Bókasafnið - 01.01.2003, Síða 36

Þátttateendur á námsfeeiðinu sumarið 2002.
• í viðtölum við nemendur kom í ljós að þeir héldu
að þeir gætu gert gæðaleit - það eina sem kom
þeim á óvart var notkun tilvitnanalista og svo
fannst þeim námskeiðið of langt.
• Möguleika á hefðbundnari færniæfingum vant-
aði.
• Nauðsynlegt var að leysa verkefni upp í þætti,
þannig að nemendur væru ekki að basla í einu
löngu leitarferli.
• Aðstoð við raunveruleg fagverkefni í hópum
þótti skynsamleg og hlaut lof nemenda.
Greinilega kom fram að nauðsynlegt væri að sýna
nemendum betur fram á hvað þeir kynnu og hvað þeir
kynnu ekki. Það vissu kennarar ekki heldur nógu vel og
réði þetta ferðinni árið 2001. Kennsluefnið var endur-
skoðað og bætt bæði hvað málfar og innihald snerti.
Inn voru sett verkefni til að æfa grundvallarþætti. Gert
var ráð fyrir tíma til að leysa og ræða nokkur verkefn-
anna. Verkefnunum var deilt í þrennt. Kennslan hafði
áður tekið 10 tíma á 2. önn en var nú skipt upp í 2x21/2
tíma á 2. og 3. önn. Frá og með haustönn 2001 var
upplýsingaleit ekki lengur hluti af kynningarnám-
skeiði annarinnar, en auglýst sem sértilboð sem nem-
endur gátu skráð sig í og fengu kennarar þeirra stutta
lýsingu á innihaldi námskeiðsins. Þá fengu nemendur
betri leiðsögn í leitaraðferðum en árið áður.
Vorið 2001 var kennslunni breytt þannig að seinni
helmingur hennar fór í að aðstoða nemendur við að
finna heimildir í tengslum við verkefni sem þeir áttu
að leysa, en fyrri hlutinn fór í þemavinnu, sem ekki
gerði faglegar kröfur til kennaranna, til léttis fyrir
bókasafnsfræðingana.
Eftir þessa síðustu önn kom í ljós að nemendur
geta slegið upp eftir höfundi og titli, en kunna ekki
efnisorðaleit eins og líka kemur fram í alþjóðlegum
athugunum.
Það er ekki auðvelt að skýra lé-
lega kunnáttu í undirstöðuatriðum.
Ein skýring gæti verið að það sé
ekki hægt að búast við að kennslan
breytist þótt skipt sé um markmið
eða kennsluefni en tímaramminn
látinn halda sér óbreyttur. PBL út-
heimtir langa aðlögun og þróun og
verður ekki tekin upp eins og hendi
sé veifað. Önnur ástæða gæti verið
sú að bókasafnið verður ekki kennslu-
stofnun bara af því að nokkrir
starfsmenn taka að sér kennslu. Til
að þróa kennslumenningu þurfa
stofnunin, starfsfólkið og stjórnin að
taka miklum stakkaskiptum. Á há-
skólasafninu í Hróarskeldu eru svo
margir að kenna að bara það að
samhæfa kennslukraftana hefur
verið stórt verkefni. Eldhugar í
hópnum eru margir og hafa stuðlað að þróun á
kennsluefni og -aðferðum, en ekki síst á umhverfinu.
Samt sést bara rétt glitta í spírur kennslumenningar
á staðnum, í þeirri merkingu að kennararnir læra lítið
hver af öðrum og nýta lítið þá reynslu sem til staðar
er og gera bara eins og þeir eru vanir. Það er mikil þörf
fyrir kennsluumhverfi og kennsluskilyrði sem eru
þannig að þeir sem hafa kennslufræðilega menntun
fái notið sín.
Segja má að tekist hafi að ná því sem ætlunin var
með Godin-verkefninu:
að þróa efni, aðferðir og reynslu í PBL í upplýs-
ingaleit. Næsta skref var að meta kunnáttu nemenda,
sem greinilega tileinka sér ekki efnisleit, hvorri að-
ferðinni sem beitt er, PBL eða hefðbundinni aðferð.
Samt sýna rannsóknir að þeir sem taka þátt í upplýs-
ingaleitarnámskeiðum fá betri einkunnir og brott-
fallið er minna. Hvernig má það vera að kennsla í
upplýsingaleit hafi þessi áhrif þrátt fyrir nemendur
séu lélegir í efnisleit? Er það yfirhöfuð vandamál að
þeir kunni hana ekki? Getur maður tileinkað sér upp-
lýsingalæsi án þess að verða fær í efnisorðaleit?
Mat á verkefninu leiddi í ljós að það eru aðrir
kraftar sem stýra námi en þróun kennsluaðferða og
kennsluefnis. Tenging safnkennslunnar við náms-
áætlun nemenda og bætt samband við kennara há-
skólans eru þættir sem hafa áhrif á kennsluaðferð-
irnar.
Kennslumatið bendir til þess að kennslugeta
starfsfólksins sé of sundurleit. Poulsen mælti ekki
með löngum spurningalistum til að meta kennsluna.
Hann hafði reynslu af því að fáar opnar spurningar og
umræður um þær gæfu betri mynd.
Hvernig er hægt að bæta kennslu bókasafnsstarfs-
manna?
• Viðbótarmenntun í kennslufræði?
34
BÓKASAFNIÐ 27. ÁRG. 2003