Heimili og skóli - 01.08.1961, Blaðsíða 7

HEIMILI OG SKÓLI
51
legur hégómi — heldur á skýru og
réttu máli. Á engan annan hátt geta
þeir búið barnið betur undir skóla-
námið og raunar lífið sjálft en með
því að tala við það um allt það, sem
það sér, heyrir og skynjar umhverfis
sig. Með því móti opnast heimurinn
fyrir því miku fyrr en ella.
Þegar í skólann kemur er svo til-
tölulega auðvelt að byggja á þessum
trausta grundvelli, sem heimilin hafa
lagt. Hin börnin, sem lítið er talað
við, lítið sagt til fróðleiks og skemmt-
unar, verða aftur átakanlega orðfá og
snauð.
Sjálfsagt hafa kennarar of lítinn
tíma til að tala við börnin um daginn
02: vearinn. Þar fer allur tíminn í hin-
ar föstu námsgreinar. Margir gera það
þó. Ég þekki kennara, sem notar
einhverja stund á hverjum degi til að
kenna börnunum gamla, íslenzka
málshætti og gátur, sem þau eiga svo
að glíma við. Þá má ekki gleyma að
skýra orð, sem þau ekki skilja, svo að
málskilningur þeirra og orðaforði fari
vaxandi með hverjum degi.
Þá getur það verið ómetanlegt fyr-
ir börnin, að þeim séu sagðar sögur og
ævintýri, að minnsta kosti á meðan
þau geta ekki sjálf lesið. Það gefur
ímyndunaraflinu vængi. Foreldrar
þyrftu því að kaupa léttar og
skemmtilegar barnabækur löngu áður
en börnin geta notað þær sjálf, ef þeir
treysta sér ekki til að búa sögurnar til
sjálfir, sem er í raun og veru ákaflega
auðvelt, og til þess þarf engin skáld
né rithöfunda. T. d. um litla fuglinn,
sem á hreiður í skurðbakka eða trjá-
grein — um litla fræið, sem sefur í
moldinni og verður svo að blómi —
litlu hagamúsina og lífsbaráttu
hennar — litinn dreng eða litla stúlku
og ævintýrum þeirra. Svona mætti
lengi telja. Hér þarf ekkert nema
góðan vilja. En nú kemur kannski
andvarpið: „En hvaða tíma á ég að
hafa til að gera þetta?“ Ég veit að hann
er naumur víða. En alltaf eru j>ó til
stundir, senr nota má. Til dæmis
kvöldin. Þá ætti faðirinn oftast að
vera heima. Það er gott fyrir börnin
að sofna út frá skemmtilegri sögu.
Þetta auðveldar líka börnunum að
segja sjálf frá síðar, til dæmis þegar
þau koma í skóla.
H. J. M.
SKRÍTLUR
Albert Schweitzer var einhverju sinni
spurður að því á hvern hátt foreldrar gætu
alið börn sín upp til ríkrar ábyrgðartilfinn-
ingar.
„Það er fyrst og fremst um þrjár aðferðir
að ræða,“ sagði hann. „Fordæmi, fordæmi
og fordæmi."
Konan mín og eg, sem stundum bæði nám,
gerðum okkur ofurlítinn dagamun, skömmu
eftir að fyrsta barnið okkar fæddist. Konan
min hafðt lagt áherzlu á, að við greiddum
lækninum, ljósmóðurinni og fæðingardeild-
inni það, sem þeim bar, en þrátt fyrir það
vorum við dálítið kvíðin fyrir því, hvernig
við ættum að greiða aðra reikninga.
Við sátum kvöld eitt og íhuguðum okkar
ískyggilega fjárhag. Þá tilkynnti sonur okkar
á sinn hátt, að hann vildi fá þurra bleiu.
Þegar kona mín beygði sig yfir vögguna og
sýslaði við drenginn, heyrði ég að hún taut-
aði:
„Þetta er eini hluturinn í húsinu, sem ekki
er í skuld, og svo er hann ekki einu sinni
vatnsheldur."