Bókasafnið - 01.01.2003, Qupperneq 19

Grundvallaratriði í DSDM er sú sýn að ekkert er
byggt fullkomið í fyrsta skipti. Þess vegna eru mörg
afhendingarstig og miklir möguleikar á að endurgera
ákveðna hluta kerfisins. í grunnferlinu sem fjallað
verður um í þessari grein, má finna mörg atriði úr
báðum þessum aðferðum og mörgum fleiri en ferlið
er fyrst og fremst leiðbeinandi við endurhönnun eða
nýsmíði á vefsíðum.
Ferlið
Hefðbundið hugbúnaðarferli tekur ekki á þarfagrein-
ingu en það skiptist oftast í 6 fasa eða áfanga:
• Kröfugreining
• Kerfisgreining
• Kerfishönnun
• Framleiðsla
• Prófanir/uppsetning
• Viðhald
Ferlið þarf ekki að vera línulegt, áfangar geta skarast
og í sumum tilfellum er um margendurteknar ítranir
að ræða. Sama á við í grunnferli vefsíðuhönnunar
með ólíkum áherslum þó.
Grunnferlið sem sett er fram í bók Goto og Cotler
endurspeglar að miklu leyti hefðbundna fasaskipt-
ingu í þróunarferli hugbúnaðar. Fimm áfangar eru í
grunnferli vefsíðuhönnunar. Hver áfangi er undan-
fari næsta en það fer eftir eðli verkefnisins hve mikl-
um tíma er varið í hvert skref og alltaf er einhver
skörun á milli verkþátta eins og áður hefur verið sagt.
Ferlið skiptist í:
• Afmörkun verkefnisins
• Efni og flokkun
• Hönnun
• Þróun og prófanir
• Afhending og viðhald
Ef um stóra gagnagrunnstengda vefi er að ræða er oft
betra að afmarka einn hluta verkefnisins og fara með
hann í gegnum allt ferlið. Aðrir hlutar fá síðan sömu
meðhöndlun þegar búið er að villuprófa og finna
helstu vankanta. Ekki er ætlunin að bera saman þessi
tvö ferli en ekkert ætti að vera því til fyrirstöðu að
þau vinni saman. Þegar um mikla viðmótshönnun er
að ræða hentar ekki alltaf að byggja á ferlum sem
taka mið af flókinni undirbyggingu með litlu viðmóti
því hafa verið sett fram sérstök ferli sem henta betur
vefsíðuhönnun.
1. áfangi - Afmörkun verkefnisins
Þarfagreining og áætlanagerð í grunnferlinu byggist á
þremur undirflokkum:
• Uppgötvanir
• Útskýringar
• Áætlanir
2. áfangi - Efni og flokkun
Þegar þarfagreiningu og áætlanagerð er lokið er hafist
handa við að skipuleggja innihald vefsins. Þeir sem
vinna við efnisöflun og flokkun þurfa oft að setja á sig
mismunandi gleraugu. Hvernig sér notandinn/við-
skiptavinurinn fyrirtækið? Hvaða efni, framleiðslu
eða þjónustu vill hann flokka saman? Notendur geta
flokkað efni á allt annan hátt en starfsmenn fyrirtæk-
isins, sem oft horfa á deildaskipulag eða skipuritið
sem lagt er til grundvallar starfseminni.
Vefurinn er „stikaður" eða útbúinn sem teikning
af síðum og undirsíðum sem eingöngu taka á inni-
haldi og aðalvirkni. Mikilvægt er að vera ekki að
hugsa mikið um útlit á þessu stigi málsins. Hugleið-
ingum um liti, stafagerð og grafíska hönnun skal stillt
í hóf. Ef notandinn þarf að fylla út eyðublöð eða fram-
kvæma ákveðið ferli er gott að setja upp notkunar-
dæmi (e. scenarios). Þetta eru sögur af hinum dæmi-
gerða notanda sem vafrar inn á vefinn. Notkunar-
dæmi eru sett fram í markhópagreiningu.
3. áfangi - Hönnun
í þessum áfanga eru settar fram frumgerðir (e. proto-
types) byggðar á vinnu í áfanga 1 og 2. Þær geta verið
unnar í HTML eða þar til gerðum hugbúnaði. Frum-
gerðir eru prófaðar með notendum. Finna þarf jafn-
vægið milli þarfa, hönnunar og tæknilegra ann-
marka. Fyrstu drög að heildarútliti eru sett fram. Stíl-
síður (e. templates) eru hannaðar og fyrstu hug-
myndir af hnöppum, leturgerðum o.fl. eru skil-
greindar. Mikilvægt er að gera sér grein fyrir því að
síðurnar eru sífellt í endurskoðun og geta breyst mik-
ið meðan vefurinn er í þróun. Stöðug endurhönnun
er lykill að góðri vefsíðu.
4. áfangi - Þróun og prófanir
Næsta skref er að ljúka við alla tækni- og samhæfing-
arvinnu. Á þessi stigi er komin heildarmynd á vefinn
og hann tengdur við gagnagrunna. Reglulegar kerfis-,
gæða- og notendaprófanir eru einnig mikilvægar á
þessu stigi.
5. áfangi - Afhending og viðhald
Á þessu stigi er miðað við að vefurinn sé tilbúinn til
afhendingar og aðrir en hönnuðir og forritarar taki
við og viðhaldi vefnum. Handbækur og skjöl eru upp-
færð og afhent viðtakanda. Viðhaldsáætlun er sett
fram og mælingar gerðar í samræmi við skilgreining-
ar og mælanleg markmið.
Afmörkun verkefnisins
Þegar búið er að taka ákvörðun um að gera eitthvað í
málinu varðandi gamla og úrelta vefsíðu vakna upp
margar spurningar. Hvar á að byrja? Hverjir eiga að
vinna verkið og hvað á að gera? Hvar er fyrirtækið
BÓKASAFNIÐ 27. ÁRG. 2003
17