Fróðskaparrit - 01.01.2001, Side 19

Fróðskaparrit - 01.01.2001, Side 19
HEROISM AND INCESTIN THE BALLAD OF GONGU RÓLVUR 23 og verður ótryggur, Tað vil yrkjarin fáa við í søgu síni og nýtir kenda ævintýramotivið til at greiða frá hesum. Rólvur er ikki long- ur smádrongur, men “kristin maður”. Skal faðirin halda fram sum higartil, krevst harðari framferð, sum Rólvur veksur til, men systirin gongur í forbøn fyri beiggjan og talar søtliga við risan/faðirin: B 59 Tekur hon hendur um risans háls, kallar hann søtan sín: “Hvussu mundi tær verið við, var her bróðir mín?” Niðurstøða Norski granskarin Knut Liestøl (1915) lýsir kvæði okkara soleiðis: ... ein merkar ein tilhug til á fabulera, til at dikta inn nytt tilfang, so det heila vert meir episoderikt og laust i kompositionen.« Júst hetta seinasta, at kvæðið tykist nak- að tilvildarligt í samansetingini leggja allir granskarar dent á, tí teir meta kvæðið ein- ans sum eitthvørt annað kappakvæði, men ávirkað av seinni innkomnum ævintýratil- fari. Nær hesi ævintýradrøg er komin uppí, eru teir ikki samdir. Liestøl heldur tey vera komin inn í kvæðið sjálvt við tíðini, har Mortan Nolsøe heldur tey hava verið upp- runalig í onkrari føroyskari keldu, kvæðið byggir á. Lat tað vera, hvat tað vil. Við at leggja fram hugsan mína um kvæðið sum eitt ævintýr, sagt eftir klassiskum ævintýra- frymli og tolkað eftir kendum háttalag, vil eg vísa, at kvæðið er ógvuliga væl saman- sett í eina harmoniska skaldskaparliga eind, har so at siga hvørt einasta drag og brigdi hevur sína logisku grundgeving í tí undir- søguni, sum eg meini finst í yrkingini. Tað vit vita um, hevur dansifólkið í Før- oyum uppfatað kvæðið sum eitt satt kappa- kvæði. Her eru vit við tann týðandi spurn- ingin um meiningina í munnligum skald- skapi. Mortan Nolsøe nærkast hesum spurningi í síni grein um kvæði okkara. Hann skrivar: »Sambandið millum kvæðaskaldskap og veruleika er annars eitt ógvuliga áhugavert evni, sum vit vita alt ov lítið um, sæð úr samtekstarsjónarmiði, og tað vil siga her upplýsingar um, hvussu brúkararnir av kvæðaskaldskapinum hava skilt innihaldið í kvæðunum, sum ikki altíð samsvarar við veruleikauppfatanina hjá okkum, sum granska kvæðini. Serliga forvitnisligt er tað her at kanna henda spurning í sambandi við kappakvæði okkara, sum fyri nútíðarmenn- iskjum flestum eru líka fjar frá veruleikan- um sum ævintýr okkara, sum eingin trýr uppá- uttan kanska smábørn. » (1989: 20). Við nøkrum dømum lýsir nú Mortan nakrar uppfatanir í samband við kappa- kvæði, ið sýna, hvussu livandi kvæðið hev- ur staðið í huganum á kvøðarum, og hvussu veruleikanært teir hava skilt kvæðini. Dømini snúgva seg um uppfatanina av tí ytru kappasøguni. Viðvíkjandi míni uppfatan av eini undir- søgu í kvæðnum noyðist eg at viðganga, at ongastaðni er nøkur heimild, ið ber á brá, at nakar kann hava havt eina uppfatan av hesi søgu. Tolkingin av undirsøguni verður helst til alla tíð standandi ósvaraður, og undir- søgan bert mín pástandur. Men í tveimum førum finni eg styrk fyri hetta uppáhald. I øðrum førinum er tað sjálvandi at vísa til, at
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160

x

Fróðskaparrit

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.