AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1997, Side 88

DENNIS JOHANNESSON, ARKITEKT
HÖNNUN ER ÓÞRJÓTANDI AUÐLIND
IÐNAÐUR Á KROSSGÖTUM. Nú þegar aldamót-
in nálgast bendir margt til þess aö íslenskt atvinnulíf
standi á krossgötum nýrra leiða og tækifæra. Styrk-
ari staða íslensks iðnaðar í nýju viðskiptaumhverfi
veltur öðru fremur á hönnunar- og tækniþekkingu
þeirra er í atvinnugreininni starfa. Því skiptir miklu
máli fyrir íslenskan iðnað að hönnunar- og verkmenntun
sé betur sinnt en nú er gert. Það er athyglisvert hversu
stór hluti iðnvarnings á íslenskum markaði er innfuttur
eða rúmir 50 milljarðar króna að heildsöluverðmæti og
jafngildir það um 6.100 störfum í iðnaði. Sýnt hefur ver-
ið fram á að innan 5 ára skapar sérhvert nýtt starf í iðn-
aði 3.5 störf í öðrum greinum. Litið til fimm ára jafngild-
Hönnun: Einar Þorsteinn Asgeirsson.
Hönnun: Erla Sólveig Óskarsdóttir.
ir því innflutningur iðnaðarvöru u.þ.b. 27.000 störfum.
Mikilvægi þess að auka hlutdeild innlendrar framleiðslu
í þessum viðskiptum er því augljós. (heimild: Rit 96-2,
iðnaðar-og viðskiptaráðuneytið).
HÖNNUN ER AUÐLIND
Hönnun er auðlind sem mikilvægt er að nýta nú þegar
atvinnumál landsmanna standa á tímamótum. Framtíð-
artækifæri islensks iðnaðar liggja fyrst og fremst í hönn-
un og vöruvöndun. íslenskur iðnaður getur ekki keppt
við ódýrar innfluttar fjöldaframleiddar vörur. Til þess er
heimamarkaðurinn of smár. Þær þjóðir sem eru að ná
árangri í iðnaði, leggja aðaláherslu hönnunarþáttinn í
allri markaðsetningu og telja góða hönnun sterkasta
vopnið í harðnandi samkeppni og styttri líftíma vöru.
Breskar rannsóknir hafa staðfest að kostnaður við hönn-
un í samanburði við aðra framleiðsluþætti er tiltölulega
lítill, en af einstökum verkþáttum þá er hönnunarþáttur-
inn sá þáttur sem skilar mestri arðsemi. (heimild: British
Design Council). Slíkar niðurstöður hljóta að vera
áhugasamar fyrir íslendinga. Hérlendis er fjöldi hönn-
uða, sem flestir hafa stundað nám við úrvalsskóla í
samkeppnislöndum okkar í Evrópu og Ameríku og það-
an liggja straumar þekkingar til okkar. Afar misráðið væri
að nýta ekki þekkingu, menntun og hæfileika þessa
fólks. Hönnun tengist allri atvinnustarfsemi, svo sem
byggingariðnaði, framleiðsluiðnaði, ferðamannaiðnaði
o.s.frv. Hönnun nýtist ekki aðeins innlendri framleiðslu
heldur er einnig hægt að flytja hana út í formi hugvits.
TILLÖGUR TIL ÚRBÓTA:
Til að hér á landi geti dafnað öflugur framleiðsluiðnaður,
hljóta íslendingar að þurfa að stórefla hönnunarstarf-
semi í landinu. Það verður ekki gert með skyndiátaki
heldur með því að treysta undirstöðurnar til lengri tíma.
Mín framtíðarsýn er í stórum dráttum svona:
1. MARKA OPINBERA ATVINNU- OG MENNINGAR-
STEFNU
Leggja þarf áherslu á að hið opinbera marki framsækna
og frjálslynda atvinnu- og menningarstefnu þar sem lögð
er áhersla á innlenda hönnun og framleiðslu. Slík stefna
verður að byggja á virkri samvinnu yfirvalda, atvinnulífs-
ins, arkitekta og hönnuða svo og neytendanna. Það
skiptir miklu máli að viðhorf opinbera aðila til íslenskrar
hönnunar og framleiðslu sé jákvætt. Strax mætti hefjast
86