara en núna að taka
ákvörðun um það í hvaða átt menn
eiga að fara. Því að veröldin er bara
í þvílíkri steik að það er hörmung
bara að þetta skuli vera að ganga
yfir. Þannig að við höfum kannski
gleymt því svolítið að vera í fylgd
með fullorðnum,“ segir Bjartmar
og ekki annað á honum að heyra
en týnda kynslóðin hafi klúðrað
málunum.
Týnda kynslóðin í ruglinu
Bjartmar vísar í samtal sitt við
ungan mann sem var á leiðinni í
framboð fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
„Ég spurði hann hver yrðu aðal
áherslumál hans kynslóðar og hann
sagði að næstu þriggja kynslóða
biði það verkefni að þrífa upp eftir
okkur. Mér fannst það svo flott hjá
honum. Og hvert erum við komin?
Svo er náttúrlega fáránlegt líka,
strákar, sjáiði nú bara í Úkraínu.
Þessa stráka og stelpur og þetta
gamla fólk. Allir eru að verja
landið sitt alveg svoleiðis til síðasta
blóðdropa á meðan við erum að
selja landið okkar. Það er enginn
að berjast fyrir því að við eigum
þetta. Auðlindirnar fara bara og
það er eins og einhver lýðræðisleti
sé komin í liðið.
Hugsjónamissir
Ég veit ekki hvort pólitíkin er
einhver veira sem ekki er hægt að fá
sprautu við en allaveganna þá er það
mjög algengt að stjórnmálamenn
sem eru með góð fyrirheit fyrir
kosningar að þeir stökkbreytist
bara í andhverfur sínar þegar þeir
eru komnir með völdin. Ég held að
það sé ekkert bóluefni til við þessu,
því miður. Af hverju geta þeir ekki
verið stoltir af því að eiga fallegt
þjóðfélag? Gott og duglegt fólk?
E r k a n n s k i s v o l í t i l l
kótilettukallafílíngur í pólitíkinni?
„Já hippinn, sko. Hann var alveg
fullur af hugsjónum. Hann elskaði
bara lífið og stofnaði kommúnu og
var á móti öllu; stríðinu í Víetnam
og ég veit ekki hvað og hvað og hvað.
Peace and love og understanding
og allur pakkinn en svo náttúrlega
kom að því að kaupa franskbrauðið.
Þá náttúrlega snerist þetta allt upp
í andhverfu sína og hippinn bara
missti hugsjónina.“
Bjartmar geirneglir síðan pæling­
una með því að vitna í sjálfan sig og
lagið Pínulítið peð: Svo tók hann
alla, gömlu friðarhyggjufrasana, og
tróð þeim oní, terlínbuxnavasana.
Og skundaði á braut, eins og naut,
nýfráskilinn heimsins harmi enda­
laust. Það var sólríkt sumar ´68 en
ávallt síðan haust.
Það er dýrt kveðið …
„Ég verð allaveganna að koma
meiningu minni í þetta form. Ekki
get ég skrifað komment. Ég kann
ekki við það,“ segir Bjartmar og
hlær. „Ég skrifa ekki komment nema
gleðileg jól og gleðilega páska. Til
hamingju með afmælið og gleðilegt
sumar. Ég hef aldrei skrifað öðruvísi
komment og mundi aldrei bjóða
sjálfum mér upp á það. Ég vil horfa
framan í þann sem ég er að tala við.
Þetta eru ekki rökræður. Þetta er
bara skítkast.“
Rokkuð súrmjólk
Bjartmar segir listsköpun sína í
raun alla tíð hafa hvílt á þremur
meginstoðum: hljóðfærum, pensl­
um og blek penna. „Ég skrifa
enn með blekpenna. Ég næ ekki
sambandi við tölvuna af því að með
því að handskrifa hefur þú tíma til
að hugsa orðin alla leið á meðan
hugmyndin er á leiðinni niður í
handlegginn og út í blekið.
Þetta er orðið of vélrænt þegar
þú ert með tölvuna. Mér finnst líka
voða gaman að labba hérna niður á
Ægisíðu og horfa svona upp í loftið
og þykjast vera gáfaður. Mér finnst
það voða þægileg tilfinning. Þá
kemur stundum eitthvað.“
Bjartmar ætlar að halda upp á
afmælið með tónleikum í Háskóla­
bíói laugardaginn 18. júní og neitar
því ekki að 70 ára afmælið sé svo 
sem ekkert síðra tilefni en hvað
annað til þess að skella í eins og eina
tónleika.
Bergrisarnir, hljómsveitin hans,
verður með honum á tónleikunum
þar sem ætlunin er að flytja lög og
ljóð frá 44 ára höfundarferli hans.
„Já, já, já. Við förum alveg bara yfir
þetta allt svona eins og við getum.
Þetta er orðið dálítið safn,“ segir
Bjartmar sem ákvað 2010, ásamt
Bergrisunum, að hann myndi ekk­
ert gera annað í þessu en bara „rock
and roll“ með þessu bandi.
Þótt lagasafnið sé ærið segir
Bjartmar engan valkvíða fylgja
því að velja á tónleikana. „Nei,
ég fer bara yfir plöturnar eina af
annarri. Tek svo nokkur lög af Í
fylgd með fullorðnum, Vottorð
í leikfimi. Síðan Bergrisalögin Á
ekki eitt einasta orð og Ljós sem
var að koma út og Bergrisablúsinn
sem fjallar um hvor kom fyrstur,
Óðinn eða Kristur. Það hefur alltaf
verið spurning. Og svo rokkum
við Súrmjólk í hádeginu. Kannski
í restina.“ Þannig að af þessum
drögum má vera ljóst að engir
aðdáendur Bjartmars verði sviknir
í Háskólabíói.
Fóstbræðralög
„Þetta eru æðislegir strákar,“ segir
Bjartmar um hina Bergrisana.
„Birkir Rafn Gíslason gítarleikari er
alveg af burða spilari og svo Júlíus
Freyr Guðmundsson, Rúna Júlson­
ar á bassanum. Hann er náttúrlega
afburða trommuleikari líka þannig
að þetta eru hálfgerðir fjöllistamenn
sem ég er með í kringum mig.“
Bjartmar bendir síðan á að Júlíus
sé í raun búinn að vera vinur hans
frá því hann var smástrákur. „Því ég
var á sínum tíma og er sjálfsagt enn í
svona fóstbræðralagi við Rúnar. Það
orsakar náttúrlega og veldur því að
maður eignast fjölskylduna alla sem
vini og mér hefur svo sannarlega
verið tekið vel í þeirri fjölskyldu.“
Bjartmar nefnir síðan annan
fóstbróður, Þorgeir Ástvaldsson.
„Það eru svona fjölskyldutengsl þar
á milli. Alltaf verið. 40 ár hjá okkur
Þorgeiri. Bestu fjársjóðir sem þú
eignast er bara að eiga vini,“ segir
Bjartmar með þungri áherslu á síð­
asta orðið.
„En þú átt ekki að þurfa að eiga
óvini. Það er bara undir þér komið.
Þig langar stundum að hata ein­
hvern en ekki dánlóda honum í
heilann á þér og marínera þar. Þá
er hann búinn að ná yfirtökunum.“
Og enn er hlegið enda situr Bjartmar
sáttur í sjálfum sér í Vesturbænum
með Ægisíðuna innan seilingar og
fyrirtaksútsýni þegar gýs í Geld­
ingadölum.
Friður í Vesturbænum
„Ég elska Vesturbæinn. Ég vil láta
friðlýsa Vesturbæinn, Ægisíðuna
og f lugvöllinn og allt og Vatns­
mýrina og allt saman. Bara friðlýsa
þetta,“ segir Bjartmar glettinn en
alvarlegur um leið. „Vera ekki með
þessa hryðjuverkastarfsemi. Mér
finnst þetta bara mjög ljót árás sem
er gerð á borgina. Þessa fallegu og
góðu borg. Þetta þétting byggðar,
þétting byggðar er orðið svo þétt að
fúll á móti getur bara pissað yfir á
svalirnar hjá Sumarliða. Það er þétt­
ing byggðar.
Þetta er nú samt allt annað en „in
the old days“ þegar maður mætti
kannski bara fjúkandi Morgun­
blaði í Austurstræti. Að nóttu til.
Það var ekkert meira um að vera.
Þetta hefur breyst mikið sem betur
fer,“ segir Bjartmar og bendir á að
breytingarnar séu ekki síst til bóta
vegna þess að við fylgjum þeim.
„Ég er samt ekkert að fara að
kaupa mér harmóníku þótt ég sé
að verða sjötugur. Allaveganna ekki
skipta á gítarnum sko. En við verð­
um að halda í fortíðina. Við megum
ekki rústa þessu öllu. Því að það
er bara vont fyrir samfélagið. Við
verðum að eiga sögu og láta okkur
þykja vænt um hana og það kemur
ekkert síður fram í byggingum. Þessi
þröngsýni fylgir kannski ellinni,“
segir Bjartmar og hlær áfram. „Ég
gef mig ekki.“ n

„Ég skrifa ekki
komment nema
gleðileg jól og
gleðilega páska.
Til hamingju
með afmælið
og gleðilegt
sumar. “
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
Ég held að
tvíburinn
sé svona
eitthvað
nett geð-
klofa
fyrirbæri.
Með því
að hand-
skrifa hefur
þú tíma til
að hugsa
orðin alla
leið á
meðan
hugmynd-
in er á
leiðinni
niður í
handlegg-
inn og út í
blekið.
24 Helgin 11. júní 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ