Nýir pennar - 15.04.1947, Page 21

það er, sem tíðast kemur höf-
undinum til að yrkja. Því svar-
ar hann nokkuð í síðustu vísum
þessarar bókar: Ef ég fer að
yrkja Ijóð. — Ef þunglyndi
grípur hann, er eina ráðið að
yrkja það úr sér:
Og því ber jafnan þögnin vott
um þrek og frið og dug.
En ef ég fer að yrkja ljóð,
þá er mér þungt í hug.
Og þá verður samúð hans með
olnbogabörnum lífsins sterkust.
í stað þess að finna í sér frið
og dug hversdagsstarfanna get-
ur hann stundum orðið viðþols-
laus af beiskju mannlegs böls og
áþjánar. Þá er sama, hvort hann
yrkir um húsnæðislausa, at-
vinnutæpa sjómenn, ung skáld,
sem eins stendur á fyrir, ein-
mana stúlku eða einmana hús-
móður, ævintýri um óskalönd-
in eða þá ættjarðarkvæði, hvar-
vetna fylgir skáldið boði Háva-
mála: Hvar er þú böl kannt,
kveð þér bölvi að, og gef ei þín-
um fjöndum frið. Geta má þess,
að pólitík dægurmála er ekki í
ljóðabókinni, þótt verklýðsmál
séu þar með öðru. Söguskilning-
ur Heiðreks er marxískur. Af
því leiðir meðal annars, að höfð-
ingjar þeir, sem hann ræðst á,
kúluvambinn í kvæðinu Og
dymar lokuðust, — uppskafn-
ingurinn í kvæðinu Frá höfn-
inni, skáldvitringarnir í kvæð-
inu Fyrir dómstóli, dómarar
Krists í Jólakvœði, siðaprédik-
arinn og stjórnmálaloddarinn
Voldugur maður og landráða-
kvikindið Pierre Laval, eru ekki
tilteknir einstaklingar, þótt La-
vai og fleiri fjTÍrmyndir væru
það, heldur eru þetta stílfærðir
fulltrúar hnignandi borgara-
stéttar, höfðingjar falsmenning-
ar og fláræðis.
Geðhiti skáldsins í eiturköldu
háði bítur oft fastar við annan
lestur en hinn fyrsta. Hraðinn
og sveiflan, sem er á mörgum
kvæðunum, nýtur sín bezt, ef
maður lærir þau utan að, og sum
lærast fljótt og ósjálfrátt.
Myndir af atvikum og mönn-
um eru einfaldar í gerð og sjald-
an seilzt til hins fágæta, en
skáldinu er þó lagið að gera þær
lifandi og minnistæðar með
örfáum orðum. Eins er um lík-
ingar, sem eru víðar en flestir
taka eftir í fyrstu. Dæmi um
meðferð þeirra er lýsing hallar
í ljósbjarma kvöldsins, og þar
19