Goðasteinn - 01.09.2005, Blaðsíða 44

Goðasteinn - 01.09.2005, Blaðsíða 44
Goðasteinn 2005 Magnús Finnbogason frá Lágafelli: Vegagerð og fornminjar Þegar ég var að alast upp á Lágafelli í Austur-Landeyjum á árunum fyrir og upp úr 1940 og verið var að byggja upp hringveginn um neðanverða sveitina, þá var algeng vorvinna bama og unglinga sem áttu heima nærri vinnusvæðinu að vera kúskur í vegagerð í smá tíma, það er að segja að teyma vagnhesta sem drógu sandvagna að og frá sandnámu út í veg. Oftast voru þetta hestar og vagnar frá viðkomandi heimilum. Á veginum var sandinum sturtað úr vögnunum og „tipp- maðurinn“, þ.e.a.s. maður sem jafnaði úr hlassinu, sagði til hvar ætti að láta hvert hlass. En þar sem þetta mun hljóma lrkt og fomaldarvinnubrögð í hugum nútíma unglinga, vil ég lýsa vinnu við vegagerð þeirra tíma örlítið nánar. Vegir um mýrlendi eða gróið land voru þannig gerðir að þegar búið var að mæla fyrir veginum og ákveða hæðarlínur, komu verkamennimir með skóflur og gaffla (kvíslar) og gerður var skurður beggja vegna vegarstæðis og jarðvegurinn úr þessum skurðum var stunginn í litla kekki (sniddur) sem vora köntóttir, um það bil jafnir skóflublaði á lengd og breidd og kastað af gaffli upp í nokkurs konar garð eða hrygg inn á miðjuna og myndaði með því undirstöðu vegarins. Þessir skurðir gátu orðið æði breiðir og djúpir í lágum mýrarsundum. Skurðimir höfðu líka annað hlutverk sem var að lækka grunnvatnsstöðu og veita vatni frá vegar- stæðinu. Á eftir og jafnhliða komu svo kanthleðslumennirnir sem snidduhlóðu upp veg- kantana. Sú snidda varð að vera með grasi og fláa og var með öðru lagi þynnri og breiðari og var tekin utan við aðalvegarpæluna (skurðinn). Oft þurfti að sækja æði langt þar sem vegur var hár og þurfti þá stundum að tvíkasta sniddunni. Síðan var vegurinn jafnaður að ofan með skóflu og var hann þá tilbúinn fyrir ofaníburð. Þannig háttar til í Austur-Landeyjum að víðast er stutt í fremur fínkoma sand í rimum meðfram veginum. Þessi sandur er mjög góður í burðarlag undir möl en ákaflega rokgjarn án malar. Þessum sandi var að sjálfsögðu handmokað upp í hestvagnana, síðan voru það börn og unglingar (kúskar), sem röltu með hestana út í veginn. í flestum tilvikum voru tveir hestar í lest hjá hverjum kúski og gengið með fullu vagnana en staðið í vagninum til baka og keyrt með aktaumum. Þetta var óneitanlega lýjandi starf 10 tíma á dag og svo mismunandi langt heim, ýmist gangandi eða ríðandi og þá oft einhverjir snúningar sem biðu heima. -42-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Goðasteinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1974

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.