Úrval - 01.11.1977, Side 122

120
LJRVAL
aðalborgum Súmera. Þegar grafarar
Sir Leonards komu ofan í sandinn
gerðu þeir merkilega uppgötvun,
þeir fundu konunglega kirkjugarðinn
í Or. Ásamt kóngum og fyrirfólki
Súmera höfðu þar verið lagðir í jörð
margir fágætusm dýrgripir: Hjálmar,
sverð, hljóðfæri og önnur listaverk úr
gulli, silfri og dýrum steinum. Og
þar var fleira: Ásamt listilegu hand-
bragði og þróaðri tækni komu fram í
dagsljósið furðulegar sögulegar
heimildir, sem skráðar höfðu verið í
leir.
Áður en Sir Leonard hóf gröftinn
höfðu vísindamenn undir höndum
svokallaðan lista yfír konunga
Súmera, konungasögu Súmera í
grófum dráttum. En þeir festu ekki
mikinn trúnað á hana. „Sagan hefst
með konungi, sem ríkti ,,fyrir
flóðið”,” sagði Sir Leonard. ,,Og
veldistími átta konunga spannar yfír
241.200 ár samtals. Það er tímalega
séð fáránlegt.”
En nú fann hann áletranir í Or
með sömu nöfnum og gat að líta á
konungslistanum, þar á meðal
ættföður fyrsm konungsættarinnar í
Or. Fram að því hafði verið talið að
frásögn um veldi hans væri þjóðsagan
ein. Nú varð hún að sagnfræði.
Samkvæmt konungalistanum hófst
veldistími fyrsm konungsættarinnar
eftir flóðið.
Sir Leonard komst að þeirri
niðurstöðu, að kirkjugarðurinn væri
eldri, þó aðeins lítið eitt eldri, en
fyrsta konungsættin í Or. Þess vegna
hlaut háþróuð menning að hafa verið
til fyrir daga fyrsm konungsættar-
innar. En þótt fleiri heimildir töluðu
um konungsættir fyrir flóð, var engin
efnisleg sönnunargögn að fínna fyrir
því, að Súmerar hefðu ekki einfald-
lega kviknað þarna í eyðimörkinni
eins og frjóangar af fræi eftir regn.
Þegar Sir Leonard hafði grann-
skoðað allar líkur og sannanir, ákvað
hann að grafa dýpra, niður fyrir
grafirnar. Verkamennirnir grófu
gegnum meters lag af molnuðum
leirsteinum, ösku og brotnum leir-
ílámm. ,,Svo var því allt í einu
lokið,” skrifaði Sir Leonard Wooley.
,,Engin leirkerabrot, engin aska,
aðeins hreinn vatnsleir.”
Arabísku verkamennirnir ofan í
gröfínni sögðu Sir Leonard að þarna
væri ekki meira að finna og vimrlegra
væri að bera niður annars staðar. En
Sir Leonard var einkar þrár. Svo það
var haldið áfram að grafa, gegnum
nærri þriggja metra lag af hreinum
leir, þar til verkamennirnir komu allt
í einu upp rneð áhöld úr tinnu og
brot af leirkerjum sérkennandi fyrir
menningu síðsteinaldar. Sir Leonard
klöngraðist niður í holuna, horfði á
leirveggi hennar, skrifaði eitthvað í
kompu sína, kallaði síðan á tvo
starfsmenn sína og spurði hvort þeir
gæm skýrt þetta fyrirbrigði. ,,Þeir
vissu ekki hvað þeir átm að segja. Ég
lagði sömu spurningu fyrir konu
mína, og hún sagði blátt áfram, um
leið og hún sneri frá: ,,Nú, þetta er