AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1997, Qupperneq 55

ISLAND hið
HALENDIÐ

rx
ð undanförnu hafa spunnist
miklar umræöur um skipulags-
mál á miðhálendinu og hefur sitt
sýnst hverjum. Finnst sumum
sem fulltrúum of fárra aðila hafi
kveriö faliö þaö verkefni aö vinna
aö tillögugerð í skipulagsmálum á þessu víö-
feöma svæöi og öörum aö of lítið tillit sé tekið til
sjónarmiöa tiltekinna málaflokka eins og t.d.
ferðamála og orkumála. Ýmsar aðrar athuga-
semdir hafa borist og eiga að öllum líkindum eftir
aö berast.
Mjög sérstakt innlegg í þessa umræöu birtist í
september síöastliönum þegar út kom hjá Fjölva-
útgáfunni bókin „ísland hiö nýja“ þar sem, eins og
fram kemur á bókarkápu, sagt er frá starfi
Trausta Valssonar og svæðisskipulagi miöhálend-
isins. Höfundar bókarinnar eru Trausti Valsson,
skipulagsfræöingur og Birgir Jónsson, jaröfræö-
ingur og verkfræðingur. í inngangi bókarinnar
kemur fram aö höfundar hennar hafa hvor með
sínum hætti unniö aö framtíðarmálum íslands.
Birgir hefur unnið aö rannsóknum á möguleikum
orkuvinnslu í þrjá áratugi hjá Orkustofnun og
Trausti hefur allt frá árinu 1974 sett fram hug-
myndir sínar um mótun verklags viö gerö lands-
skipulags á íslandi.
í formála bókarinnar tekur Sveinbjörn Björns-
son, fyrrverandi rektor Háskóla íslands undir þær
vonir höfunda aö bókin veki umræöu og hvetji til
skynsamlegra ákvarðana svo aö auölindir miöhá-
lendisins veröi öllum landsmönnum til ánægju og
nytja.
Auölindir miðhálendisins eru miklar og það er full
ástæöa til að hvetja til umræðu um þaö hvernig
þær eru nýttar. Þaö er hægt aö gera á margvís-
legan hátt og þar sem ekki er mikið ritað um
skipulagsmál á íslandi biöu áhugamenn spennt-
ir eftir útkomu bókarinnar. Sú leiö sem höfundar
þessarar nýju bókar velja er hins vegar mjög
vafasöm. Þegar meira kapp er lagt á þaö aö
vekja umræöu en aö leggja eitthvað markvisst til
málanna er hætta á aö útkoman veröi höfundum
til lítils sóma.
Bókinni er skipt í 3 meginhluta: Nýtt heims-
NÝJA OG MIÐ-
mynstur - ný tækifæri, Landsskipulag og Skipulag
á miðhálendi.
SKIPULAG Á MIÐHÁLENDI
í þriöja og síðasta hluta bókarinnar er fjallað
um skipulag á miðhálendinu. í þeim hluta bókar-
innar eru harðlega gagnrýnd vinnubrögö sam-
vinnunefndar um svæðisskipulag miöhálendis-
ins sem kynnti tillögu sína aö skipulagi svæðisins
í maí 1997.
Þaö er álit höfunda bókarinnar aö allt fram til þess
aö samvinnunefndin hafi tekið til starfa hafi verið
beitt virðingarveröum vinnubrögöum viö tillögu-
gerö um verndun á hálendinu. Því sé hins vegar
ekki lengur til að dreifa. í tillögu samvinnunefndar-
innar aö svæðisskipulagi miöhálendisins sé hinn
vísindalegi grunnur veikari og meira stuðst viö
huglægt mat og jafnvel eitthvert óljóst almenn-
ingsálit sem orðið hafi til í yfirborðslegri umfjöll-
un fjölmiöla síöustu árin.
Samvinnunefndin leitaöi til fjölmargra sérfræöinga
eftir áliti og kynnti sér ýmis fyrirliggjandi gögn.
53
STEFAN THORS, SKIPULAGSSTJORI RIKISINS