Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2014, Blaðsíða 51

Sjómannablaðið Víkingur – 51
Peter Skram og hún fer ekki neitt. Að
minnsta kosti ekki í bráð.
Ég geng að miðasölunni við skipið,
svolítið óviss. Ég hafði nefnilega tekið
eftir skiltum við kafbátinn og tundur-
skeytabátinn þar sem boðið var upp á
skoðunarferðir á hálftíma fresti. Og nú
var að koma hellirigning og ekki gott að
standa úti bíðandi eftir leiðsögumanni.
Mér til léttis var ekki um slíkt að ræða.
– Nei, blessaður hoppaðu um borð,
segir Daninn – held ég – og lætur mig
hafa leiðsagnarpésa þar sem merkt eru
inn sjö þilför skipsins – ég þori ekki að
tala um hæðir, ekki í sjómannablaði. Ég
læt ekki segja mér þetta tvisvar, set undir
mig hausinn, hleyp upp landganginn og
inn á aðalþilfarið. Daninn hrópar á eftir
mér að sjálfsagt verði ég það sem eftir
lifir dags að skoða skipið. Mér finnst að
minnsta kosti sennilegt, þar sem skipið
gnæfir yfir mér, að þetta hafi verið mein-
ingin orðum hans.
Freigáturnar þrjár
Furðulegt nokk þá var Dönum gefið
þetta mikla og stóra herskip. Og ekki
nóg með það, þeir fengu tvö slík gefins.
Ekki slorlegar gjafir það. Gefandinn var
Bandaríkin og ástæðan – Sovétríkin. Þeg-
ar skipið var sjósett 1966 logaði vel í
kolum kalda stríðsins og því talið afar
brýnt að vígbúa danska sjóherinn sem
hafði allt frá lokum seinna stríðs treyst
meira og minna á lánsdót frá Bandaríkj-
unum og Bretlandi. Þetta breyttist 1966
með gjafaskipinu Peter Skram.
Skipið heitir eftir dönskum aðmíráli
er lifði allan sinn aldur á 16. öld og var
kallaður „Danmarks Vovehals“ eða ofur-
hugi Danmerkur. Þetta er ekki danskur
húmor sjókapteins á vatnastrætó á 21.
öld heldur rammasta alvara. Peter Skram
aðmíráll var sannarlega enginn veifiskati.
Í orrustum var hann jafnan að finna þar
sem bardaginn var harðastur og hann
hlaut mörg sár í þágu fósturjarðarinnar.
Slíks manns bar að minnast og það
gerðu landar hans með viðeigandi hætti
þegar þeir 1864 nefndu flaggskip flotans
eftir honum. Um var að ræða 3.380
tonna freigátu, járnklædda og gufu-
knúna. Ein af hinum fjórum svokölluðu
skrúfufreigátum þess tíma er Danir áttu.
Seglin voru þó alls ekki fyrir bí og því
ekki færri en þrjú siglutré á skipinu. Þau
voru hins vegar úrelt árið 1908 þegar
Peder Skram númer tvö tók að sigla um
heimsins höf en það er viðtekin hefð
innan danska sjóhersins að skipsnöfn
gangi í endurnýjun lífdaga. Fyrir vikið
áttu Danir eftir að eignast Peter Skram
hinn þriðja, skipið sem nú liggur við
Fílinn, næst við sjálft drottningarskipið –
skipið sem ég þramma nú um eftir að
hafa goldið 60 danskar krónur til félags-
ins (eða sjóðsins) sem stendur vörð um
Peder Skram hinn þriðja.
Peder Skram
Já, ég sagði sjö þilför. Þau eru að vísu
misstór. Þrjú þeirra ná eftir endilöngu
Peter Skram við bryggju. Vatnastrætóinn er gula skipið nær.
Barinn um borð.
Sehested P547, tekinn í gagnið í maí 1978. Þetta var afar gangmikill tundurskeytabátur, náði yfi r 40 hnúta
hraða, og vel vopnum búinn. En líkt og fl est ef ekki allt sem framleitt var til hernaðar hérna megin við járn-
tjaldið var P547 fyrst og fremst varnartæki – en ekki hvað? Á hálftíma fresti er boðið upp á skoðunarferðir
um bátinn.