Heima er bezt - 01.03.2003, Blaðsíða 36

að um sig neðan þilja eða hvar ann-
ars staðar, þar sem nokkur svali
finnst, jafnvel vélarlausi björgunar-
báturinn hafði verið íylltur af sjó, til
kælingar á mannskapnum.
En víkjum að upphafi ferðarinnar.
Árið 1951 keypti Kjartan Guð-
mundsson í Reykjavík, strandferða-
skipið Súðina af ríkissjóði og hugðist
selja skipið til Hong Kong í Kína og
sigla því þangað með íslenskri áhöfn.
Þetta 55 ára gamla skip reyndist í
alla staði vel á hinni löngu siglinga-
leið frá Reykjavík til Colombo á
Ceylon (Shri Lanka), en þar varð
Kjartan að selja skipið, vegna aðildar
íslands að Atlanthafsbandalaginu, er
bannaði að selja íslenskt skip til
Kína, m.a. vegna Kóreustríðsins,
sem þá geysaði.
Þrátt fyrir það var siglingaleið
skipsins orðin um 8500 sjómílur, í
höndum hinna íslensku sjómanna.
Súðin lagði af stað frá Reykjavík í
hina löngu ferð, 2. ágúst 1951, með
farm af sjávarafurðum til Aberdeen í
Skotlandi og Rotterdam í Hollandi.
Á skipinu voru 18 íslendingar, þar af
tveir farþegar, þeir Kjartan Guð-
mundsson, eigandi skipsins og Stein-
dór Hjaltalín. Skipstjóri var Magnús
Einarsson.
Það var strax föstudaginn 3. ágúst,
sem loftskeytamanni Súðarinnar
barst svohljóðandi skeyti frá At-
vinnumálaráðuneytinu í Reykjavík:
„í framhaldi af bréfi ráðuneytisins
1. ágúst, ábendum söluleyfi Súðinni
að sjálfsögðu takmarkað af sam-
þykkt Sameinuðu þjóðanna, sem Is-
land er aðili að, um útflutningsbann
á ýmsum vörum, þar á meðal skipum
til Kína og Norður-Kóreu. Stop.
Staðfestið móttöku þessa símskeytis
og símið nafn og heimili væntanlegs
kaupanda.“
Kjartan sendi strax svohljóðandi
svarskeyti til Atvinnumálaráðuneyt-
isins:
„Staðfesti skeytið. Stop. Mun láta
vita nafn og heimilisfang væntanlegs
kaupanda frá London.“
€t\tlon
COLOMBO EDITION
LARGEST CIROJLATION LN CEVLOiV
í þessari litlu blaðagrein er stuðst
við frásagnir skipverja og blaðaúr-
klippur frá þessum tíma, sem safnað
var saman árið 1983. Af þessum hópi
voru tvær þernur og önnur þeirra,
Soffia Kristín Sigurjónsdóttir, við-
mælandi greinarhöfundar, komst svo
að orði:
„Stykkjavaran, sem Súðin flutti frá
Hollandi til Israel, var talin hafa ver-
ið vopn og þess vegna hafi skipið
komist á svartan lista hjá Arabaþjóð-
unum. Að minnsta kosti fékkst lítill
sem enginn flutningur
eftir það og skipið varð
fyrir ýmsum töfum í
höfnum Port Said,
Súes, Aden, Bombay
og Colombo, þar sem
það átti eftir að hafa
viðkomu. Það var eins
og eftir brottförina frá
Israel hafi óheppnin
elt skipið og hafi ég
nokkru sinni liðið
skort á ævinni þá var
það í Bombay og
Colombo, veturinn 1951-52, og svo
var einnig um fleiri skipveija.“
SHIP MEANTFOR RED CIIINA
ON SALE HERE
Símskeytið örlagaríka, sem Kjartani
barst frá Atvinnumálaráðuneytinu, á
öðrum degi ferðarinnar.
Blaðagrein
um Súðina
birtist í
Ceylonblaðinu
Daily News í
Colombo, 18.
janúar 1952.
/ rfft: Zt •
afct a v,láÍ * -
Súðin siglir um Súesskurð, 23. sept-
ember 1951, fyrst íslenskra skipa.
Súðin losaði sjávarafurðirnar frá
íslandi í Aberdeen og Rotterdam,
eins og ráð hafði verið fyrir gert. Frá
Rotterdam var siglt með farm
stykkjavöru til Israels, að kvöldi 18.
ágúst. Viðkoma var höfð í Plymouth
í Englandi vegna eldsneytistöku
(kola) og siglt þaðan 21. ágúst áleiðis
til ísraels með viðkomu í frönsku
hafnarborginni Bone í N-Afríku, en
þar þurfti Súðin annan kolaskammt á
leiðinni til ísrael.
Ástæðurnar sagði Soffia einkum
hafa verið þijár. Afskipti stjórnvalda
af sölu skipsins til Hong Kong, og
flutningi á gúmmífarmi frá Colombó
þangað, m.a. af völdum Kóreustríðs-
ins.
í öðru lagi var það farmurinn sem
fluttur var frá Hollandi til ísraels, en
við það komst Súðin á svartan lista
hjá Arabaþjóðunum, eins og fyrr er
greint frá, og í þriðja lagi var það hve
áhöfnin fór óvarlega með fjármuni
sína þar sem skipið hafði viðstöðu,
vitandi það að hálfs árs ferðalag beið
þeirra.
Ýmislegt bar við hjá áhöfninni á
þessari löngu leið, þar sem margir
þeirra voru í eins konar ævintýraleit
og hugðu sumir jafnvel á hnattferð.
Sé minnisblöðum skipverja flett
kemur ýmislegt í ljós og sumt jafnvel
spaugilegt, eins og dagstundin sem
stansað var í Bone, þann 30. ágúst
vegna eldsneytistökunnar þar. Brott-
för skipsins hafði verið ákveðin
132 Heima er bezt