Úrval - 01.04.1966, Blaðsíða 92

90
ÚRVAL
Varnarlínan fór næstum alger-
lega í mola undir stjórn Himmlers.
Rauði herinn hélt yfir Vistulufljót.
Svo beygðu nokkrar hersveitir úr
honum norður á bóginn í áttina
til Eystrasalts og króuðu inni 20 til
25 herdeildir í Austur-Þýzkalandi
einu saman. Hinar rússnesku liðs-
sveitir sóttu svo beint fram til fljót-
anna Oder og Neisse. Þýzku varn-
arsveitirnar höfðu alls staðar orðið
að láta undan síga mjög skyndilega
á gervöllum Austurvígstöðvunum.
En hvergi hörfuðu þær eins skjótt
undan og á svæði því, sem Himml-
er átti að verja. Mistök hans höfðu
opnað flóðgáttina og stefnt Berlín í
hættu.
Einum 48 stundum áður hafði
Guderian ekið til aðalbækistöðva
Vistulu-hersins í Birkenhain, 50 míl-
um fyrir norðan Berlín. Honum var
skýrt frá því við komuna, að Himml-
er væri veikur, en hann hafði haft
upp á stormsveitarforingjanum 20
mílum frá Birkenhain, „þar sem
hann hafði leitað hælis dauðhrædd-
ur á hressingarheimili og þjáðist
bara af svolitlu höfuðkvefi". Gud-
erian hafði lýst yfir samúð sinni
vegna veikinda Hemmlers. Hann
sagði við Himmler, að kannske hefði
hann lagt of mikið að sér undan-
farið og ætti að fækka aðeins við
sig skyldustörfunum, segja t.d. af
sér yfirstjórn Vistulu-hersins.
Himmler greip uppástungu þessa
fegins hendi. ,,En hvernig get ég
stungið upp á slíku við Foringjann"?
spurði hann. Guderian flýtti sér að
segja, að hann skyldi sjálfur skýra
Hitler frá uppástungunni, ef Himml-
er gæfi leyfi til slíks. Og þessa
nótt „leysti Hitler hinn störfum
hlaðna innanríkisráðherra undan
þessu skyldustarfi, en samt ekki
með glöðu geði, heldur eftir alls
konar mótbárur“.
Rödd Guderians titraði af reiði,
þegar hann sagði: „Við erum í al-
veg hroðalegri klípu. Astandið er
blátt áfram furðulegt. Framkvæmd
stríðsrekstursins er í einu orði sagt
ótrúleg. Ótrúleg"!
Mánuðum saman hafði Guderian
reynt að koma Iiitler í skilning um,
að þörf væri á að gera „markviss-
ar, ákveðnar ráðstafanir". Hann
hvatti til skipulegs undanhalds frá
Eystrasaltsríkjunum og Balkanríkj-
unum. Hann hvatti til þess, að all-
ar varnarlínur yrðu styttar og her-
sveitir annars staðar frá skyldu
sendar til stuðnings hersveitunum,
sem vörðust á Austurvígstöðvunum.
Rússar höfðu helmingi fleiri her-
deildir en Bandamenn. En samt
voru flestar þýzku herdeildirnar í
vesturhéruðunum. En Hitler neitaði
að viðurkenna staðreyndirnar og töl-
urnar, sem honum voru sýndar.
Síðan bætti Guderian við: „Hitler
gerði þar líklega mestu mistök sín“.
I desembermánuði árið 1944 hóf
hann hina geysilegu sókn gegn hin-
um vestrænu Bandamönnum, sókn,
sem virtist vera upp á líf og dauða.
Hann lét hersveitir sínar sækja fram
gegnum skóga Ardennafjalla í Bel-
gíu og norðanverðm Luxemburg.
Hitler hélt því fram af miklu yfir-
læti, að árás þessi mundi breyta
öllum gangi stríðsins. Gegn miðri
víglínu Bandamanna beindi hann
þrem fullkomlega útbúnum herjum,
eða samtals 20 herdeildum. Kraftur