Skógræktarritið - 15.10.2014, Page 13

SKÓGRÆKTARRITIÐ 2014 11
framleiðslu borðviðar úr lerki frá Hallormsstað og
gladdist með okkur hinum þegar ljóst var að stærð
grenis úr íslenskum skógum dugði til að reisa fiski-
hjalla. Á síðustu árum upplifði hann hina miklu aukn-
ingu á grisjun sem möguleg var vegna markaða fyrir
kurl og vorið 2014, eftir að hann var orðinn að mestu
rúmliggjandi, fór Björn tengdasonur hans með hann
inn í Fljótsdal til að sjá nýja skógarhöggsvél við
grisjun.
„Þetta getur Ísland“ með aðstoð framfarasinnaðra,
fróðra og staðfastra manna á borð við Sigurð Blöndal.
Megum við öll taka hann okkur til fyrirmyndar.
Þröstur Eysteinsson
Andlát Sigurðar Blöndal, fyrrum skógræktarstjóra,
kom ekki á óvart eftir þau erfiðu veikindi sem vitað
var að hann hafði átt við að etja á þessu ári. Hann féll
frá þegar haustið var að ganga í garð á Austurlandi
og haustlaufin tekin að falla í Hallormsstaðaskógi,
eftir að hafa lokið hlutverki sínu í þessu stórkostlega
umhverfi sem Sigurður ólst upp í og hafði átt svo
ríkan þátt í að móta.
Skógarmaðurinn sjálfur var þrotinn að kröftum og
hafði orðið að draga sig í hlé vegna veikinda. Hann
var orðinn nær níræður að aldri og þurfti engan
að undra að eitthvað brygðist að lokum sem ekki
yrði um bundið. Og svo fór. En líkt og nýtt lauf mun
vaxa til lífs og hefja skyldustörf sín að vori, eins mun
árangurinn af hinu mikla ævistarfi Sigurðar halda
áfram að verða landi hans og komandi kynslóðum
til ómetanlegs gagns, þótt hann sjálfur sé horfinn
sjónum.
Ég sem þessi orð rita varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að kynnast Sigurði fyrst árið 1951 á Landbúnaðar-
háskólanum á Ási í Noregi, þar sem hann var að ljúka
skógræktarnámi en ég að hefja nám í landbúnaðar-
fræðum. Við vorum einu Íslendingarnir við skólann
á þeim tíma. Samneyti okkar tveggja varð því mikið
og það var ómetanlegt fyrir mig að fá að njóta þar
vits, reynslu og yfirvegaðs lundarfars Sigurðar. Á Ási
tengdumst við vináttu- og samstarfsböndum sem
entust til æviloka og aldrei bar skugga á.
Í marga áratugi eftir að við komum heim frá námi
unnum við náið saman, hann á Skógrækt ríkisins og
sem skógarvörður á Hallormsstað en ég á Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins, að baráttunni gegn gróður-
og jarðvegseyðingu sem við, og aðrir sem létu sér
málið varða, nefndum STÆRSTA UMHVERFISMÁL
ÞJÓÐARINNAR. Þótt mikið hafi áunnist á þessu sviði
vegna breyttrar og betri landnýtingar, vegna aðgerða
þeirra mörgu stofnana og aðila sem að málinu hafa
komið og vegna hlýnandi loftslags, blasir gróðureyð-
ingin og nekt landsins við og er enn stærsta vanda-
málið, þótt minna sé um það fjallað en áður. Önnur
umhverfismál gera nú meira tilkall til umræðunnar.
Sigurður réðst til Skógræktar ríkisins strax að námi
loknu og þar varð til sterkur og vel menntaður kjarni
skógfræðinga undir forystu hamhleypunnar Hákonar
Bjarnasonar, þáverandi skógræktarstjóra. Þessi hópur
hafði mikil áhrif á mótun og stöðu skógræktar hér á
landi og viðhorf þjóðarinnar til hennar. Fyrir um hálfri
til heilli öld litu Íslendingar ekki skógrækt sömu
bjartsýnisaugum og nú. Það þurfti nánast trúboð,
þrotlaust starf starfsmanna og góðan árangur í
skógræktarstarfinu til að breyta því hugarfari. En það
hefur tekist, og ekki skal gleyma þeim þætti sem
öflugt og vel skipulagt starf skógræktarfélaganna í
landinu hefur átt í því að skógræktarhugsjónin hefur
náð til almennings.
Árið 1977 var Sigurður Blöndal skipaður skógræktar-
stjóri og þá var honum lögð mikil ábyrgð á herðar.
Hann tókst alla tíð á við þetta viðamikla verkefni í
samræmi við sína yfirveguðu skapgerð. Hann hafði
öðlast mikla þekkingu og reynslu í starfi sínu hjá
Skógrækt ríkisins og síðar sem skógarvörður á
Hallormsstað. Hann bjó yfir afar víðtækri þekkingu á
náttúrufari og gróðurskilyrðum, ekki síst skógræktar-
skilyrðum landsins, og hann var manna fróðastur um
erlendar trjátegundir og kvæmi til notkunar hér á
landi.
Sigurður starfaði sem skógræktarstjóri í þrettán ár
og rækti það starf með miklum ágætum. Það átti
raunar við um öll þau fjölbreytilegu störf og verkefni
sem honum voru falin.
Það er með mikilli eftirsjá sem Sigurður Blöndal,
þessi mikli heiðursmaður og trygglyndi vinur, ræktunar-
og umbótamaður Íslands, er kvaddur. Minningin um
hann og störf hans mun lengi lifa.
Ingvi Þorsteinsson