Úrval - 01.01.1971, Blaðsíða 23

ÞJÓFARNIR, SEM STELA FORTÍÐ EVRÓPU
öll lönd skyldu fara að dæmi ítala
og koma á fót mjög ströngu eftir-
liti með inn- og útflutningi forn-
minja. Einnig skyldu þau lönd, sem
auðug væru af fornminjum veita
öðrum þjóðum hlutdeild í þessum
auði sínum með því að selja þeim
forna og sjaldgæfa muni. Þetta er
falleg hugmynd, en því miður tek-
ur nokkuð mörg ár að gera hana
að veruleika. Löndin, sem áuðug
eru af fornminjum, fylgja fast eft-
ir fyrri lið tillögunnar, en taka ekk-
ert tillit til hins síðari.
Að síðustu er nauðsynlegt að
benda á það, að í öllum bægsla-
ganginum út af eignarréttinum yfir
hinum fornu fjársjóðum, gleymist
sá aðili, sem mest verður fyrir
barðinu á þessari togstreitu, en það
eru sjálf fornleifavísindin. Það
skiptir fornleifafræðinginn litlu
máli, hvar vasinn hafnar að lok-
um, ef hann g'etur bara fengið að
rannsaka hann, áletranirnar sem á
honum eru og lögun hans. Og fram-
ar öllu hefur fornleifafræðingur-
inn mikinn hug á því að vita, hvar
vasinn fannst.
Það getur verið mjög nauðsyn-
legt að vita, hvort hluturinn fannst
undir nokkurra sentimetra þykku
leirlagi, sem bent gæti til, að um
21
flóð hefði verið að ræða, eða ofan
á öskukenndum jarðvegi, er bent
gæti til bruna. Það er oft sagt, að
uppgröftur fornminja sé líkt og að
lesa bók, sem þú getur aðeins lesið
einu sinni og aldrei aftur, það er
að segja á þeirri stundu, sem upp-
gröfturinn á sér stað. Þær stað-
reyndir, sem í ljós koma á þessu
augnabliki, geta hjálpað til að
varpa skýrari mynd á sögu manns-
ins og listir, þær eru miklu mikil-
vægari fyrir vísindamennina, held-
ur en hlutirnir, sem kunna að finn-
ast.
En um þessi atriði eru þeir, sem
stunda ólöglegan uppgröft, algjör-
lega skeytingarlausir. I öllu óða-
gotinu við uppgröftinn rífa þeir
sundur í klaufaskap sínum og fá-
fræði, staðreyndir um sögu fornra
menningarskeiða, sem engin leið er
að bæta. Það er hér, sem skaðinn
er mestur. Það gerir ekki svo mik-
ið til að hlutirnir hverfi, það er
þekkingin um forn menningartíma-
bil, sem grátlegast er að sjá eyði-
lagða af fávísum þjófum. Við skul-
um vona, að fljótlega finnist ein-
hver leið til að vernda þessar fornu
minjar og deila þeim bróðurlega
meðal allra þjóða.
☆
Nokkrum dögum eftir uppskurðinn kom skurðlæknirinn við hjá mér
til þess að athuga liðan mína. Herbergið var fullt af blómum frá vinum
mínum. Og hann gekk frá einum vendinum til annars og sogaði að sér
ilminn. ,,,Iæja,“ sagði hann loks, „það lítur út fyrir sem yður ætli að
batna. Fólk í þessum bæ er ekkert sérstaklega gefið fyrir að senda blóm
tvisvar."
Frú Richard Bloomer