Úrval - 01.05.1964, Blaðsíða 66

Silfurský
Hvers konar fyrirbrigði
eru hin svokölluðu
silfurský?
Eftir Pál Bergþórsson, veðurfræðing.
ggniiMuui
M MIÐNÆTTIÐ að-
faranótt 11. ágúst
1963 lét Pétur Gísla-
son á Eyrarbakka
15 þess getið um leiS
og' hann sendi veSurskeyti til
VeSurstofunnar, aS i norSvestri
sæi hann silfurbjarma á himni,
eins og hann orSaSi þaS. ÞaS
var ekki óvænt, aS Pétur yrSi
fyrstur til aS vekja athygli á
því fágæta fyrirbæri, sem þarna
var um aS ræSa, því aS honum
cr mjög' lagiS aS skipa skýjum
hiinins í flokka, eftir þeim regl-
um, sem veöurfræSingar hafa
þar um sett.
Þetta, sem Pétur kallaSi silf-
urbjarma, voru svonefnd lýs-
andi næturský. Legg ég til, aS
þau verSi kölluS silfurský á
islenzku i samræmi viS lýsingu
Péturs. Sá sem fyrstur skrifaSi
um þessi ský, var O. Jesse í
Köningsberg áriS 1890, en síSan
var C. Strömer prófessor í Osló
helzti áhugamaSur um rann-
sókn þeirra. Skal hér nú sett það,
sem um silfurskýin er ritaS í
hinni ýtarlegu útgáfu Skýjabók-
arinnar, sem AlþjóSa veSurstofn-
unin gaf út áriS 1957.
1) LÝSING
Silfurský líkjast þ.unnum klósigum,
en eru venjulega bláleit eða silf-
urlituð, og stundum rauðgul eða
rauð. Þau ber við dökkan nætur-
himininn.
2) EIGINLEIKAR
Menn vita ekki ennþá, af hverju
silfurský eru gerð. Samkvæmt
Strömer og Vestine er nokkur á-
stæða til að halda, að í þeim
sé fíngert geimryk.
3) SKÝRINGAR
Silfurský hafa mjög sjaldan sézt,
og þá aðeins norðanhallt I tempr-
aða belti norðurhvels að sumrinu,
þegar sólin er 5—13 gráður fyrir
neðan sjóndeildarhring. Mælingar
hafa sýnt, að hæðin er milli 75
og 90 kílómetra.
Silfurský fara að sjást um sama
leyti og stjörnur af fyrstu stærð.
Fyrst eru þau gráleit, en síðan
ljósari. Þegar dimman færist enn
meira yfir, verða þau bláhvít likt
og silfur, sem farið er að falla
á. Næst sjóndeildarhring eru þau
stundum rauðleit. Þessar litabreyt-
56
Veðrið