AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.08.1997, Page 44

■

GATNAMÁIASTJORINN (REYKJAVIK
ENDURBÆTUR AÐALHOLRÆSAKERFIS
ÁÆTLAÐUR HEILDARKOSTNAÐUR
Mýrargata. lagnir. hreinsistöð. útrás
Laugarnes, lagnir. hreinsistöð, útrás
Geldingarnes, lagnir, hreinsistöð, útrás
Rannsóknir vegna útrása
Samtals kostnaður Reykjavíkur
Samtals kostnaður nágrannasveitarfélaga ( Mýrargötu
Heildarkostnaður
Áfallinn kostn.
í árslok '94
mkr.
850
850
150
20
1.870
Viðbótar-
kostnaður
mkr.
850
1.430
1.450
130
3.860
Heildar-
kostnaður
mkr.
1.700
2.280
1.600
150
5.730
320

Endurbætt aðalholræsakerfi.
sé hleypt framhjá þegar þannig viðrar. Lengst af
öldinni var ekki hugsað út í þann möguleika að
hreinsa þyrfti frárennslisvatn hér á landi og stuðst
við orðtakið „lengi tekur sjórinn við". í allmörgum
byggðarlögum voru þó stjórnendur framsýnir og
byggðu upp tvöfalt frárennsliskerfi þó svo það væri
dýrara. Þegar skólpið hætti beinlínis að vera fyrir
vitum fólks í göturæsunum urðu margir býsna
glaðir og héldu að lausn væri fundin á öllum vanda
sem fylgdi skólpinu. En Adam var ekki lengi í Para-
dís í þessum efnum fremur en fyrri daginn. Margs
konar óþverri tók að safnast við útrásir í viðtaka, en
viðtaki er það svæði í náttúrunni sem tekur við frá-
veituvatni svo sem sjór, straumvötn, stöðuvötn eða
jarðvegur. Sérstaklega varð þetta áberandi í höf-
uðborginni og grannbyggðum. Það sem kom í veg
fyrir að ástandið við útrásir skólps yrði óbærilegt
var ef til vill tiltölulega strjál byggð, jafnvel á höfuð-
borgarsvæðinu. Samt varð ekki komist hjá því að
loka fyrir sjóböð í Nauthólsvík fyrir meira en þrjátíu
árum.
Á fyrri hluta áttunda áratugarins voru gerðar að til-
hlutan Reykjavíkurborgar mælingar á mengun við
fjörur höfuðborgarsvæðisins. Mælingarnar sýndu
eins og marga hafði grunað að ráðast þyrfti í afar
kostnaðarsamar framkvæmdir í holræsamálum á
svæðinu og að það yrði að gerast í samvinnu sveit-
arfélaganna. Árið 1974 hófu fjögur sveitarfélög
samstarf á þessu sviði með skipun Samvinnu-
nefndar um frárennslismál á höfuðborgarsvæðinu.
Samvinnunefndin hélt marga fundi og lét rannsaka
mengun sjávar á svæðinu á seinni hluta áttunda
áratugarins, en ekki var ráðist í sameiginlega
lausn á vandanum vegna mengunarinnar. Einstök
sveitarfélög höfðu þó komið fram með ákveðnar
hugmyndir er þau sjálf varðaði. Öllum mátti þó Ijóst
vera að mengunin barst að einhverju leyti milli
stranda sveitarfélaganna og að taka þyrfti á mál-
unum sameiginlega, eða að fylgja að minnsta kosti
sameiginlegri áætlun um framkvæmdir.
Fyrstu heildartillögur um langtímaáætlun fyrir frá-
rennslismál höfuðborgarsvæðisins voru unnar af
skipulagsstofu höfuðborgarsvæðisins á árunum
1981-1982 og komu út í sérriti stofunnar. Tillögurn-
ar voru unnar í samráði við áður nefnda samvinnu-
nefnd um frárennslismál og sveitarfélögin hafa haft
hana til viðmiðunar síðan. Reykjavíkurborg reið á
vaðið árið 1986 með framkvæmdir samkvæmt
langtímaáætlun um hreinsun stranda borgarinnar.
Áætlunin gerði ráð fyrir byggingu 7 stórra dælu-
stöðva, þriggja hreinsi- og dælustöðva. Hreinsi-
stöðvarnar þrjár eru við Ánanaust, Laugarnes og á
Geldinganesi og eru þar föst og gróf úrgangsefni
síuð frá. Út frá þeim eru lögð nokkurra kílómetra
löng ræsi út í sjóinn þar sem frárennslið blandast
hafstraumum sem bera það síðan frá ströndinni.
Enn er unnið samkvæmt þessum áætlunum enda
er kostnaður við slíkar framkvæmdir gífurlegur þótt
ekki sjáist mikið til mannvirkjanna, sumir mundu
segja sem betur fer.
ENN NÝRRI TÍMAR
í febrúarmánuði árið 1992 skipaði umhverfisráð-
herra nefnd til að gera úttekt á ástandi fráveitumála
á landinu og gera tillögur um úrbætur í fráveitumál-
um auk þess að móta stefnu í þeim málum. Átti
nefndin m.a. að „...taka mið af sérstöðu íslands og
þeim alþjóðlegu skuldbindingum sem íslendingar
hafa tekið á sig eða líklegt er að við munum undir-
gangast." Nefndin skilaði áfangaskýrslu í septem-
ber sama ár og endanlegri greinargerð árið 1993
og gaf umhverfisráðuneytið skýrsluna svo út í nóv-
ember það ár. Þar sem ísland var orðið aðili að
Evrópska efnahagssvæðinu (EES) voru íslending-
ar skuldbundnir ýmsum samþykktum og tilskipun-
um Evrópubandalagsins (EB) um fjölmörg mál,
hvort sem þeim líkaði það betur eða verr. Meðal
þessara mála var tilskipun EB (þ.e. ráðsins) frá 21.
maí 1991 um hreinsun skólps frá þéttbýli. Kröfur
EB eru í stuttu máli þær að skólp frá þéttbýli skuli
allt beitt fyrsta og annars stigs hreinsun áður en því
er veitt í viðtaka. Þó eru gerðar undanþágur frá
þeirri kröfu ef fjöldi persónueininga er 10 til 150
þúsund og viðtakinn er sjór, sem ekki telst við-
kvæmur, eða fjöldi persónueininga er 2 til 10 þús-
und og viðtakinn er árósar, að þá dugi fyrsta stigs
hreinsun. Fyrsta stigs hreinsun telst vera: „Ýmsir
42