Heima er bezt - 01.03.2003, Blaðsíða 22

kvæðamá
117. þáttur Umsjón: Auðunn Bragi Sveinsson
Góðir lesendur.
Mánuðurinn mars dregur nafn af rómverska aðalguðin-
um Mars, sem var stríðsguð jafnframt, og skipaði þar
sama rúm sem gríski guðinn Ares. Með marsmánuði
hófst árið hjá Rómverjum. Febrúar var tólfti mánuðurinn
hjá þeim, en desember sá tíundi. Frumtalan decem þýðir
tíu á latínu, novem níu, octo átta og septem sjö. Svo ein-
falt er þetta.
A hverju ári eldumst við um ár, og enginn fær gert við
því. Fiagyrðingar hafa stundum ort um æviárin. Hér á eft-
ir koma nokkrar stökur, sem lúta að aldri manna.
Sveinn Hannesson frá Elivogum orti þegar hann varð
36 ára:
Stanslaust kastar straumurinn
steinum fram í ósinn.
Þrítugasta og sjötta sinn,
sé ég jólaljósin.
Og eitthvað hefur skáldinu fundist árin hafa skilið lítið
eftir sig, og gætu víst fleiri tekið undir það, almennt talað:
Harðan róður hef ég þreytt,
hlotið fátt að láni.
Mínum góðu árum eytt
eins og fjandans bjáni.
Jón S. Bergmann yrkir sem ungur maður á þessa leið:
Urðu meir til ama en jjár
ævikjörin mögur,
þessi liðnu þrautaár
34.
Yfir lífsins eyðikjöl,
utar réttum línum,
gekk ég margan grýttan spöl
gagnstœtt vilja mínum.
Grœdd eru öll mín gömlu sár,
gleð ég mig við friðinn.
Fjörutíu og átta ár
eru gleymd og liðin.
Þegar Jóhannes Sturlaugsson í Laxárnesi í Kjós fann
ellina þrengja að sér, kvað hann:
Margur hnellinn mæðast kann,
mótgangs brellur dylur.
Kemur ellin yfir mann
eins og fellibylur.
Andrés Eyjólfsson, bóndi og alþm. í Síðumúla, orti um
sjálfan sig á útmánuðum 1980:
Ævi mín er orðin þríþœtt:
æska, starf og kör.
A fjórða ári yfir nírætt
uni ég við mín kjör.
Andrés varð næatum hundrað ára, f. 1886. Hann sat á
Alþingi 1951-56. Kona hans var Ingibjörg, systir Sigurð-
ar skólameistara á Akureyri.
Heitið var verðlaunum fyrir fyrripart vísu. Undirritaður
kvað þá á þessa leið:
Fjölga árin frœknum hal,
flogin hjá þau bestu.
Geti bára brotið hval,
búast má við flestu.
Eitt sinn var ort um mann nokkurn, er bjó á Sauðár-
króki:
Þuldi af bókum þrítugur,
þótti hrókur fertugur.
Flutti á Krókinn fimmtugur,
fram hjá tók þar sextugur!
Fyrir hefúr komð, að ég hafi sent mönnum kveðju í vísu-
formi á merkisdögum ævi þeirra. Til Áma Sæmundssonar
í Bala í Þykkvabæ á sjötugsafmæli, sendi ég heillaskeyti:
Sjötíu ára sagður ertu;
sjást þess reyndar merki fá.
Enn með þreki alls óskertu
yrkir jörð og mundar Ijá.
118 Heima er bezt