Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2014, Síða 8

Þ
að er viðburður ef minnst er á sjómannskonuna, en nú
ætla ég að gera því einhver skil með því að segja mína
sögu. Ég er fædd sjómannsdóttir í Grindavík 23. ágúst
1928.
Í Grindavík snerist lífið um sjósókn. Þegar bátarnir voru á
sjó og gerði vont veður svo ekki var lendandi vegna brims var
flaggað með rauðu flaggi á Einarsbúð og þá urðu bátarnir að
fara eitthvað annað þar sem þeir gátu lent.
Það voru ekki komnar talstöðvar í bátana á þessum árum,
maður getur rétt ímyndað sér hvernig sjómannskonum og
börnunum leið þegar ekkert fréttist af bátunum fyrr en seint og
síðarmeir þegar hringt var frá Höfnum eða öðrum stað að bát-
arnir væru lentir.
Meðan ég átti heima í Grindavík, en ég flutti þaðan til
Reykjavíkur þegar ég var 8 ára gömul, fórst enginn bátur í Járn-
gerðarstaðarsundi en mér eru minnisstæð tvö atvik. Það fyrra er
þegar líkið af Guðmundi Erlendssyni var borið í teppi upp vör-
ina en hann var formaður á báti sem var á netum. Guðmundur
flæktist í netunum og var drukknaður þegar hann náðist inn.
Hitt var nóttin 11. apríl 1933 þegar ég vaknaði við það að
pabbi minn var vakinn til þess að fara með slysavarnasveitinni
til þess að bjarga mönnunum á Skúla fógeta sem strandaði rétt
vestan við Staðarhverfi. Þeim tókst að bjarga 24 mönnum en 13
fórust.
Grindvíkingur sá þrítugasti
Í Grindavík eru tveir lendingarstaðir, Þórkötlustaðar- og Járn-
gerðarstaðavör. Varir þessar eru kenndar við landnámskonurn-
ar, Þórkötlu og Þorgerði. Sagan segir að þær hafi báðar átt skip
sem reru úr vörum þeirra. Eitt sinn þegar bátar þeirra voru á
sjó gerði vonsku veður. Fórst þá bátur Járngerðar og með hon-
um maður hennar og synir. Járngerður lagði þá á og mælti svo
um að 30 bátar myndu farast á Járngerðarsundi og er mér sagt
að Grindvíkingur, sem fórst 18. janúar 1952, hafi verið sá
þrítugasti. Nóttina sem hann fórst svaf ég ekki neitt. Ég sat
uppi og prjónaði. Maðurinn minn var þá 1. stýrimaður á togar-
anum Jóni Baldvinssyni R. E. 209 en þeir áttu að koma að
kvöldi 18. en komu ekki fyrr en um hádegi þann 19. Þeim
hafði þá seinkað við að leiðbeina Grindavíkur bátunum við
landtöku í Sandgerði. Því miður tók Grindvíkingur sig út úr
hópnum og því fór sem fór en um borð í honum var heimilis-
vinur okkar, Sigfús Bergmann Árnason.
Áður en ég skil við Grindavík langar mig að það komi fram
að mikill menningarbragur var yfir fólkinu í Grindavík. Ég á
mjög góðar minningar þaðan.
Þá hefði verið gott að hafa hann heima
Það má segja að ég hafi verið samtvinnuð sjómennskunni frá
fæðingu, fyrst sem dóttir sjómanns og síðan eiginkona sjó-
manns frá 19 ára aldri.
Maðurinn minn var togarasjómaður í 40 ár og oft langtímum
saman að heiman, til dæmis þegar stunduð var veiði í salt á
fjarlægum miðum, í Barentshafi og við Vestur-Grænland. Togar-
arnir voru jafnvel tvo mánuði að veiðum, síðan var stoppað í 6
Sjómannskonan
Ragnar Franzson skráði eftir frásögn konu sinnar,
Lofthildar Kristínar Loftsdóttur
Hjónin Lofthildur Kristín Loftsdóttir og Ragnar Franzson með syni sína. Talið frá vinstri, Bergþór, sem missti augað, Ragnar í faðmi móður sinnar – hann var sá er
veiktist tveggja mánaða – Eiríkur er á milli foreldra sinna og á endanum hægra megin er Hannes.
8 – Sjómannablaðið Víkingur