Ský - 01.08.2004, Side 28

LISTIN ER SVO NALÆG GUÐI
Það er ein af þessum heitu nóttum íslenska sumarsins 2004. Edda Heiðrún Backman vaknar
um miðja nótt, vekur eiginmann sinn, Jón Axel Björnsson og spyr: ,,Getum við haft teppi á
gólfinu?”
Hugurinn er kominn norður til Akureyrar, þar sem leikritið „Svik” eftir Harold Pinther verður
frumsýnt 1. október. Verkinu er leikstýrt af Eddu Heiðrúnu sem nú þreytir frumraun sína sem
leikstjóri. Leikmyndin er í höndum Jóns Axels og það er ástæðan fyrir spurningu Eddu
Heiðrúnar þessa nótt. Þau eru vakin og sofin yfir verkinu í orðsins fyllstu merkingu.
Edda Heiðrún Backman hefur verið elskuð af þjóðinni frá því hún steig fyrst á svið fyrir 21 ári.
Það var því ekki nema eðlilegt að færi um þessa litlu þjóð þegar fréttist að Edda Heiðrún hefði
greinst með vöðvasjúkdóminn MND. Hún er nefnilega ekki aðeins góð leikkona, heldur hefur
hún líka hrifið áhorfendur með söng sínum og dansi.
SKÝ
28
TILVILJUN?
„Vegna þessa veikleika ákvað ég að hætta að leika á sviði í febrúar
og snúa mér að leikstjórn," segir hún. „Það stóð til að ég léki stórt
hlutverk hjá Stefáni Baldurssyni Þjóðleikhússtjóra, i „Sorgin klæðir
Elektru", en ég baðst undan því og bað um að fá að vera
aðstoðarleikstjóri í staðinn. Það var svo Baltasar Kormákur sem reið á
vaðið og bauð mér að leikstýra „Svikum". Boltinn byrjaði að rúlla og
Stefán Baldursson bauð mér síðan að leikstýra í Þjóðleikhúsinu. Nú
var bara að bretta upp ermarnar og byrja að vinna."
Edda Heiðrún hafði nokkrum sinnum óskað eftir að leikstýra verkum,
en verið synjað:
„Ég hef leikið mikið síðastliðin 20 ár og á mjög fallegan feril og
farsælt samstarf. Kannski var það ekki tilviijun að örlögin höguðu því
þannig að ég fékk ekki að leikstýra fyrr en núna, þegar ég get einbeitt
mér fullkomlega að því. En eitt er víst að það er stórkostlegt að vera
treyst fyrir hlutunum og ég ætla svo sannarlega að reyna að standa
undir merkjum."
Það er leikstjórans að velja leikendur í það verk sem hann leikstýrir.
Edda Heiðrún valdi þau sem hún taldi henta hlutverkunum í Svikum
best: Ingvar E. Sigurðsson, Jóhönnu Vigdísi Arnardóttur, Felix
Bergsson og Gunnar Hrafnsson, bassaleikara.
„Svik er leikrit um ástina og þann blekkingarheim sem margir búa í,"
segir Edda Heiðrún. „Leikritið hefur þá sérstöðu að það er í raun sýnt
afturábak og krefst þess að áhorfandinn hugsi. Áhorfandinn verður
að vera meðvitaður um hvað var búið að segja, hver vissi hvað og
hvenær. Það er svo mikill áhrifamáttur falinn í upprifjuninni."
ENGIN LÍTIL HLUTVERK,
BARA LITLIR LEIKARAR
Þegar ég spyr hana hvort hún hafi tekið því persónulega að vera
hafnað sem leikstjóra áður neitar hún því:
„Það virðist vera mjög erfitt fyrir leikkonur að fara þá leið að
leikstýra," segir hún. „Við erum ekki svo margar á mínum aldri, það
grisjast svo úr. Flóran er ekki nægilega fjölbreytt í upphafi held ég;
við hleypum ekki nógu mörgum nýliðum inn og gefum þeim tækifæri
til að spreyta sig á fyrstu árunum. Það er valið of snemma ... Eðli
málsins samkvæmt eru fleiri rullur fyrir karlmenn og konur sigtast fyrr
úr. Ég fékk yfirleitt ágætis hlutverk, var heppin og lenti í skemmti-
legum hlutverkum. Ég fékk gott uppeldi í Leiklistarskólanum hvað
það varðaði, að það væru ekki til nein lítil hlutverk, bara litlir leikarar,
og þá reglu hafði ég að leiðarljósi. Við lærðum að temja okkur
auðmýkt frá upphafi."
SKILDI ÁSTINA SEX ÁRA!
Edda Heiðrún er yngst fjögurra barna Jóhönnu Dagfríðar
Arnmundsdóttur og Halldórs Backman. Hún segir gott að hafa verið
yngsta barn, hún hafi verið glaðlynd og dugleg og átt skemmtilega
æsku:
„Ég fékk snemma áhuga á samskiptum fólks. Ég var svona um sex ára
gömul þegar mérfannst ég alveg skilja þetta með ástina. Þetta lá allt
svo Ijóst fyrir fram að átta ára aldri og síðan hefur leiðin legið niður á
við!" segir hún og hlær glaðlega. „Ég ákvað að verða leikkona og
það var aldrei neinn draumur hjá mér. Þetta var eitthvað sem ég vissi
að ég þyrfti að gera. Pabbi var í áhugamannaleikfélagi ásamt
mörgum þeirra sem ég ólst með upp á Skaganum. Einhverju sinni
voru teknar af þeim myndir sem mér fundust amatörlegar og ég
ákvað þá að svona gæti þetta ekki átt að vera; maður hlyti að þurfa
að læra að verða leikari og gera þetta almennilega! Ég get því ekki
sagt að sviðsljósið hafi beinlínis átt við mig, heldur það að fá að vinna
með tilfinningar. Fá að rannsaka líf fólks og aðstæður, að fá að segja
sögur og lýsa því sem fólk hafði gengið í gegnum átti vel við mig. Það
hafði ég fengið beint frá pabba mínum sem var sífellt að segja mér
sögur. Við systkinin fengum þessar sögur í vöggugjöf. Pabbi sagði
okkur sögur þangað til við fórum öll að gráta - svolítið tragískar
sögur, en skemmtisögur inn á milli. Mamma hefði hins vegar átt að
verða söngkona. Hún söng með kirkjukórnum á Akranesi um árabil
og svo í Neskirkjukórnum."
Edda Heiðrún hafði ekki hátt um áhuga sinn á leiklist og þegar hún
var beðin um að leika á menntaskólaárunum afþakkaði hún boðin.
„Ég lék einu sinni eitt hlutverk á árshátíð, titrandi og skjálfandi og
varð enn staðráðnari í að læra leiklist. Það voru svo margir lista-
menn í kringum mig á þessum árum að fyrir mér var það eins og
að koma út úr skápnum að segjast langa til að læra leiklist. Eftir