Morgunblaðið - 22.12.1968, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. DESEMBBR 1968
21
AUDEN, T. S. ELIOT OG
ÍSL. BRAGARHÆTTIR
Nýútkomin bók Audens er helzt lofuð
fyrir kveðskap hans með ísl. bragarhœtti
í BREZKA blaðinu Observer
birtist nýlega ritdómur um ný
útkomna bók ljóðskáldsins
þekkta W. H. Auden, sem fs-
lendingum er að góðu kunn-
ur. Ritdómur þessi er ritað-
ur af John Gross og fara kafl-
ar úr honum hér á eftir:
„Á sl. ári gekkst Auden fyr-
ir því, að minninganfyrirlestr-
ar yrðu haldnir um T. S. Eli-
ot á vegum Kentháskóla, og
hin nýja bók hans, „Secondary
Worlds“, er sett saman úr fjór
um fyrirlestrum Audens, sem
hann flutti í Kantaraborg í
þessu tilefni. Svo sem vænta
mátti af tilefninu er hér um
að ræða lotningarvott fremur
en gagnrýni. Auden ræðir ekki
beint skáldskap Eliots, né
bregður fyrir sig formlegum
eftirmælum um hann, heldur
hefur honum fundizt að hlut-
verk hans krefðist þess, að
hann færi fræðilegum hönd-
um um málið og án þess að
gefa tauminn lausan, svo sem
Auden hefur gjarnan verið
'títt að gera.“
Hér er sleppt að geta þess
úr ritdómi Gross um bók Aud
ens, sem fjallar um hinn fyrsta
fyrirlestur hans. Um þá tvo
næstu segir Gross:
„Tveir næstu fyrirlestrar
fjalla um efni, sem eru Auden
hugleiknari en þau voru Eli-
ot — íslenzku fornsögurnar og
óperur. Sé þetta tvennt tekið
saman, lítur Auden svo á, að
hér séu hinar mestu andstæð
ur á meiði listarinnar. Forn-
W. H. Auden
sögurnar séu merkilegar vegna
hinnar ódulbúnu félagslegu
raunhyggju þeirra (sem ekki
ruglist saman við natúrlis-
mann), en hins vegar sé ó-
perutextinn hér um bil hin
mest formlegu og jafnframt
óraunhæfu skrif, sem nokk-
urt skáld geti fengizt við . . .
Það verður að viðurkenn-
ast að „Secondary Worlds" er
vissulega ekki meðal beztu
verka Audens, virðulegt verk
en gæft, og án þess að að baki
búi ferskleiki og nýjar hug-
myndir. Að þessu leyti er
þetta ekki svo ýkja ólíkt gagn
rýni þeirri, sem hið mikla
skáld, sem Auden er að
minnast, hlaut síðar á æv-
inni. Þó örlar einu sinni á
eftirvæntingu og spennu, og
það er þegar Auden lýsir hin
um mjög svo flóknu íslenzku
ibragarháttum, sem nokkrar
línur fylgja frá honum sjálf-
um, súrrealístískt brot, lítið
í sjálfu sér, en þó nægilegt til
að engum dylst að hér er góð
ur skáldskapur á ferð, og verk
Audens — án nokkurs vafa.“
Vísur Gunnlaugs
í þýðingru
I TID og diag, sem nýliega heíiur
borizt MlbL, er birt nonsk þýð-
ing á noktkruim vísum úr Gunn-
laugs sögu ormstumgu. Vísurnar
eru þanmig í norskri þýðingu
I.vars Eskelanidfs:
Ormstuniga fekk aldri
eiga ein dag itiil endes
hugn'ad sidan Helga
heita laut Ravns (kone.
Lite toaillen den krvite
kunne mi tunge varast;
igjeven for gull vart unge
jenta utav isin fadier.
Viv, du gjaeve og vene
verst burde eg 10na
Ifrægie far din oig mor di
for du mi igjlede ranar.
All din yndie og venleiik
avila í Oiysf dei saman.
Fy for det fagre dei laga!
Fare sliik d&ring til Helheim.
KvLnna vart f0dd til á toveikja
kiv m'e'llom manneborna.
Krigaren veit eg det valda.
Vilt ag den vene tr&dde.
Svik mot den svanefagre
sidan gjer meg det gagnlaust
om mine avarte augo
etter mi m0y seg tþyer.
Þessar vísur, sem allar eru í
sögunni taldar eftir Gunnlaug
onmstungu, eru þannilg á ís-
ienzku:
Ormstumgu varð engi
allr dagr und sal fjaBia
hægr, síz Hieliga en fagra
Hrafras kvánar réð nafni.
Lítt sá hölðr enn hvíti
hjörþeys faðir meyjar,
Cskelands
gefin vas Eir til aura
urag, við minni turagu.
Væn, 'ák vehst at liauna,
vín-Gefn, föður þíraum,
tfold nemr flaum atf skaildi
filóðhyrs, ok svá móður,
því atf gerðu bil borða
bæði seran urad klæðum,
herr hatfi hölðs ok svarra
hagvirki, svá fagra.
Alin vais rýgr at rógi,
runnr olli því Gunnar,
lág vask auðs at eiga
óðgjarn, fira börraum.
Nú eru svanmærrar isíðan
svört auigu mér bauga
lamds til lýsi-Gunraar
líti'l'þönf at títa.
Nómskeið í
múraroiðn í
Svisslandi
A VEGUM Evrópuráðsins verð-
ur á árinu 1969 haldið námskeið
í múraraiðn í Svisslandi. Nám-
skeiðið mun hefjast í byrjun
febrúarmánaðar og standa í 5
mánuði.
Evrópuráðið mun greiða far-
gjöld milli landa og andvirði 150
franskra framka á mánuði. Hús-
næði og fæði í Svisslandi er ó-
keypis, meðain námskeiðið steind-
ur. Keraraslan mun fara fram á
enstou.
Urrasækjendur skulu vera á
„Árin og seglið##
og Ólöf Jónsdóttir
ALLRA manna sízt ætti ég að
vanmeta ættrækni, og víst er mér
það ánægjuefni svona í næsta
aðhal'l jöla að vita okkur Ólöfu
Jónsdóttur skáldkonu þóftusyst-
kini að því leyti. — í Morgun-
blaðinu í dag birtist eftir hana
grein „Árin og seglið“. Skilstf
mér, að það sé kveðja til mín,
og tilefni hennar sé sjónvarps-
þáttur sá, samnefndur grein
hennar, og sýndur var 15. nóv.
síðastfliðinn, en ég bar ábyrgð
á honum að efni til. — Þess
er fyrst að geta, að í slíkri
kvikmynd, þar sem leitast er við
að sýna margt á örskömmum
tfíma, verður ekki af sér keypt
að fara á handahlaupum, að því
er varðar skýringu á hverri
aldrimum 18—35 ára, og ganga
þeir fyrir, sem hafa nýlokið eða
eru um það bil að ljúka iðn-
skólaprófL
Umsóknir um þátttöku í nám-
stoeiði þessiu skulu sendar
menntamálaráðuneytinu, Hverf-
isgötu 6, Reykjavík, fyrir 31.
desember 1968. Sérstök umsókn-
areyðublöð fiást í náðuneytinu.
(Frá menntamálaráðuneytinu).
mynd. — ólöf segir, að ég hafi
getið skipstjórans á hákarlaskip
inu Ófeigi, en svo var ekki,
heldur var einungis greint frá
því, hver hafði látið smíða skip-
ið.
Ólöf virðist standa í þeirri
veru, að mér sé ókunnugt um,
hver hafi smíðað Ófeig. Þóttf Jón
Jónsson, forfaðir Ólafar, réði
mestu um lag ög gerð Ófeigs,
væri yfirsmiður, unnu fileiri að
smíðinni, m.a. bjó Guðmundur í
ófeigsfirði til allan saum í skip-
ið, og seglin voru ekki heldur
handverk Jóns. En þótt á þetta
sé drepið af gefnu tilefni, vil
ég á engan hátt gera lítið úr
smíðahæfni né dugnaði Jóns í
Munaðarnesi, því að hvorttveggja
var og er umtalsvert. Hygg ég
mig kunna engu lakari skil á
því en Ólöf. Eftirtektarvert er,
að Ólöf leggur drjúga áherzlu
á að tengja Jón forföður sinn
við Kollafjarðarnesmenn og
Breiðfirðinga. Sízt sæti á mér,
að lá henni það. En úr því sjón-
varpsþáttur minn, „Árin og segl
ið“, hefur orðið henni hvatfi tifl.
b'laðaskrifa, leyfist mér að spyrja
skáldkonuna: Hver varð fyrst-
ur til þess á prenti að tengja
hákarlaskipið Ófeig við Breið-
firðinga, einkum lag þess og
gerð? Hver ákvað það, að á
teikningu þeirri af Ófeigi, sem
Bárður G. Tómasson skipaverk-
fræðingur, 'gerði og kopía er
varðveitt af í Þjóðminjasafni,
skyldi letrað: Eigandi Guðmund
ur Pétursson, Ófeigsfirði. Skip-
ið smíðað 1875. Yfirsmiður Jón
Jónsson.
Ég hef aldrei setzt á bak Peg-
asus, en sagt er mér, að sú
skepna sé gjörn á að hlaupa út
undan sér, ef eigi sé trútt taum-
haldið.
Lúðvík Kristjánsson.
Nýtt
útgerðarfélag
og rækjuveiðar
á Skagaströnd
Skagaströnð, 16. 4m. — T.inu
vertíð hófst á Skagaströnd um
mánaðamótin október og nóv-
ember. Hafa verið gerðir héðan
út 4 bátar, sem hafa komið með
400 tonn á land. Hafa gæftir
verið með eindæmum og afli í
betra lagi.
Gert er ráð fyrir að frysti-
hús h.f. Hólanes taki á móti
rækju eftir áramótin og munu sjó
menn hyggja gotrt til rækjuveiða.
Nýtt útgerðarfélag var stofiraað
hér í byrjun mánaðarins og hlaut
nafnið Skagstrendingur hf. Eru
hluthafar rúmlega 100 talsins og
hlutaféð orðið um 670 þús. kr.
Er ráðgert að félagið kaupl 200
—300 tonraa togskip. — S.I.
FARALDUR
Oswestfry, Englandi (AP).
ÞAÐ tók tuttugu ár að full-
komna mjólkurkúastofn okkar
. . . og klukkustund að eyði-
leggja þær, þegar faraldurinn
skall á, sagði David Ellis
bóndi.
Hver á fætur öðrum tæmd-
ust búgarðamir og iðgræn
©ngin í Shropshire, eftir
að gin og klaufaveikin stalkk
sér niður þar 25. október, hjá
Ellis bónda í fyrra.
Eftir átta mánuði, var veik-
in í rénun, og búið var að
slátra 429,632 gripum. Þetta
hafði kostað stjórnina 26.5
milljónir í uppbætur.
Núna, réttu ári síðar er loks
iras allt að komast í rétt horf
á bæjuraum, sem þurftu að út-
vega sér nýja nautgripi.
„Við misstum 91 mjólkurkú,
67 svín og 270 kindur í plág-
unni“, sagði Ellis. Við grófum
þær þarna I aldingarðinum.
Það var ægilegt dagiran eftir.
Allt var svo tómlegt á bæn-
um. Við höfðum ekkert að
igera.“
„Næstu daga sáum vi'ð reyk
inn stíga til himins frá ná-
grannabæjunum. Það var ver-
ið að koma hræjuraum fyrir
kattamef. Loftið var þrungið
dauða.“
Ellis og Norman sonur hans
eru búnir að kaupa sér 40
frísnestoar mjóltourkýr, en það
tekur siran t’íma að kynbætfa
hjörðina. „Ef heppnin er með
okkur, ættum við að vera
komnir á réttan kjöl eftfir tíu
ár“, sagði hann.
Ellis segir líka, að upnbæt-
umar, sem ríkið borga'ði hon-
um hafi ekki verið nægilegar
til að fá í skarðið fyrir það
sem fallið hafði, vagna veið-
hækbunar á skepnum, er veik
in geisaði.
„Og af því að við vorum
þeir fyrstfu, sem urðu fyrir
tjóni, vorum við verstf settir.“
En Ellis ættin hetfur sturad-
að búskap í aldaraðir, og mun
áreíðanlega halda því áfram.
Graham litli Ellis, fjögurra
ára var úti að leika sér með
tvo nýborna kálfa af frísnesku
kyni. Þetta var tímanna tákn
eftir nýafstaðna veikina.
Á öðrum bæ, hálfrar mílu
veg burtu býr Alan Evison.
Hann einnig er að koma sér
á laggimar aftur. Haran tap-
aði 31 mjólkurgrip og 44 kind
um. Fyrsta nýja kvígan haras
er nýborin.
„Mér fanrast ekiki taka því
að sitja og vorkenraa sjálfum
mér“, sagði haran ,,heldur
ákvað ég að reyna að bjarga
þessu við eiras og bezt mætti.“
Að bjarga þessu við, þýddi
það, að hann mjmdi ekki fá
grei'ðslur fyrir mjólkina sána
í heilt ár, eða meir. Eins og
aðrir bændur lifði hann á fyr-
irframgreiðslum frá ríkinu
fyrir tilvonandi uppskem
næsta árs, og uppbótum fyrir
gripamissi.
Kvikfénaður var ekki leyfð-
ur aftur á bænum fyrr en í
marz. 1 fehrúar ferðaðist hann
um Bretland í leit að bú-
stofni til að byggja atvinnu-
veg sinn upp á ný.
Bændur eins og Ellis og
Evistock vilja láta setja inn-
flutniragsbann á allt kjötf frá
Argentírau, og öðrum löndum,
þar sem gin og klaufaveiki er
dandlæg.
Innflutniragsbanni frá þess-
um löndum var aflétt í marz
á nautakjöti, en gildir enraþá
um lairaba- og ærkjöt.
Ranrasókn leiddi í ljós að far
aldurinn stafaði frá frystu
lambakjöti, sem flutt var inn
frá Argentínu.
Veikin gaus upp á búgarði
Eliis. Gat verið í svínafóðri.
„Ég er þess viss, að veikin
kom í sýktu kjöti, barst siíðan
með fuglum“, heldur Elilis
fram.
En hvemig sem þessi ægi-
legi faraldur barst, sem öllum
stendur stuggur af, vona bænd
ur í Shropshire samt,
að þeir verði aldrei fyrir barð
inu á henni oftar.