Læknablaðið - 01.10.2022, Page 14

442 L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108
R A N N S Ó K N
Tafla III. Horfur einstaklinga með brátt hjartadrep, 2014-2019. Fjöldi (%).
Yngri
(n=282)
Eldri
(n=2054)
p-gildi
Horfur innan árs
Andlát (af öllum orsökum) 10 (3) 151 (7) <0,05
Andlát (af völdum hjarta- og
æðasjúkdóma)
9 (3) 142 (7) <0,05
Endurtekið brátt hjartadrep 5 (2) 61 (3) 0,3
Yngri: Konur ≤55 ára og karlar ≤50 ára.
Eldri: Konur ≥55 ára og karlar ≥50 ára.
Mynd 3. Helstu áhættuþættir bráðs hjartadreps. Sjá má hlutfall einstaklinga út frá
aldurshópum og einnig breytingu hlutfalls yfir tímabilið.
A: Reykingar.
B: Sykursýki.
C: Meðallíkamsþyngdarstuðull.
Punktalínan er aðhvarfslína og gráa svæðið sýnir öryggisbil.
Rauð lína táknar yngri og blá lína táknar eldri hópinn.
Tafla II. Lýsandi tölfræði áhættuþátta ungra einstaklinga með brátt
hjartadrep. Fjöldi (%).

Kona
(n=82)
Karl
(n=262)
p-gildi
Áhættuþættir og aðrir þættir*
Reykir 39 (51) 128 (50) 0,4
Áður reykt 23 (30) 61 (24) 0,4
Blóðfitulækkandi lyf 14 (17) 48 (19) 0,9
Sykursýki 27 (33) 32 (12) <0,001
Meðhöndlaður háþrýstingur 37 (46) 80 (31) <0,05
Ofþyngd 23 (28) 99 (38) 0,01
Offita 36 (44) 124 (48) 0,01
Líkamsþyngdarstuðull (kg/m2)**
Meðaltal (sf) 29,9 (7,8) 29,8 (5,2) 0,8
*Gildi vantar fyrir reykingar í 12 tilvikum (3%), blóðfitulækkandi lyf í 9 tilvikum (3%), sykursýki í 5
tilvikum (1%), meðhöndlaðan háþrýsting í 8 tilvikum (2%) og fyrir flokkun líkamsþyngdarstuðuls í
tveimur tilvikum (0,6%).
**Gildi fyrir líkamsþyngdarstuðul vantar í tveimur tilvikum (0,6%).
Sf = staðalfrávik
Kona: ≤55 ára. Karl: ≤50 ára.
ástæða þess hafi verið ónógt tölfræðilegt afl, en í erlendum rann-
sóknum á ungum einstaklingum með brátt hjartadrep hefur verið
bent á að nýgengi fari ekki lækkandi.6,9 Það mátti einnig sjá í ís-
lensku rannsóknunum á einstaklingum 40 ára og yngri með brátt
hjartadrep, en sá hópur var þó heldur yngri en í þessari rannsókn.11
Nýgengi bráðs hjartadreps hefur farið lækkandi í almennu þýði á
síðustu áratugum6,9,11 en sú lækkun sást ekki á eldri aldurshópnum,
aftur á móti voru talsverðar sveiflur milli ára, til að mynda umtals-
vert færri greiningar á árinu 2020 sem var að mörgu leyti óvenju-
legt ár vegna COVID-19. Einnig er hugsanlegt að það sé að hægja
á þessari lækkun nýgengis. Í faraldsfræðirannsókn kransæðasjúk-
dóma á Íslandi kom fram að ótímabærum dauðsföllum af völdum
kransæðasjúkdóma hefði fækkað gríðarlega á síðustu áratugum
en með aukinni offitu og hækkandi tíðni sykursýki gæti dregið
úr þessari fækkun.5 Hækkun á nýgengi bráðs hjartadreps meðal