Úrval - 01.04.1966, Page 6

ÚRVAL
4
h'l
ur New Haven í Connecticut og lét
ostrurnar í bala með saltvatni í og
hélt þeim í myrkri. Fyrst í stað
opnuðu ostrurnar skeljar sínar
mest þegar háflæði var við strend-
ur New Haven, sem þær komu frá.
En eftir tvær vikur fóru ostrurnar
að opna sig á þeim tíma þegar há-
flæði mundi vera í Evanston, ef
hún stæði við sjó! Þetta gerðist
tvisvar á sólarhring, þegar aðdrátt-
arafl tunglsins var í hámarki í
Evanston. Dr Brown ályktaði af
þessu, að hljóðu klukkum ostranna
væri stjórnað af aðdráttarafli
tunglsins.
Sjófugli, að nafni manx, sem lík-
ist mávi, var sleppt lausum á
Kennedyflugvelli, eftir ferð með
flugvél frá London til New York.
Hann sneri aftur heim til Englands-
stranda, meira en 3000 mílna vega-
lengd, á um það bil 13 dögum, eða
að meðaltali um 250 mílur á sólar-
hring á fluginu heim. Honum tókst
að halda réttri stefnu heim, enda
þótt hann hefði aldrei áður komið
til Bandaríkjanna.
Hunangsflugur fljúga eftir pol-
aríseruðu ljósi (ljósgeislar, sem allt-
af halda sér í sama fleti) á ferðum
sínum að og frá býflugnabúi sínu.
Býflugur segja öðrum býflugum,
að þær muni finna fæðu, ef þær
fljúgi frá búri sínu í stefnu, sem
myndi 50° horn til hægri við beina
stefnu til sólarinnar.
Nákvæmar rannsóknir á auga
frosksins sýna, að vissar taugar að
þeim vinna eins og reiknimiðstöð,
sem síar og breytir sjónskynjunum
í fræðslu, sem heili frosksins tekur
við og varðveitir. Einn vísinda-
maður hefur gert töflu yfir fimm ára
áætlun um rannsóknir á hinu flókna
sjóntæki frosksins.
Leðurblakan notar feins konar
bergmálsmæli til að fljúga eftir
Hún gefur frá sér hljóð með mjög
háum tónum, sem bergmála frá
umhverfinu og gefa henni til kynna,
hvað á vegi hennar verður. Með
bundið fyrir augun getur hún fund-
ið skordýr, en sé bundið fyrir munn-
inn eða troðið upp í eyru hennar,
rekur hún sig á allt sem verður á
vegi hennar. Með munninum mynd-
ar leðurblakan hljóðin, sem leið-
beina henni. Leð.urblakan hefur svo
næm njósnatæki, að hun g.etur hæg-
lega greint skordýr frá jafnstórum
baunum, sem kastað er upp í loft-
ið.
Mannseyrað getur greint hljóð-
bylgjur með tíðni frá 16000 til 20000
á sekúndu. Leðurblökur geta gefið
frá sér hljóð með tíðni allt að 150
000 á sekúndu, sem mannseyrað
getur alls ekki greint. Leðurblök-
ur gefa frá sér smá kvak svo sem
20 sinnum á sekúndu, þegar þær eru
á flugi úti undir berum himni. Ef
þær vilja hitta á vissan hlut, auka
þær fjölda kvakanna allt upp í 250
á sekúndu, til að auka nákvæmn-
ina. Leðurblakan getur greint 250
bergmál á sekúndu um leið og hún
sendir út jafn mörg hljóð.
Slæðu- eða turnflugan hefur
furðulega skarpa heyrn. Hún hefur
mjög stór eyru, enda þótt þau séu
hulin fjöðrum. Hún heyrir í nátt-
myrkrinu þrusk í mús á ferli í
grasinu, og steypir sér yfir hana.
Enginn hljóðnemi er jafn næmur
og eyra næturfiðrildisins. Þegar