Læknaneminn - 01.10.1971, Blaðsíða 77

LÆKNANEMINN
63
ingum, en er nú óvíða notuð. Kost-
irnir voru, að sama loftinu var
veitt aftur og aftur niður í lung-
un og upp í gegnum sogkalk (ab-
sorberkalk), sem hreinsaði það af
C02, og þannig hélt loftið hita sín-
um og raka. Hins vegar varð ekki
hjá því komist, að rykagnir bær-
ust ofan í lungun úr kalkinu, og
mun það hafa ráðið mestu um, að
to-and-fro aðferðin lagðist niður.
Innleiðsla (induction) svæfingar
ungbarna fer oftast fram með
glaðlofti, N20, og súrefni í hlutföll-
unum 4:1. Meðvitund barnsins
sljóvgast þá fljótlega, og er þá
hlutföllunum breytt í 2:2 og bætt
við fluothane og cyclopropane, og
er svæfingunni haldið við með því.
Hvort tveggja eru þetta mjög
sterk svæfingarlyf, og ofskömmtun
getur orðið á augabragði. Til að
fylgjast með framgangi og dýpt
svæfingarinnar er hlustunartækið
(stethoscope) einfaldasta tækið
og það, sem flestir kjósa. Verði
ekki komið við hlustun á brjóst-
kassa (praecordial stethoscope)
má nota hlustun í vélinda (oeso-
phageal stethoscope). Blóðþrýst-
ing er sjálfsagt að mæla hjá öllum,
svo framarlega að rétt breidd á
manséttum sé notuð. Breiddin á
að vera sem næst % af lengd upp-
handleggsins. Líkamshitann verð-
ur að mæla mjög náið, minnugir
þess, að kæling eykur enn áhrif
svæfingarlyfjanna og um leið hin
lamandi áhrif á öndun og hjarta-
starfsemi, en eins og áður er getið,
er föst regla að láta öll kornabörn
liggja á hitadýnum eða hitapok-
um meðan á aðgerð stendur. Við-
tekin regla er að setja upp vökva
við allar aðgerðir á börnum. Þá má
einnig minnast síritandi hjarta-
línurits, sem alltaf skal vera til
taks, þótt ekki sé ástæða til að
nota það að staðaldri.
Svæfingarlæknirinn á að fylg.j-
ast svo vel með framvindu aðgerð-
arinnar, að hann geti vakið barnið
um leið og aðgerðinni lýkur. Fyrr
má hann ekki taka barkatúbuna úr
barninu. Það getur verið hættulegt
að taka túbuna úr sofandi korna-
barni, og ber manni að bíða þang-
að til barnið er vaknað, því meðan
áhrifa svæfingarlyfjanna gætir
svo, að barnið sefur, er öndunin
of lömuð, til þess að fullnægjandi
loftskipti geti farið fram án að-
stoðar. Kokrennur eru ekki æski-
legar, þær framkalla einungis
krampa í barkakýlinu og eru
óþarfar, þegar barnið er vaknað.
Að aðgerð lokinni er barnið lagt
á hliðina, en legunni víxlað á hálf-
tíma fresti. Fylgzt er með öndun,
litarhætti og blóðþrýstingi. Einnig
er rétt að mæla líkamshita, þótt
flest nýfædd börn séu lögð í hita-
kassa eftir aðgerð. Einna mestu
máli skiptir þó að fylgjast með
vökvatapi og bæta barninu upp
allt vökva- og salttap svo og blóð.
Öll meðferð frá upphafi krefst
framúrskarandi vandvirkni, gaum-
gæfni og samstarfsvilja allra, sem
annast eiga börnin.