Eir - 01.01.1900, Blaðsíða 34

34
Ser^lavei^in.
Enginn eíi getnr verið á því, að sullaveikin i mönnum og
skepnum hér á landi fer ár frá ári smáminkandi, ef vér með
trúmensku læknum hundana og náum úr þeim hinum háska-
lega bandormi, sem veldur sullaveikinni. En nú virðist önnur
veiki, sem er miklu verri viðureignar en sullaveikin, vera
farin að breiðast út um alt land, og það er hin svo nefnda
berklasótt. Fyrstu árin, sem ég var hér læknir, kom það fyrir,
að stöku sjúklingur hafði þessa veiki; voru það unglingar um
tvítugt. Það hefir einkum farið að bera til muna á veikinni
eftir 1886. Það ei' voðaleg tilhugsun, ef svo skyldi fara, að
berklasótt skyldi magnast hér á landi, og því rniður eru líkindi
til að svo muni verða. Það mun verða líkt og hjá frændum
vorum Norðmönnum; þar er hún mjög mannskæð. Fyrir nokkr-
um árum síðan dóu í Noregi 15afhundraði af berklasótt af öll-
um, sem dóu, og býst ég við, að nú megi telja 20%. Fyrir
tveim árum var smárit „Um berklasótt" gefið út á kostnað
landsjóðs, þýtt aí héraðslækni Guðmundi Björnssyni, prentað i
septemberblaði „Eirar“ 1899. Rit þetta ættu allir að lesa og
fylgja þeim reglum, sem þar eru gefnar, til þess að vaiast
sóttkveikjuna, sem eins og mörgum nú mun vera kunnugt,
langoftast kemur úr hrákum brjóstveikra manna; of vel væri,
ætti að lesa þetta smárit, í öllum æðri og lægri skóluin; ritið
er svo vel og skilmerkilega samið, að allir geta skilið það,
börn jafnt sem fullorðnir.
í sambandi við þessi fáu orð skal ég benda á eitt atriði,
sem mikils er um vert að vel sé athugað.
Þegar brjóstveikin er orðin svo mögnuð, að sjúklingurinn
varla fylgir fötum af kraftleysi, fer oft svo, að eitthvað af
uppganginum lendir fraraan á fötum hans, þegar hann er að
hósta og ekki er síður hætt við, að svo verði, þegar hann er aiger-
lega lagstur; auðvitað æt: hann að hrækja í sérstakt ilát, en ekki
í klút, en þótt haun hnti serstakt ílát, er rænnleysið orðið svo
mikið, að sjúklingurinn gleymir þvi stundum og lætur klútinn
hafa það; stundum fer uppgangurinn á fingurna og stundum