AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1999, Side 89

c_
a
Landgræðslusamtökin
Gróður fyrir fólk í Land-
námi Ingólfs voru stofn-
uð vorið 1997 og hafa
samtökin unnið að
ræktun hundruða hekt-
ara ógróins lands á suðvestur-
horni landsins í samvinnu við
fjölda aðila. Eitt af meginmark-
miðum samtakanna er að nýta
lífræn efni til uppgræðslunnar.
Auk margra uppgræðsluverkefna
stýrir Gróður fyrir fólk umhverfis-
átakinu SKIL 21 sem unnið er
undir merkjum Reykjavíkur,
menningarborgar Evrópu árið
2000.
ÞRÝSTINGUR ALNENN-
INGS NIKILYÆGUR
Gífurleg vitundarvakning hefur
átt sér stað síðustu ár í afstöðu
íslendinga til umhverfismála.
Skammtímasjónarmið og tilvilj-
anakennd ákvarðanartaka ráða-
manna með skjótfenginn gróða
að leiðarljósi eiga ekki lengur upp
á pallborðið. íslenska þjóðin
stendur frammi fyrir nýjum áskor-
unum hvað varðar virkjanamál og
almenningur lætur til sín taka.
Borgarbúar og landsbyggðarfólk
mótmæla hástöfum séu þau ekki ásátt um
ákvörðunartöku sveitarfélaga er varðar stjórnun
og skipulag umhverfisins. Án efa er sjálfsmynd
okkar meðal annars sprottin út frá hreinleika,
fegurð og ómenguðum náttúruauðlindum lands-
ins. Okkur er í mun að standa vörð um hina nát-
túrutengdu sjálfsmynd og krefjumst þess að ekki
sé rasað um ráð fram í ákvörðunartöku. En mitt í
náttúrurómantíkinni og hinni afar mikilvægu um-
ræðu um umhverfismál felst þó viss þversögn.
Samtímis því að við mærum ægifagurt landið í
máli og myndum á þjóðin við alvarlegan umhverf-
isvanda að stríða. Jarðvegsrof á íslandi er hið
mesta sem gerist á jörðinni, utan þurrkasvæða.
„ÓSNORTIN** NATTURA?
Svo mikil röskun hefur orðið á gróðurlendi lands-
ins sökum gegndarlauss ágangs manna og
búpenings að í dag er ísland skilgreint sem mesta
Gróður fyrír fólk
í Landnámi Ingólfs
eyðimerkursvæði Evrópu. Það skýtur því skökku
við þegar umhverfisumræðan í landinu miðar að
verndun „ósnortinna" víðerna landsins því að
meginorsök landeyðingar á íslandi er af mann-
legum toga í formi rangrar landnýtingar. Gróður-
lendi var meira en tvöfalt og skóglendi tuttugufalt
víðuáttumeira þegar fyrstu landnámsmennirnir
byggðu landið. Á tímum vanþekkingar og fátækt-
ar hafði þjóðin ekki annarra kosta völ en að ganga
á landsins gæði og nýta það sem jörðin hafði upp
á að bjóða, til að lifa af harðbýlið í landinu. Við
þröskuld tuttugustu og fyrstu aldar horfir málið
öðruvísi við. í dag er það á okkar valdi að bæta
það sem farið hefur úrskeiðis í fortíðinni. Engin
töfralausn er til sem getur bætt landinu í snatri
syndir 1100 ára. Árangur af ötulu starfi einstakl-
inga, bænda, skógræktarfélaga og annarra sam-
taka og stofnana ber þess glöggt vitni að miklu má
áorka ef íbúar tiltekinna landsvæða taka höndum
87