Læknaneminn - 01.04.2005, Blaðsíða 93

Verkefni 3. árs læknanema
megi betur fara. Skráningu upplýsinga er oft ábótavant, hún
mætti vera markvissari, reglulegri, miðaðri að börnum og henni
safnað saman og gögnin samræmd í miðlægum gagnagrunni.
Tíðni og flokkun keisaraskurða á íslandi
1989-2003
Guðný Jónsdóttir', Ragnheiður I. Bjarnadóttir2, ReynirTómas Geirs-
son1'2, Alexander Smárason3
'Læknadeild H.Í., 2Kvennadeild LSH, "Kvennadeild FSA.
Inngangur: Tíðni keisaraskurða hefur víða tvö- eða þrefaldast
undanfarna áratugi án þess að burðarmálsdauði hafi lækkað. Á
íslandi hefur tíðnin aukist verulega, en burðarmálsdauði hefur
lækkað á sama tíma. Heildartölur um burðarmálsdauða gefa
takmarkaða mynd af því hvort fjölgun keisaraskurða skili sér í
færri dauðsföllum fullburða barna. Athugað var mögulegt
samband milli tíðni keisaraskurða og burðarmálsdauða hjá full-
burða börnum á íslandi á tímabilinu 1989-2003 og hvernig
mismunandi ástæður keisaraskurða hafa breyst.
Efni og aðferðir: Upplýsingar um alla einbura >2500g sem
fæddust með keisaraskurði og öll börn >2500g, án alvarlegra
vanskapnaða, sem dóu burðarmálsdauða voru fengnar úr
Fæðingarkráningunni og mæðraskrám. Fagrýniaðferð Robsons
var notuð til að flokka konur sem fóru í keisaraskurð með tilliti til
ástæðna fyrir aðgerð. Breytingar á hlutföllum flokkanna og
sambandi keisaraskurðatíðni við burðarmálsdauða voru metnar
með Pearsons stuðli (SPSS forrit).
Niðurstöður: Alls fóru 8332 konur í keisaraskurð og 111 börn
>2500g, án fósturgalla, dóu burðarmálsdauða. Tíðni keisara-
skurða jókst úr 10% í 16,1% (p<0,001), en burðarmálsdauði
lækkaði ekki marktækt (meðaltal 2,01/1000). Lækkun burðar-
málsdauða fylgdi ekki aukinni tíðni keisaraskurða hjá fullburða
börnum, en þegar heildartölur fyrir öll börn voru skoðaðar
(1990-2003 og 1994-2003) var fylgni til staðar (r>0,55; p
<0,04). Marktæk hækkun var á hlutfalli Robson hóps 1 (frum-
byrjur með einbura í höfuðstöðu, full meðganga og sjálfkrafa
sótt) meðal kvennanna (p<0,05).
Ályktanir: Aukin tíðni keisaraskurða leiðir ekki til fækkunar
dauðsfalla hjá fullburða börnum. Burðarmálsdauði allra fæddra
barna lækkar þó samfara fleiri keisaraskurðum. Fleiri frumbyrjur
í eðlilegri meðgöngu sem lenda í keisaraskurði kann að hækka
tíðni þeirra aðgerða á komandi árum.
Faraldsfræði Myotonia Dystrophica á íslandi
Gerður Leifsdóttir', Sigurlaug Sveinbjörnsdóttir1'2, John Benedikz2,
Guðjón Jóhannesson2
'Læknadeild Háskóla íslands, Taugalækningadeild Landspítala Háskólasjúkrahúss
Inngangur: Myotonia Dystrophica (MD) er fjölkerfasjúkdómur
sem erfist ríkjandi. Einkenní geta verið margvísleg, m.a. vöðva-
herpingur (myotonia), vöðvarýrnun og -máttleysi, leiðnitruflanir
í hjarta, öndunarerfiðleikar, vitsmunaskerðing og innkirtlavanda-
mál. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna faraldsfræði
MD á íslandi.
Efni og aðferðir: Rannsóknin byggir að hluta á eldri efnivið sem
safnað var á árunum 1985-90. Leitað var í sjúkraskrám Land-
spítala Háskólasjúkrahúss, innlagna- og tölvukerfi spítalans,
eldri kerfum LSH og Sjúkrahúss Reykjavíkur að sjúklingum með
þessa sjúkdómsgreiningu. Samband var haft við taugalækna og
ýmsa aðra sérfræðinga sem sinnt hafa þessum sjúklingahópi.
Ættir voru kortlagðar og teiknaðar upp í ættfræðiforritinu PED42.
Niðurstöður: Alls fundust 125 lifandi og látnir einstaklingar með
MD. Af þeim voru 79 á lífi, 43 konur og 36 karlar (1,2:1). Algengi
miðað við 31.desember 2003 reyndist vera 27,4/100.000. 23
(29%) höfðu meðfætt form sjúksdómsins (13 karlar og 10
konur). Meðalaldur sjúklinganna var 43, 6 ár (bil 1 -85 ár). Meðal-
aldur við upphaf einkenna var 27,4 ár (bil 5-70 ár). Meðaltíma-
lengd einkenna var því 16,2 ár. Alls fundust 25 fjölskyldur á
íslandi með sjúkdóminn og hafði hver fjölskylda 2-10 sjúklinga.
Ályktun: Algengi MD á íslandi (27,4/100.000) er hærra en lýst
er í flestum erlendum rannsóknum. Munurinn gæti skýrst af
ákjósanlegum aðstæðum hérlendis til rannsókna og betri grein-
ingu. Eins getur verið að sjúkdómurinn sé raunverulega algeng-
ari hér á landi. Hlutfall þeirra sem höfðu meðfætt form sjúk-
dómsins (29%) er nær þrefalt á við það sem erlendar rannsóknir
hafa sýnt fram á (10%). Ástæða þessa er óljós. Hlutfalli karla og
kvenna, meðalaldri við upphaf einkenna og erfðamynstri ber
saman við erlendar rannsóknir.
Lykilorð: Myotonia Dystrophica, faraldsfræði, algengi, erfðir.
Sýkingarálag og ofnæmi
Hulda Ásbjörnsdóttir1, Rúna B. Sigurjónsdóttir', Bjarni Þjóðleifsson2,
Christer Janson', ísleifur Ólafsson3, Þórarinn Gíslason2, Davíð Gíslason2
'Læknadeild Háskóla (slands, 2Lyflækningasvið I, LSH, "Rannsóknarsvið LSH,
4Respiratory Medicine and Allergology. Akademiska sjukhuset Uppsala
Bakgrunnur: Á síðastliðnum 20-30 árum hafa ofnæmis- og
sjálfsofnæmissjúkdómar verið að færast í aukana í þróaðri
löndum. Hreinlætiskenningin (the hygíene hypothesis) var sett
fram seint á níunda áratugnum til að skýra þessa þróun en hún
segir að einstaklingar sem búa við mikið hreinlæti og lítið sýking-
arálag á uppvaxtarárum séu líklegri til að þróa með sér astma og
ýmsa ofnæmissjúkdóma. Helicobacter pylori (Hp) veldur krón-
ískri sýkingu í mönnum og er því ágætt dæmi um sýkingarálag.
Tilgangur þessarar rannsóknar er að skoða tengsl sýkingarálags
og ofnæmis þar sem Hp-sýking verður notuð sem breytan fyrir
sýkingarálag.
Efniviður og aðferðir: Efniviðurinn var fenginn úr Evrópurann-
sókninni Lungu og heilsa. IgG mótefni gegn Hp og CagA-stofni
LÆKNANEMINN
2005
91