Heima er bezt - 02.01.2007, Side 29

‘Rícícíarakross
í revktum faxí
I bóksinni, „Islensk heiðursmerki“, greinir Birgir Thorlacius
fv. ráðuneytisstjóri frá skondnu atviki. Arið 1936fór Sveinn
Björnsson, síðar forseti Islands en þá sendiherra Islands í
Danmörku, fyrir viðskiptanefnd sem semja átti um saltfisksölu til
Grikklands. Gengu samningar seint. Til að liðka fyrir þeim gekk
Sveinn áfund Grikkjakonungs. Tekur frásögn Birgis nú við:
Konungurinn var Georg II.,
danskrar ættar, og áttu þeir Sveinn
vinsamlegt samtal. En frá grískri
hlið er frásögnin nokkru fyllri
en hjá Sveini. Stallari konungs,
Demitrius O. N. Levidis, sagði
brosandi við einn af sendiherr-
uni Islands, sem löngu síðar kom
á konungsfund til að afhenda
embættisskilríki sín, að hann,
stallarinn, hefði verið sæmdur
íslensku heiðursmerki og að það
hefði borist sér með þeim hætti
að hann gleymdi því aldrei. Dag
einn, sagði stallarinn, að kornið
hefði í skrifstofu sína í höllinni
maður sem óskaði eftir áheym
hjá Georgi konungi II. Ritaranum,
sem tók á móti manninum, skildist
hann vera ráðherra frá Islandi. Konungur
tók á móti manninum og áttu þeir langt
og vinsamlegt tal saman. Þetta var árið
1936. Þá sat að völdum á íslandi stjóm
Hermanns Jónassonar og ráðherrar auk
hans voru Eysteinn Jónsson og Har-
aldur Guðmundsson. Enginn þessara
rnanna kom nokkru sinni til Grikklands
á sínum ráöherradögum og sennilega
aldrei og var því málið nokkuð dul-
arfullt í fyrstu. Konungsstallarinn gríski
sagði að nokkru eftir heimsókn þessa
Islandsráðherra hefði verið hringt til
skrifstofu sinnar frá pósthúsi í Aþenu
og sagt að þar lægi böggull til stall-
Stjarna stórnddara fálkaorðunnar,
sem stallari Grikkjakonnngs var
sæmdur vajinni inn í flak af reyktum
laxi.
[Birgir Thorlacius. Islensk heiðursmerki.
Háskólaútgáfan 1999]
Örnólfur
Thoríacius
arans, sem pósthúsið vildi að yrði sótt-
ur sem fyrst, því að það væri svo vond
lykt af honum. Böggulsins var óðara
vitjað og auðfundið var, að ekki var í
honum ilmvatn. Við athugun á áletrun
kom í ljós að sendingin var frá íslandi.
Var böggullinn nú opnaður og komu í
Ijós flök af reyktum laxi og á milli
þeirra lítill böggull. Þegar hann
var opnaður skein við mönnum
stjama stórriddara hinnar íslensku
fálkaorðu. Kvaðst stallarinn aldrei
gleyma þessari fallegu orðu, sem
borist hefði sér með svo sérkenni-
legum hætti.
Við athugun er augljóst að „ráð-
herrann'1 frá Islandi heíúr verið
Sveinn Bjömsson, l'Ministre, þ. e.
a. s. sendiherra en ekki ráðherra,
enda flokkast sendiherrar erlendis
með ráðherram.
Heimsókn Sveins Björnssonar
á konungsfund hafði drjúg áhrif á
samningamennina grísku eins og
spáð var, og hinir íslensku samn-
inganefndarmenn hafa sjálfsagt
viljað launa stallaranum með heið-
ursmerki aðstoð hans, enda töldu
þeir að hann hefði ráðið því að samn-
ingar tókust. Það var Olafur Proppé sem
fór fram á það í bréfí 1. júlí 1936 að
orðuveiting þessi færi fram. Stallarinn
var aldavinur konungs og hafði dvalist
með honum í útlegð árum saman. Lax-
inn hefur sjálfsagt verið frá SÍF, þar sem
Ólafur Proppé var einn af framkvæmda-
stjóram, en óskiljanlegt er, hvemig á
því hefúr staðið að orðan var sett í laxa-
böggulinn í stað þess að afhendast af
sendiherra eða ræðismanni.
Heima er bezt 29