Bændablaðið - 25.08.2022, Qupperneq 8

8 Bændablaðið | Fimmtudagur 25. ágúst 2022
Sterkur grunur um að
sæðingahrútur dreifi bógkreppu
– Mest notaðaði hrútur sæðingastöðvanna síðastliðna tvo vetur
Sterkur grunur er um að
sæðingahrúturinn Viðar 17-844
frá Bergsstöðum dreifi frá sér
erfðagallanum bógkreppu.
Samkvæmt upplýsingum frá
Eyþóri Einarssyni, sauðfjár-
ræktarráðunauti hjá Ráðgjafar-
miðstöð landbúnaðarins, hafa þegar
borist tilkynningar frá þremur búum
um alls fjögur lömb undan Viðari
sem fæddustu vansköpuð.
Gallinn kemur í ljós hjá
arfhreinum afkvæmum
Eyþór segir að bógkreppa sé
víkjandi erfðagalli og kemur því
einungis fram þegar bæði faðir og
móðir bera erfðavísinn arfblendin
og skila honum bæði til afkvæmisins
sem er þá arfhreint fyrir gallanum
og kemur þá vansköpunin í ljós.
Hann segir að þar sem arfblendnir
einstaklingar leyni gallanum, þá
geti hann verið búinn að dreifast
talsvert áður en það uppgötvast
að hann sé fyrir hendi í hjörðinni.
Einkennin séu meðal annars þau
að framfætur eru fremur stuttir,
krepptir og snúnir. Lömbin komast
því yfirleitt ekki á legg.
Afburðagóður lambafaðir
„Á öllum þessum búum er
bógkreppa þekkt og hægt að
rekja móðurættina í þekkta
bógkreppugjafa. Þá hafa einnig
komið fram upplýsingar um fjóra
syni Viðars sem gáfu bógkreppu
í vor. Þetta er óneitanlega mikið
áfall þar sem Viðar hefur verið
talin afburðagóður lambafaðir
og var mest notaði hrútur
sæðingastöðvanna síðastliðna tvo
vetur,“ útskýrir Eyþór.
„Í gangi er verkefni sem RML,
Matís og Keldur standa saman að
þar sem annars vegar slík lömb
hafa verið krufin og gallanum lýst
og hins vegar er verið að leita að
erfðavísinum sem veldur þessu.
Í gegnum þetta verkefni voru
send sýni í sumar til Nýja-Sjálands
til arfgerðargreiningar. Vonandi
mun það skila því að hægt verði í
framtíðinni að prófa fyrir þessum
galla. Enn er það alls ekki í hendi
að það takist. Vonandi skýrist það
síðar í haust hvort hægt verði að
staðsetja erfðavísinn. Bændur eru
því hvattir til þess að fara varlega í
að framrækta gripi sem taldir eru að
beri slíka erfðagalla, það er í raun
leikur að eldi.
Ef menn eiga gripi undan Viðari
er því ráðlegt að setja ekki á undan
þeim – a.m.k. ekki fyrr en það
lánast að finna erfðavísinn sem
veldur bógkreppu og hægt verður
að prófa fyrir hvort gallinn sé til
staðar,“ segir Eyþór enn fremur.
/smh
Tilkynningar frá þremur búum benda til þess að hrúturinn Viðar 17-844 frá
Bergsstöðum dreifi bógkreppu. Mynd /RML
Afurðaverð vegna sauðfjárslátrunar haustið 2022:
Hækkun upp á 35% að meðaltali
– Hæsta verð komið í 751 krónu á kíló fyrir dilka
Sláturleyfishafar hafa nú allir
gefið út uppfærðar verðskrár
sínar fyrir sauðfjárslátrun
haustsins.
Landsmeðaltalshækkun á
afurðaverði til sauðfjárbænda fyrir
dilka hækkar um 35 prósent á
milli ára, samkvæmt útreikningum
Bændasamtaka Íslands, og er komið
í 746 krónur á kílóið.
Sláturfélag Vopnfirðinga
gaf tóninn í lok júní með
meðalverðshækkun upp á 31,4
prósent miðað við lokaverð á
síðasta ári. Í ágúst hafa uppfærðar
verðskrár borist jafnt og þétt, nú
síðast frá Fjallalambi 18. ágúst og
þar er hækkunin mest á milli ára,
eða 43,5 prósent.
Landsmeðaltalshækkun fyrir
fullorðið fé er 10,2 prósent.
Hæsta meðalverð er
751 króna á kílóið
Hæsta meðalverðið fyrir dilka greiða
Kaupfélag Skagfirðinga og Sláturhús
KVH, eða 751 krónu á kílóið.
„Samkvæmt okkar útreikningum
er hækkkun á reiknuðu afurðaverði
fyrir dilkakjöt um 35 prósent milli
ára. Það má segja að við séum búin
að ná til baka leiðréttingu á hruni
afurðaverðs sem var árin 2016 og
2017. Síðan ákvað ríkið í sumar að
auka við stuðning til bænda til að
koma til móts við takmarkalausar
hækkanir á rekstrarkostnaði í
landbúnaði. Þetta skiptir allt verulegu
máli,“ segir Trausti Hjálmarsson,
formaður deildar sauðfjárbænda hjá
Bændasamtökum Íslands.
Afkoman batnar þó ekki
„Hins vegar er staðan þannig að
samkvæmt okkar greiningum er
hækkun á framleiðslukostnaði meiri
en sem nemur hækkun afurðaverðs
að viðbættum auknum stuðningi
ríkisins. Þannig að þrátt fyrir þessar
aðgerðir allar er í lok dags afkoma
bænda ekki að batna milli ára,“
bætir Trausti við.
Hann segir að vinna þeirra
haldi óbreytt áfram til að ná fram
betri kjörum fyrir sauðfjárbændur.
„Við þurfum að standa vörð um
kjör bænda og ganga fram með
skýrar kröfur um að bændur
njóti sömu launakjara og aðrar
sambærilegar stéttir launamanna.
Þar eigum við enn þá langt í land.
Það er mikilvægt að við leitum
allra tækifæra til að auka arðsemi
í greininni.
Bændur hafa síðustu ár gengið
langt í hagræðingu og búa að
því núna. Það hefur verið bent
á að hægt sé að ná hagræðingu
í afurðageiranum, meðal annars
með aukinni sjálfvirkni og annarri
tæknivæðingu. Við verðum að grípa
þessi tækifæri því á þeim grunni
byggjum við upp öfluga sauðfjárrækt
á Íslandi til framtíðar.“ /smh
Trausti Hjálmarsson, formaður búgreinadeildar sauðfjárbænda hjá
Bændasamtökum Íslands. Mynd / HKr.
Reiknað afurðaverð í krónum fyrir hvert kíló
Dilkar Fullorðið
Sláturleyfishafi 2019 2020 Breyting
milli ára 2021 2019 2020 Breyting
milli ára 2021
Fjallalamb 456 483 +6,9% 520 121 119 0% 119
Kaupfélag Skagfirðinga 480 507 +6,5% 540 138 140 0% 140
Norðlenska 461 504 +5,1% 530 111 113 +2,3% 115
SAH afurðir 462 502 +5,5% 530 114 115 0% 115
Sláturfélag Suðurlands 465 504 +3,9% 523 123 122 +3,2% 126
Sláturfélag Vopnfirðinga 467 506 +6,1% 537 117 118 0% 118
Sláturhús KVH 480 507 +6,5% 540 138 140 0% 140
Landsmeðaltal 469 504 +5,2% 530 125 124 +1,4% 125
Heimild: Bændasamtök Íslands
Útreikningar birtir með fyrirvara um villur. Komi í ljós innsláttarvillur, misfellur eða önnur augljós mistök áskilja Bændasamtök Íslands sér rétt til að leiðrétta og
uppfæra útreikninga til samræmis við þær leiðréttingar hverju sinni.
Kemur næst út 8.september
FRÉTTIR