Læknaneminn - 01.10.1971, Side 88

72
LÆKNANEMINN
rannsóknir, óneitanlega oft æði rækileg-
an minnislista. Oftast fylgja litlar eða
engar skýringar á því, hvers vegna sé
að vænta hinna ýmsu sjúklegu niður-
staðna, enda ekki óeðlilegt, að slegið
sé upp í stærri ritum, „textbooks11, í öll
þau skipti, sem maður skilur ekki sam-
bandið milli rannsóknarinnar og sjúk-
dómsins. Gildi bæklingsins er þá að hafa
komið manni á sporið, og það gerir hann
svo sannarlega.
Höfundur skiptir bókinni eftir sjúk-
dómum eins og þeir eru flokkaðir á
hefðbundinn hátt og við þekkjum vel úr
kennslubókum, þ.e. hann byrjar á in-
fectionum, áverkum (physical injuries),
eitrunum . . . skortssjúkdómum .. . endar
á innkirtlasjúkdómum, sjúkdómum í
stoðkerfi og miðtaugakerfi og bætir þar
aftan við kvensjúkdómum og bama-
sjúkdómum. Rannsóknum (tests) skipt-
ir höfundur í 5 hópa, og er það að
sjálfsögðu mjög „arbitrary" skipting
eins og tekið er fram: 1) „diagnostic
tests“, en þá er átt við rannsóknir, sem
einar sér nægja til að sýna fram á einn
ákveðinn sjúkdóm, t.d. mikið magn
homogentisicsýru, sem mælist í þvagi
hjá sjúklingum með alkaptonuriu. 2)
„supporting tests“, og þar flokkast
flestar rannsóknir, og er hækkun
glutamic-oxalaeetic transaminasa í ser-
um við infarct í hjartavöðva dæmi þessa,
en transaminasinn getur hækkað af
öðrum sökum. 3) „non-specific tests",
dæmi þeirra er, þegar sýnt er fram á
aukinn fjölda leucocyta í blóði eða hækk-
að sökk, en slíkar niðurstöður sýna
aktifan sjúkdóm frekar en hver sjúk-
dómurinn er. 4) „tests of progress", en
dæmi þess má nefna reticulocytalækkun
á 4. til 6. degi í megaloblastiskri anemiu
viö B,, eða folicsýrumeðferð. 5) „useful
negative tests", og þar er sem dæmi, að
finnist ekki bilirubin í þvagi, þá getur
viðkomandi ekki verið með hemolytiska
anemiu. — Sem sagt bók, sem reynst
hefur koma að gagni, t.d. við „kandi-
datsstörf stúdenta" á sjúkrahúsum. (Sjá
einnig Læknanemann, nóv. ’67).
Ó.G.B.
An Introduction to Diagnostic
Neurology, Vol. 1—III by Stewart
Renfrew. E. & S. Livingstone.
Stewart Renfrew er taugasjúkdóma-
fræðingur við Royal Infirmary í Glas-
gow. Setur hann hér I 3 bindum í litlu
broti (ca. 200 bls. hvert kver) tauga-
sjúkdómafræðina fram m.t.t. sjúkdóms-
greiningar á einkar læsilegan og skil-
merkilegan hátt.
1 formála segir höfundur: „Þessum
bókum er ætlað að kynna stúdentum
aðferðir neurologiskrar skoðunar og
vandamál sjúkdómsgreiningar". — Bæk-
urnar eru því fyrst og fremst kynning-
arrit að taugasjúkdómafræði. Ennfrem-
ur segir höfundur: „Stúdentum finnst
taugasjúkdómafræðin einkar torveld
grein, og það er að nokkru leyti vegna
þess, hversu flókin hún er, en það er
einnig sakir óvirkrar örvinglunar, sem
námið iðulega leiðir stúdenta í. — Sem
tilraun til þess að vega gegn slíku hug-
arástandi, hefur ritið að geyma kynn-
ingu á „afleiddri ályktanamyndun“ (in-
ductive reasoning) og táknmáli reynslu-
vísinda (language of empirical sci-
ences).“ Höf. setur fram á skýran hátt
hugtök um líkindi - tengsl fullyrðinga og
raka, og hvernig þeim má beita í
,,dynamiskum“ þankagangi til þess að
draga ályktanir af neurologiskum ein-
kennum og heimfæra þær upp á tegund
og stað sjúkdóms (type and site of
lesions). Byggt er mikið á einföldun-
um, sem þó eru innan ramma þess
raunsanna.
Hér er á ferðinni aðgengileg og rökræn
bók, sem gott er að lesa sem kynningu
á neurologiu, — bók, sem ber að lesa
snemma á klinisku stigi námsins.
Þ. Th.
Þessi rit hafa Læknanemanum borizt:
Geðvernd, rit um geðverndarmál, 2.
hefti 1968, 1.-4. hefti 1969, 1. hefti
1970, 1.-2. hefti 1971. Lrtg. Geðvernd-
arfélag Islands og Styrktarfélag van-
gefinna í Reykjavík.
Bulletin. World Federation For Mental
Health. Summer 1971. Hér er getið
ráðstefnu um geðvernd í nútíma þjóð-
félagi, sem Geðvernd og F.L. gengust
fyrir hér í Reykjavík í apríl s.l.
Hóprannsókn Hjartaverndar 1967-68,
skýrsla A II, þátttakendur, boðun,
heimtur o.fl. Útg. Rannsóknarstöð
Hjartaverndar. Rvík 1971.
Catecholamine Functions by J. Axelsson.
Department of Physiology, University
of Iceland, Reykjavík, Iceland. Re-
printed from Annual Review of
Physiology, Vol. 33, 1971.