Helgarpósturinn - 25.02.1988, Blaðsíða 31

BÍLAINNFLUTNINGUR VEX - FAR-
SÍMAFARALDUR — EKKERT LÁT Á SÓL-
ARLANDAFERÐUM - AFRUGLARAÆÐI
— SKEMMTISTAÐIR ÞJÓTA UPP EINS OG
GORKÚLUR - GJALDÞROTA ATVINNU-
VEGIR OG HUNGURVOFAN VIÐ HVERS
MANNS DYR
Undirstöðuatvinnuvegirnir eru í kaldakoli og gjaldþrotin blasa við nema gengið sé fel It. Kringlur, hótel, veitinga- og skemm tistaðir spretta eins og gorkúl-
ur é haug. Skip streyma að landinu, fœrandi varninginn heim — fjármagnaðan með 10 milljarða króna viðskiptahalla. Smárahvammur skal byggjast að
fullu á 5 árum — ekki 7. Verkalýðsforingjarnir leita að láglaunahópunum — senn verður þá að finna á sólarströndum undir skuggsælum pálmatrjám.
Er hægt að hugsa sér yndisiegri kreppu?
leggur allan sinn þunga í röddina.
Þetta er rugl. Meðaltöl segja hins
vegar ekki alla sögu. Þeir eru fjöl-
margir sem eru langt fyrir ofan
þessa meðaltalshækkun — en líka
margir, sem sitja eftir á botninum og
eru langt fyrir neðan. Það er þetta
fólk, sem verkalýðshreyfingin ætlar
að semja fyrir núna. En það hefur
lítið farið fyrir því, að okkur sé sagt,
hvaða fólk þetta er, þegar fisk-
vinnslufólkið er undanskilið. Því eru
athyglisverð ummæli Rögnu Berg-
mann, formanns Verkakvennafé-
lagsins Framsóknar, í viðtali við Al-
þýðublaðið á dögunum:
„Ég hef sagt körlunum í samn-
inganefndinni, sem eiga í vandræö-
um með aö finna láglaunahópdna í
samfélaginu, hvar hópana er að
finna meðal verkakvenna. Það er
enginn vandi að finna þá.“
Er þá enn einu sinni verið að gera
samninga í Garðastrætinu, sem eng-
in trygging er fyrir, að gangi ekki
upp allan launastigann? Er verið að
hækka ráðherrann og ríkisforstjór-
ann undir því yfirskini, að „leið-
rétta" laun hinna tekjulægstu? Með
því að skilgreina ekki vandann og
afmarka hann er verið að opna allar
gáttir fyrir almennri launahækkun,
sem eykur enn á launamisréttið.
Hvenær hefur Kjaradómur látið
undir höfuð leggjast að hækka laun
og fríðindi háembættismanna í
sömu prósentum og aðrir hafa feng-
ið og hversu margir og fjölmennir
eru hóparnir, sem hafa samnings-
bundinn rétt til að laun þeirra séu
„færð til samræmis" við almennar
launahækkanir?
Þar að auki er mjög óvíst, að lág-
launahóparnir hennar Rögnu Berg-
mann bjargi tilvistarkreppu sinni
með hækkun lágmarkslauna um
5—10 þúsund kr. á mánuði. Það er
almennt viðurkennt, að til að halda
þeim lífsstíl, sem flestir gera kröfu til
í dag, þarf tvær fyrirvinnur. Þar sem
svo er ekki, og félagsiegar aðstæður
leyfa þar að auki ekki, að unnt sé að
færa sér í nyt yfirvinnu og auka-
vinnu, verður tekjuvandinn ekki
leystur með einni saman hækkun á
kaupi, heldur félagslegum aðgerð-
um, eins og barnabótum, húsaleigu-
aðstoð og þvíumlíku.
Það er hins vegar almennt ein-
kenni á fjölmiðlaumfjöllun um
kjara- og efnahagsmál hér á landi,
að þar er forðast að nefna stað-
reyndir og afmarka umfang ein-
hvers vandamáls, heldur snýst þetta
upp í keppni um hver getur vælt
hæst um meðaumkvun sína með
einhverjum óskilgreindum hópi
fólks, sem aðrir af harðýðgi sinni og
skepnuskap kjósi að halda niðri og
svipta réttmætum verklaunum.
Sama er raunar upp á teningnum
atvinnurekendamegin. Vissulega er
eins og oft áður mikið misgengi
milli útflutningsatvinnugreinanna
og annarra verkþátta þjóðfélagsins.
Það er vissulega alvarlegt mál, þeg-
ar fiskvinnslan er rekin með
10—15% tapi til langframa, en sú
stórfellda gengislækkun, sem
fiskiðnaðurinn er búinn að reka
áróður fyrir, er ekki líkleg til að
koma því jafnvægi á í
efnahagslífinu, sem útflutn-
ingsatvinnuvegunum er meiri
nauðsyn á en nokkru öðru.
Gengisfelling verður ekki til að
lækka vextina, lækka erlendar
skuldir eða aðföng. Hún er því ekki
líkleg til að bæta stöðu útflutnings-
ins nema örskamma stund en auka
síðan á verðbólgu og víxlhækkanir,
kröfur um hærra fiskverð og verð-
bætur á kaup. Það virðist því ekki
óskynsamleg stefna ríkisstjórnar-
innar að streitast gegn efnahagsráð-
stöfunum þar til eftir kaupgjalds-
samninga, en gera þá ráðstafanir,
sem væru einhvers konar blanda af
öllu þessu: Gengisaðlögun, frekari
vaxtalækkun, frekari niðurskurði
opinberra framkvæmda, bæði á
vegum ríkis og sveitarfélaga, og
einhverjum beinum fjármagnstil-
færslum til fiskvinnslunnar.
HELGARPÓSTURINN 19