Hinsegin dagar í Reykjavík - 01.08.2023, Side 16

16
Hvað er þá lesbófóbía?
Ilaria útskýrir að lesbófóbía nái í raun
utan um samþætta mis munun á grund-
velli hómó fóbíu og kvenhaturs og
tengist því ekki eingöngu kyn hneigð
heldur einnig kyni og kyntjáningu.
„Lesbófóbía er hugtak sem byggist á
greiningu á aðstæðum þar sem litið er
til allra þátta sem varða líf þess fólks
sem um ræðir. Þegar við tölum um
hómó fóbíu hugsum við um for dóma
sem tengjast kynhneigð og gerum
ráð fyrir því að manneskja hafi orðið
fyrir áreiti vegna þess að hún sé ekki
gagnkynhneigð. Þetta er auðvitað oft
veru leikinn og í mörgum tilfellum verður
fólk fyrir aðkasti sérstaklega vegna
kyn hneigðar sinnar. Vandamálið er hins
vegar að ef um er að ræða konu sem
er ekki gagn kynhneigð eru for dómarnir
tengdir kyni ekki síður en kynhneigð.“
Samkvæmt Ilariu er ekki hægt að horfa
fram hjá því að í samfélagsgerð okkar
sé sú hugmynd rótgróin að tilvera
kvenna skuli lúta for sendum karl manna.
„Sem lesbíur eða tvíkynhneigðar konur
göngum við í berhögg við þessa skipan
og því mætum við mótlæti í sam-
félaginu, hvort sem það er áreiti eða
jafnvel alvarlegar líkamsárásir.“ Þessi
alvar legustu dæmi sem Ilaria nefnir eru
svokallaðar „leiðréttandi nauðganir“ þar
sem konu, eða mann eskju sem er lesin
sem kona, er nauðgað af karlmanni
til þess að „leiðrétta“ kynhneigð
hennar eða í því skyni að niðurlægja
og refsa henni. Slíkar árásir þekkjast
víða um heim og á Íslandi eru dæmi
um konur sem hefur verið nauðgað
vegna kyn hneigð ar sinnar eða kyn-
tjáningar. Þá er mikilvægt að horfast í
augu við raunveruleikann af hug rekki
og æðruleysi svo að hægt sé að gera
breytingar til batnaðar. Ilaria segir að
með því að tala um lesbófóbíu séum
við í raun og veru að ganga úr skugga
um að við skiljum fyllilega hvað of beldi
gegn hinsegin konum og fólki sem er
lesið sem konur þýði.
Masc, butch eða mascrona
Ilaria talar mikið um hvernig femme
kyn tjáning fólks sem skilgreinir sig
sem konu, eða er lesið sem kona, hafi
áhrif á það áreiti sem það verður fyrir.
Sjálf er Ilaria sís kynja kona með mjög
skýra masc kyntjáningu. Erindi hennar
á ráðstefnu IDAHOT+ Forum snerti á
því hvernig slíkar konur, eða fólk sem
samfélagið les sem konur, sem hafa
masc kyntjáningu upplifa heiminn. Sjálf
kemur Ilaria frá eyju undan ströndum
Ítalíu og kom snemma út sem lesbía.
„Mér finnst eins og ég hafi eiginlega
verið að undirbúa mig fyrir að halda
þetta erindi allt mitt líf. Ég er frekar karl-
mannleg í fasi en ég kem frá strjál býlu
svæði á eynni Sardiníu. Ég minnist þess
samt ekki að hafa orðið sérstaklega
fyrir aðkasti á unglingsárum mínum á
Sardiníu vegna þess að ég væri les bía,
heldur vegna þess að ég væri það sem
þar er kallað mascrona, sem er niðrandi
orð og má gróflega þýða sem karl konu.
Kona sem hagar sér eins og karlmaður
er það alversta sem kona getur verið.“
Þá ögrar Ilaria viðteknum hug myndum
samfélagsins um kynja tví hyggjuna með
tilvist sinni þar sem hún er stundum
lesin sem kona en stundum sem karl-
maður en það reyndist henni oft erfitt
á sínum yngri árum.
„Það tók mig langan tíma að læra að
vera stolt af því að vera mascrona.
Ég er mascrona! Ég er butch og það er
eitthvað sem ég tel að hjálpi mér skilja
þessar samfélagslegu hugmyndir um
karlmennsku.“
Ilaria vísar hér í bók Jacks Halberstam,
Female Masculinity (1998), og segir
að karlmennska helgist ekki af því að
fæðast sem karlmaður. „Að tileinka
okkur það sem telst karlmannlegt gerir
okkur – þ.e lesbíum, trans mönnum og
kyn segin fólki – auðveldara um vik að
ígrunda það hvernig eitruð karl menn-
ska er uppbyggð og hvernig hún hefur
áhrif á allt samfélagið, þar á meðal
karl menn. Þess vegna held ég að þetta
sé gagn legt á sama tíma og þeim
kon um sem eru karlmannlegar í fasi er
refs að grimmi lega af samfélaginu fyrir
að taka þetta vald til sín. Þannig gerir
sam félagið kröfur til kvenna um að þær
eigi ekki að líta út fyrir að vera lesbíur
og þar með að konur eigi ekki að vera
karl mannlegar heldur verði þær að vera
kvenlegar.“
Femme og samfélagið
„Kyntjáning er breyta sem sameinar allt
hinsegin samfélagið. Fólk verður fyrir
áreiti vegna kyntjáningar sinnar, hvort
sem um er að ræða samkynhneigða
karlmenn sem teljast of kvenlegir
eða lesbíur sem eru of karlmannlegar.
Trans fólk verður líka fyrir árásum
vegna kyntjáningar sinnar,“
Myndir úr einkasafni