Goðasteinn - 01.06.1976, Blaðsíða 49

legt vegabréf til fararinnar. Skipstjóri hafði verið tregur til að
flytja hann utan reisupassalausan, en Jón hét að bæta honum
allt það tjón, sem hann kynni að verða fyrir af að flytja sig.
Lagði hann ofurkapp á að komast sem fyrst til Kaupmannahafnar,
þar sem hann bjóst við að geta komið ár sinni svo fyrir borð, að
mál hans leiðréttust nokkuð. En allt fór það á annan veg en hann
hugði. Margir hinna fornu vina hans voru ýmist horfnir úr embætti
eða fallnir frá. Sjálfur Griffenfeldt kanslari, sem forðum hafði
styrkt hann til biskupsdóms gegn ærnu gjaldi, sat nú bak við luktar
dyr í lífstíðarfangelsi á Munkshólmanum úti fyrir Þrándheimi, svo
að fokið var í flest skjól. Er skemmst frá því að segja að Jón fékk
hvergi áheyrn með mál sín og skipaði konungur honum að snúa
þegar heim til íslands með fyrstu ferð og svara þar til saka hjá
sk.ipuðum rannsóknarrétti. Það vilyrði fylgdi þó með skipun kon-
ungs, að hann mætti, ef hann skaðaðist á málinu, áfrýja þeim dómi
til hæstaréttar.
Jón hafði því við lítið að vera í Kaupmannahöfn og snemma
vors 1690 kom hann út með Hólmskipi syðra. Heidemann land-
fógeti fylgdist með ferðum hans og lét kunngjöra honum samdæg-
urs að hann hefði þá um vorið látið lesa til hans stefnu norður á
Hólum um að mæta á alþingi þá um sumarið og standa þar fyrir
máli sínu. Biskup hélt þegar heim til Hóla og hófst handa um að
undirbúa alþingisreið sína um sumarið. Átti hann mjög óhægt um
vik með vörn í málum sínum, því að á þessum tímum var svo
hart tekið á verslunarbrotum að þau gátu varðað embættis- og
búslóðarmissi og jafnvel Brimarhólmsvist. En mitt í umstangi og
undirbúningi Jóns biskups fyrir alþingisförina, veiktist hann hastar-
lega af landfarsótt, lagðist þungt haldinn og andaðist hinn 30.
dag júnímánaðar 1690.
Þegar svo alþingi kom saman, kvöddu þeir amtmaður, Þórður
biskup og lögmennirnir, tólf klerka og tólf sýslumcnn í dóm um
mál Jóns Vigfússonar, því að fréttir höfðu ekki þá borist suður
á land um fráfall hans. 1 þann mund, sem rétturinn skyldi taka
til starfa, kom skólameistarinn á Hólum til alþingis og sagði lát
biskups. Var þá enginn til varnar eða fyrirsvars af hans hálfu og
heldur engin bréf eða skjöl úr þeirri átt. Kváðust dómarar þá
Goðasteinn
47