Goðasteinn - 01.09.2022, Síða 35

33
Goðasteinn 2022
sínum og síðar með eiginmanninum, Mark Anton Pfeiffer, en eftir að þau eign-
uðust tvo syni hafi hún séð um uppeldi þeirra, enda hafi eiginmaðurinn þurft
að vera mikið að heiman vegna atvinnu sinnar og því hafi hún hætt að ferðast.
Leiðir þeirra hjóna skildu og þegar synirnir voru báðir búnir að stofna sína eig-
in fjölskyldu árið 1842 þóttist Ida hafa endurheimt frelsi sitt og ákvað að tími
væri kominn til að leggja land undir fót. Til að draga úr hneykslun ættingja
sinna og vina á þessu háttarlagi — sem illa hæfði dömu — ákvað hún að byrja
á pílagrímsferð á slóðir Biblíunnar, enda hefði verið hægt að réttlæta það með
trúarþörf. Hún fór alla leið til Jerúsalem, Egyptalands og Ítalíu. Þegar heim var
komið skrifaði hún ferðabók og fékk gefna út. Tekjur af útgáfunni dugðu henni
til að fjármagna ferð til Íslands, Noregs og Svíþjóðar og að henni lokinni skrif-
aði hún ferðasögu sína og hafði auk þess tekjur af sölu náttúrugripa sem hún
hafði safnað hér á landi.
Þetta var þó aðeins upphafið að ævintýrum þessarar merku konu. Í næstu ferð
hélt hún til Rio de Janero og inn í regnskóg Brasilíu til að kynna sér menningu
indíána. Þá lá leið hennar til Tahiti og þaðan til Kína, Indlands, Persíu og end-
aði í Rússlandi og hún kom til baka árið 1848. Ida varð heimsfræg af ferðasögu
sinni „Heimsreisa hefðarkonu“ og í kjölfar þess stóðu henni allar dyr opnar.
Lestar- og skipafélög buðu henni nú að ferðast á þeirra kostnað hvert sem leið
hennar lægi. Næst sigldi Ida frá London til Cape Town og þaðan til Singapore
og Borneo. Þar og á eynni Súmötru ferðaðist hún um regnskóga við erfiðar að-
stæður og gagnstætt ráðleggingum leitaði hún uppi þjóðflokka sem vitað var að
stunduðu mannát og mátti líklega teljast heppin að sleppa lifandi frá þeim. Hún
hélt svo heim um Suður-Ameríku og skrifaði enn eina bók um ferðir sínar. Ida
Pfeiffer naut eftir þetta töluverðrar virðingar sem landkönnuður og var boðin
aðild að félögum slíkra í Berlín og París. Það segir hins vegar mikið um stöðu
kvenna á þessum tíma að félagar í konunglega breska landfræðifélaginu tóku
ekki í mál að hleypa henni, kvenmanninum, í sínar raðir. Síðustu ferð sína fór
Ida til Madagaskar þar sem hún lenti í hrakningum, var tekin höndum og sökuð
um landráð. Hún slapp þaðan en hafði þá smitast af hitabeltissjúkdómi sem hún
yfirvann aldrei. Hún dó í Vín árið 1858.
Ferðabækur Idu Pfeiffer gefa skemmtilega mynd af tíðaranda og lífsháttum
fólks sem hún hittir í mörgum heimsálfum, hinum fjölbreytilegu fararskjótum
sem hún þurfti að nota og landslagi sem hún heillast af og þótt hún sé hrein-
skilin þegar hún lýsir því sem henni finnast frumstæðir lífshættir, má oft greina
glettnisglampa á umkvörtunum hennar. Hún er alls ekki laus við skopskyn og
það skín oft í gegn.