Ský - 01.08.2004, Síða 33

Pabbi töl>upó«»t«*ín*>
HVAR VÆRUM VIÐ ÁN ÞESSARAR TÆKNI?
Þegar epli féll á höfuð Isaacs Newtons þótti það saga til
nassta bæjar. Þegar Neil Armstrong steig fyrstur manna
fæti á tunglið þótti það stórfrétt. Þegar Leonard Kleinrock
setti fram í doktorsritgerð sinni árið 1962 kenningar um
samskipti manna í lokuðu neti lögðu fáir við hlustir. Nokk-
ur ár liðu þar til menn áttuðu sig á mikilvægi kenninganna,
enda um að ræða frumhugmyndir um samskipti manna
á Netinu. Kleinrock hafði umsjón með sendingu fyrsta
tölvuskeytisins ...
MÓÐURTÖLVA TENGD VIÐ SKILABOÐASKJÓÐU
Sérfræðingarnir senn ARPA hóaði saman óskuðu eftir því að stjórn-
völd létu þeim í té öflugar tölvur sem gætu ráðið við þau verkefni
sem þeir hugðust vinna, en forsvarsmenn ARPANETS sáu hins vegar
þann kost vænstan að tengja tölvur sérfræðinganna saman, enda
voru þeir dreifðir um öll Bandaríkin. Móðurtölvan var sett upp í
UCLA-háskólanum og Leonard Kleinrocksetturyfirverkefnið. Móður-
tölvan vartengd við skilaboðaskjóðu sem notuð vartil að skrifa text-
ann. Leonard Kleinrock fékk fjóra mánuði til að hanna hugbúnað sem
gerði tölvunum kleift að tengjast og hann fékk til liðs við sig fjörutíu
nemendur á ýmsum stigum tölvunarfræði, sem unnu daga og nætur
að hönnun búnaðarins.
Tilraunin fór fram 1. maí 1969. Viðstaddir voru meðal annarra yfirstjórn
UCLA-háskólans, stjórn símafyrirtækisins AT&T, sem sá um allarteng-
ingar og svo auðvitað menn frá ARPANET. Gríðarleg spenna lá í loft-
inu. Leonard skrifaði nokkrar setningar á skilaboðaskjóðuna og ýtti á
„enter" takkann. Nokkrar mínútur liðu þar til textinn birtist á skjá
móðurtölvunnar. Nokkrum klukkustundum síðar gátu menn sent
skilaboð á milli tölvanna án nokkurra vandkvæða.
Er nema von að maður sendi þessum prófessor þakkir í huganum af
°9 tíl! Hvar værum við eiginlega stödd án þessa samskiptaforms sem
gerir lífið svo miklu auðveldara en það annars væri?
Það var um miðjan sjöunda áratuginn sem Bandaríkjamenn sáu fram
a nauðsyn þess að sýna Rússum hvor þjóðin væri betri. Rússar höfðu
sent mannað geimfar umhverfis jörðina og sannað þar með hæfni
sína í tækniþróun. Bandaríkjamenn ætluðu ekki að vera minni menn
°9 hófu að þróa hátækninet, ARPANET. Þeir leituðu að þeim besta
til að vera í fararbroddi við þróunina og fundu hinn þrítuga Leonard
Kleinrock.
HEILLAÐIST UNGUR AF TÆKNI
Leonard var vægast sagt ólíkur jafnöldrum sínum. Hann var kominn af
lágt settum innflytjendum frá Úkraínu og hafði fjölskylda hans lítið fé
milli handanna. Frændi Leonards, sem var rafvirki, leyfði stráknum að
horfa á sig vinna og þá vaknaði áhugi Leonards á tækni. Hann smíð-
aði einhverju sinni kristalútvarp eftir leiðbeiningum úr Súpermann-
blaði og þegar hann hafði lokið grunnskólanámi sneri hann sér að
námi í útvarpsvirkjun. Eftirstarf á verkstæði frænda síns í nokkurn tíma
stefndi hugurinn hærra og Leonard langaði í framhaldsnám í verk-
fræði. Faðir hans grátbað hann hins vegar að vera heima áfram og ala
onn fyrir fjölskyldunni. Leonard fann millilendinguna: hann vann á
daginn og fór í skóla á kvöldin. Meðalnemandi lauk verkfræðináminu
a þremur árum. Leonard Kleinrock lauk því á fimm og hálfu ári með
því að stunda fulla vinnu við útvarpsvirkjun á daginn. Reynsla hans á
sviði rafeindavirkjunar samfara framúrskarandi árangri í námi átti sinn
þátt í því að hann hlaut styrk til að nema verkfræði við einn virtasta
tækniháskóla heims, MIT (Massachusetts Institute of Technology).
KAUS AÐ EINBEITA SÉR AÐ ÓÞEKKTU FAGI
hegar Leonard hóf nám við MIT árið 1959 var upplýsingatækni vin-
s*lt fag. Honum þótti ekki mikið til kennslunnar koma, þar sem flest-
ar meginkenningarnar höfðu verið settar fram meira en áratug áður.
Hann kaus heldur að einbeita sér að óþekktu fagi: upplýsinganetum,
°g í doktorsritgerð sinni árið 1963 fjallaði hann um lögmálin sem lágu
^ grundvallar samskiptum tölva. Ritgerðin birtist í bókarformi árið
1965 og hlaut jákvæðar viðtökur samstarfsmanna hans. Umheimurinn
syndi honum og rannsóknum hans hins vegar fálæti. Leonard lét slíkt
sem vind um eyru þjóta og hægt og sígandi komst hann til metorða
' dCLA-háskólanum.
Á UNDAN SINNI SAMTÍÐ
Mánuði síðar var skilaboðaskjóða sett upp í Stanford-háskólanum og
hún tengd móðurtölvunni í UCLA. Kleinrock sat fyrir framan móður-
tölvuna, þrýsti á bókstafinn „I" á lyklaborðinu og skömmu síðar barst
svar frá Stanford um að stafurinn hefði birst á skjánum hjá þeim. Eftir
nokkurra stafa sendingar fraus móðurtölvan. Leonard endurræsti
hana og eftir nokkurn orðaleik var Ijóst að tilraunin var fullkomnuð. [
desember sama ár voru tölvur í fjórum háskólum í Bandaríkjunum
tengdar móðurtölvunni í UCLA og fæðing Netsins var á næsta leyti.
Þegar Kleinrock prófessor fór á eftirlaun frá UCLA árið 1996 var hann
61 árs að aldri. Hann hafði hins vegar allt aðrar hugmyndir en þær að
setjast í helgan stein og eiga náðug ár. Hann stofnaði tæknifyrirtæk-
ið Nomadix sem einbeitir sér að þráðlausum samskiptum og það
fyrirtæki stendur framarlega á sínu sviði. Þótt hann hafi ekki fengið
góðan meðbyr í upphafi vinnu sinnar, hefurtíminn leitt í Ijós að Klein-
rock var á undan sinni samtíð; lögmál samskipta í netkerfum eru
grundvöllur Netsins. Án kenninga Leonard Kleinrocks er vafamál
hvort tölvupóstur hefði nokkurn tíma litið dagsins Ijós.
Qrein þe&si a- byggó á greinum um Xaanard Kþeinrack,
&em birtu&t í maí- ag, júnífiefá timaribún& TalmÁeimur.