Læknablaðið - 01.10.2022, Blaðsíða 4

432 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
439
Kolfinna Gautadóttir, Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir, Martin Ingi Sigurðsson, Karl Andersen
Brátt hjartadrep meðal yngri einstaklinga:
rannsókn á nýgengi, áhættuþáttum og horfum
Ungir einstaklingar voru skilgreindir sem konur 55 ára og yngri og karlar 50 ára og yngri,
því konur fá yfirleitt hjarta- og æðasjúkdóma seinna en karlar. Til samanburðar voru
eldri sjúklingar, konur eldri en 55 ára og karlar eldri en 50 ára.
Algengi hefðbundinna áhættuþátta kransæðasjúkdóms er misjafnt milli aldurs-
hópa með brátt hjartadrep. Þeir yngri eru líklegri til að reykja og hafa ættarsögu um
kransæðasjúkdóm. Þeir eru einnig líklegri til að nota vímuefni á borð við kannabis og
örvandi efni eins og kókaín og amfetamín sem geta haft bein áhrif á æðakerfið.
447
Jóhanna Torfadóttir, Sigrún Eva Einarsdóttir, Ásgeir R. Helgason, Birna Þórisdóttir, Rebekka Björg
Guðmundsdóttir, Anna Bára Unnarsdóttir, Laufey Tryggvadóttir, Helgi Birgisson, Guðfinna Halla
Þorvaldsdóttir
Áttavitinn - rannsókn á reynslu einstaklinga af greiningu og meðferð
krabbameina á Íslandi árin 2015-2019
Einn af hverjum þremur getur vænst þess að fá krabbamein einhvern tíma á ævinni.
Algengust eru krabbamein í brjóstum, blöðruhálskirtli, ristli og endaþarmi og lungum.
Þó aldursstaðlað nýgengi fari nú lækkandi eftir áratuga vöxt, sérstaklega meðal
karla, er gert ráð fyrir að krabbameinstilvikum fjölgi mikið á næstu árum. Ástæðan er
fólksfjölgun og hækkandi meðalaldur. Spár gera ráð fyrir að krabbameini fjölgi um 25%
fram til ársins 2030 en þá er reiknað með að árin 2016-2020 greinist 2210 mein árlega að
meðaltali í stað 1750 meina. – Að greinast með krabbamein er áfall og rannsóknir sýna
að óháð alvarleika sjúkdómsins er aukin hætta á sjálfsvígum, hjartaáföllum og ýmsum
geðröskunum fyrstu vikurnar á eftir.
455
Brynhildur Thors, Helgi Már Jónsson
Tilfelli mánaðarins
– skyndilegt meðvitundarleysi
hjá hraustri konu
Við komu á bráðamóttöku 50 mínútum frá
upphafi einkenna var meðvitund skert en
konan svaraði ákalli og sársaukaáreiti og
hreyfði alla útlimi samkvæmt fyrirmælum
(GCS 9). Taugaskoðun sýndi misvíð sjáöldur
sem svöruðu ljósáreiti, Babinski-teikn var
neikvætt og lífsmörk stabíl.
F R Æ Ð I G R E I N A R
10. tölublað · 108. árgangur · 2022
435
Axel F. sigurðsson
Statín. Of mikið
eða ekki nóg?
Mikill fjöldi fólks tekur
statínlyf í dag. Færa má rök
fyrir því að meðal þeirra
sem ekki taka statínlyf séu
margir sem myndu hafa
gagn af slíkri meðferð. Þá er
einnig hópur fólks sem tekur
statínlyf og hefur af því lítið
sem ekkert gagn. Það er
hlutverk okkar lækna að
rétta hlut beggja þessara
hópa.
L E I Ð A R A R
437
Oddur Steinarsson
Heilsuvera – aðgangur
opinn allan sólar-
hringinn!
Heilsuveruna verður að
endurskoða og afmarka.
Styðja þarf betur við þá
lækna sem eru til staðar í
dag og spyrja hvort takmörk-
uðum tíma okkar sé vel varið
í þessi samskipti? Hvað með
aldraða og aðra sem geta
ekki notfært sér tæknina?
MYND Á FORSÍÐU/GUNNHILDUR ARNA GUNNARSDÓTTIR
Myndin er tekin á þingi Skandinavíska ígræðslufélagsins þegar
Guðmundur Felix Grétarsson hélt erindi um handaágræðslu sína
Tölvusneiðmynd af höfði án skugga-
efnis sýnir aukna þéttni (dens vessel) í
toppi botnslagæðar (ör).