Nýir pennar - 15.04.1947, Blaðsíða 5

hinn smávaxna. sundureyga
heims>speking er helzt að finna.
Þessi nýja stefna hefur vakið
ýmist mikla hrifningu eða
megna andúð, en alls staðar at-
hygli, hvar sem menn hafa
kynnzt henni og rætt hana. Þótt
Sai'tre og félagar hans, sem lifa
og hrærast á kaffihúsunum á
vinstri bakka Signufljóts í París,
séu höfundar stefnunnar í nú-
verandi mynd sinni, draga þeir
enga dul á, að hún er ekki alls
kostar ný, og á sér fyrirmynd-
ir meðal eldri heimsspekinga.
Fremstur þeirra er án efa danski
presturinn Sören Kirkegaard, en
áhrifa gætir einnig frá Þjóð-
verjanum Nietzsche og Frakk-
anum Pascal, sem báðir voru
miklir svartsýnis- og eíasemda-
menn.
Sartre ferðast nú um fjarlæg
lönd til að flytja fyrirlestra og
á erfitt með að forðast átroðn-
ing aðdáenda. En fyrir fimm ár-
um síðan var hann óþekktur
menntaskólakennari í Parísar-
borg. Hann er nýlega fertugur
að aldri, og á vafalaust eftir að
þróast og breytast mikið, ef
hann og stefna hans falla þá
ekki i gleymsku. Hann gekk á
unga aldri í Ecole Normale
Swpérieure, einn af erfiðustu
menntaskólum Frakklands.
Hann útskrifaðist með hæstu
einkunn og lagði þá þegar aðal-
áherzlu á heimsspeki. Skáldkon-
an Simonne de Beauvoire, sem
er einn af fremstu stuðnings-
mönnum Sartres, varð önnur við
prófið. Hann fékk þegar í stað
góða kennarastöðu í Le Havre,
og notaði ár sín þar vel til þess
að lesa rit þýzkra heimsspek-
3