AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.08.1996, Qupperneq 41

HÓTEL OG GISTIHEIMILI Á ÍSLANDI
Með vaxandi fjölda ferðamanna er
ferðaþjónusta á íslandi bráðum að
verða búin að slíta barnsskónum og
nauðsynlegt er að huga að þáttum
sem betur mega fara. Margir gestir, sem koma til
landsins, hafa haft á orði að hótel á íslandi geri ekki
nema rétt standa undir lágmarkskröfum. Hverju er
hér um að kenna og hvað er til ráða varðandi úrbæt-
ur ?
Uppbygging gistiþjónustunnarí landinu líður talsvert
fyrir að ekki hefur verið mörkuð nein heildarstefna í
ferðaþjónustunni, hvorki af opinberum aðilum né
greininni sjálfri. Samgönguráðherra hefur skipað
vinnuhóp til að vinna að þessu en sá hópur hefur
ekki skilað áliti þegar þetta er skrifað. Þannig hefur
markaðslögmálið fengið óheft að ráða og eins og
gengur þá vill það gjarnan kosta einhverja peninga
að láta markaðinn ráða, peninga sem jafnlítið efna-
hagskerfi og ísland hefur tæpast efni á.
Hvað snertir opinber afskipti af greininni, þá eru þau
næsta lítil. Þó er visst eftirlit framkvæmt af byggingar-
fulltrúa, heilbrigðisfulltrúa og öryggiseftirliti. Þessir
aðilar tryggja ákveðinn lágmarksstaðal. Staðal sem
ekkert hefur að gera með gæði þjónustunnar eða
smekkleika bygginganna. Gestirnir geta hins vegar
verið nokkuð öruggir um að byggingin hrynur ekki,
það eru ekki rottur í eldhúsinu og neyðarútgangar
eru til staðar. Það er hins vegar sami lágmarksstaðall-
inn, sama hvort gististaðurinn er gistiheimili í sveit
eða hótel í borg. Það sem er á einum stað eru miklar
kröfur en á öðrum of litlar. Því er nauðsynlegt að upp
komi staðall, þar sem einhver mælistika er sett á gæði
og eiginleika þeirrar þjónustu og þess aðbúnaðar
sem gestir á hótelum á íslandi fá.
BYGGINGARNAR
Lítum fyrst á þann mun sem er á hóteli og gistiheimili
samkvæmt reglugerð nr. 288 frá 1987. Það sem skilur
a milli er tvennt. Annars vegar að á hóteli skulu her-
bergi vera með fullbúinni snyrtingu, þ.e. með baðkeri
eða sturtu ásamt salerni og handlaug. Undanþágu
má veita fyrir hluta herbergja, þó ekki fleiri en fjórð-
ungi. Handlaug skal vera í hverju herbergi og minnst
ein snyrting fyrir hverja sex gesti á gistihæð. Her-
bergin skulu vera jafnstór bæði á hótelum og gisti-
heimilum, einsmannsherbergi 7 m2 og tveggja
manna 12 m2
Hitt atriðið er að gestamóttaka á hótelum sé opin
allan sólarhringinn, en á gistiheimilum er einungis
gerð krafa um næturvörslu. Bæði þessi atriði lúta
beint að þjónustu við gesti og eru nokkuð augljós.
Þrátt fyrir þessa skilgreiningu eru engin ákvæði um
að einungis þeir aðilar sem uppfylla skilyrðin megi
kalla sig í samræmi við það. Þetta hefur leitt til þess
að miðlungs gistiheimili eru kölluð Hótel þetta eða
Hótel hitt. Eitt gleggsta dæmið eru Edduhótelin sem
að stofni til eru heimavistir barnaskóla og í allt of
mörgum tilfellum berandi talsverðan keim af þeim
ennþá. Það er rétt að taka það fram að Eddukeðjan
hefurveriðómissandi þátturí uppbyggingu íslenskr-
ar ferðaþjónustu og án hennar væri varla komið eins
langt og raun ber vitni. Forsvarsmenn keðjunnar hafa
einnig kappkostað að stuðla að endurnýjun gistirýma
í eins háum gæðaflokki og hægt er á hverjum stað.
Það hlýtur að vera mönnum Ijóst að það er betra að
vera gott gistiheimili en lélegt hótel. Dæmi um vel
heppnaða markaðssetningu er að kalla t.d. gistiþjón-
ustuna við Hrauneyjar Hálendismiðstöð frekar en
hótel.
Af hverju er þetta svo? Nokkrum atriðum er um að
kenna. Árstíðasveiflan er mjög skörp og nýting því
mjög mismunandi eftir árstíðum og staðsetningu. í
könnunum sem Gunnar Karlsson hefur gert fyrir Sam-
tök veitinga- og gistihúsa kemur fram, að hótel á höf-
uðborgarsvæðinu eru með þokkalega nýtingu frá
apríl til september en á landsbyggðinni er það bara
júní til ágúst og tæplega það. Því hefur verið talsvert
rætt um að komin sé offjárfesting í hótelum, greinar
skrifaðar og með tölfræðilegum gögnum sýnt fram á
39
ÞORLEIFUR Þ. JÓNSSON / ÞÓRDÍS PÁLSDÓTTIR HÓTELREKSTRARFRÆÐINGUR