Helgarpósturinn - 27.08.1987, Blaðsíða 12

EFTIR GUNNAR SMÁRA EGILSSON
MYND JIM SMART
TAPAÐAR HÚSEIGNIR
í STAÐ SKATTAAFSLÁTTAR
::
er kallað skattlaust ár. Á næsta ári
tekur staðgreiðslukerfi skatta við.
Það eru því síðustu forvöð að nýta
sér þennan skattafrádrátt.
Því hafa sjálfsagt margir fallið í þá
freistni að skrifa með skattaframtali
sínu að þeir hafi hætt störfum fyrsta
janúar 1987. Þar með verður allt ár-
ið 1986 skattlaust upp að fyrr-
greindu hámarki. 1987 er skattlaust
og síðan tekur staðgreiðslan við.
GERT AÐ RAÐUM
ENDURSKOÐENDA
En í ljósi úrskurðar ríkisskatt-
stjóra og ríkisskattanefndar er ljóst
að þeir sem ekki hafa dregið saman
vinnu sína á þessu ári munu þurfa
að greiða tvöfaldan skatt þegar
staðgreiðsukerfið verður tekið í
gagnið. Annars vegar skatta fyrir
tekjur á árinu 1988 og hins vegar þá
skatta sem þeir hefðu fengið vegna
tekna á árinu 1986. Á sama hátt og
þeir sem eru í dag að greiða skatta
vegna tekna frá árinu 1986 og 1985.
En hver er ástæðan fyrir því að
fólk virðist hafa talið sig geta gengið
að þessum skattafrádrætti, án þess
að leggja niður vinnu. Þegar Helg-
arpósturinn leitaði til Gests Stein-
þórssonar, skattstjóra í Reykjavík,
sagði hann að það hefði kveðið svo
rammt að því að þeir sem hefðu at-
vinnu af að gera skattaskýrslur fyrir
fólk hefðu bent fólki á þessa leið, án
þess að tilgreina hvað í henni fælist
í raun, að skattstofan hefði sent
Margir þeirra sem hafa
tilkynnt á skatta-
framtölum sínum aö
þeir hyggist láta af
störfum fyrir aldurs
sakir vakna nu upp viö
vondan draum
Samkvæmt skattaframtölum sem skilað var inn til
Skattstofunnar í Reykjavík í febrúar síðastliðnum hafa
mun fleiri Reykvíkingar sest í helgan stein á þessu ári en
áður. En ef grunur skattyfirvalda reynist á rökum reistur
mun annað koma á daginn. Þeir sem skiluðu inn skatta-
framtali þar sem tekið var fram að þeir hygðust hætta
störfum á þessu ári munu jafnvel lenda í því að þurfa að
borga tvöfalda skatta á næsta ári.
En hver er ástæðan?
FÓLK FÆR AFSLÁTTINN
AFTUR í HAUSINN
En á sama tíma og æ fleiri nýttu
sér þennan möguleika kom babb í
bátinn. Sumir þeirra sem sent höfðu
skattyfirvöldum skattaframtöl sín
með tilkynningu um að þeir ætluðu
að hætta störfum fengu þennan af-
slátt sinn aftur í hausinn. í bréfi sem
ríkisskattstjóri sendi þessu fólki var
tekið fram að þar sem það hefði
ekki hætt störfum eins og það hefði
tilkynnt hefði verið ákveðið að fella
þennan skattafrádrátt niður. Við
það félli allur skattur af tekjum
þeirra síðustu tólf mánuði áður en
það hefði sagst ætla að hætta störf-
um í gjalddaga. Að auki lagði ríkis-
skattstjóri 25% álag ofan á þessa
fjárhæð.
Af viðbrögðum ríkisskattstjóra
má sjá að hann leit á það sem hrein
skattsvik ef menn sem á skattafram-
tölum sínum sögðust ætla hætta
störfum nýttu sér skattaafslátt og
héldu síðan áfram að vinna eins og
ekkert hefði í skorist. Það er rétt að
taka það fram að ríkisskattstjóri
túlkaði lögin nokkuð rúmt, þannig
að þeir sem hættu aðalstarfi sínu en
hættu samt ekki allri vinnu fengu
ekki skattafrádráttinn aftur í haus-
inn.
í ÁR VAR SÍÐASTI
MÖGULEIKI TIL AÐ NÝTA
SÉR KOSTINN
Eins og gefur að skilja kom þetta
æði illa við marga. Úrskurður ríkis-
skattstjóra var kærður til ríkis-
skattanefndar. Nefndin staðfesti úr-
skurðinn, en felldi hins vegar niður
25% álagið. Eftir sem áður hefur
þetta leitt til þess að sumir þeirra
einstaklinga er töldu með þessum
hætti fram tii skatts hafa lent í um-
talsverðum vandræðum, — jafnvel
misst hús sín.
Eins og áður sagði fjölgaði skatta-
framtölum þar sem tekið var fram
12 HELGARPÓSTURINN
þessum aðilum bréf með leiðbein-
ingum um þetta atriði.
Samkvæmt þessu virðist sem end-
urskoðendur hafi í sumum tilfellum
egnt þessa gildru fyrir fólk. Það hafi
staðið í trú um að þetta væri sjálf-
stæður afsláttur er menn gætu
gengið að einu sinni á ævinni, en
ekki afsláttur bundinn því að fólk
hætti störfum fyrir aldurs sakir eins
og tekið er fram í lögunum.
Það er því óhætt fyrir þá sem
töldu fram með þessum hætti í
febrúar síðastliðnum, en hafa ekki
enn hætt störfum, að hugsa sinn
gang. Hógvær álagning í byrjun
þessa mánaðar var kannski ekki
eins ánægjuleg og hún Ieit út fyrir
að vera.
SKATTAAFLÁTTUR
VEGNA STARFSSLITA
Forsaga þessa máls hefst þegar
Alþingi samþykkti breytingar á lög-
um um tekjuskatt og eignaskatt árið
1984. Þessum breytingum var ætlað
að auðvelda fólki að láta af störfum
fyrir aldurs sakir. Vegna þess að
skattar af launatekjum hafa hér ver-
ið greiddir einu ári eftir að þeirra
var aflað hefur það reynst mörgum
erfitt að hætta störfum. Lagabreyt-
ingarnar frá 1984 fólust í því að
launatekjur, sem og lífeyrisgreiðsl-
ur, tólf mánuðum áður en skatt-
greiðandi hætti störfum fyrir aldurs
sakir skyldu undanþegnar skatti að
ákveðinni hámarksfjárhæð. Þessi
fjárhæð er í dag 1.468.000 krónur,
eða se'm samsvarar um 123 þúsund-
um króna á mánuði.
Skilyrðin fyrir því að nýta sér
þennan möguleika eru að viðkom-
andi sé að hætta störfum, hafi náð
55 ára aldri eða hafi unnið sér inn til
lífeyrisgreiðslna frá lífeyrissjóði.
Þessi lagabreyting tók gildi um
áramótin 1984—1985 og skattar
voru fyrst álagðir samkvæmt henni
árið 1985, eftir tekjum ársins 1984.
Árið 1986 fjölgaði skattaframtölum
þar sem tilgreint var að viðkomandi
hefði hætt eða hygðist hætta störf-
um. Þegar skattaframtöl voru opn-
uð í ár kom síðan í ljós að umtalsvert
fleiri hugðust hætta störfum fyrir
aldurs sakir.
að viðkomandi hygðist leggja niður
störf mikið í upphafi þessa árs þegar
launþegar skiluðu inn skattafram-
tölum sínum. Ástæðan mun vera sú
að í lögunum er tekið fram að menn
geti einungis nýtt sér þennan kost
einu sinni á ævinni. Yfirstandandi ár