Morgunblaðið - 13.12.1975, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGÚR 13. DESEMBER 1975
Sunna flýgur með
farþega 1 dag
SAMGÖNGURAÐUNEYTIÐ hef-
ur gefið Ferðaskrifstofunni
Sunnu grænt ljðs á ferð með fs-
lenzka ferðamenn tii Kanarfeyja
f dag. Tók ráðuneytið þessa
ákvörðun þegar fyrir lágu upplvs-
ingar. að Guðni, væri búinn að
ieysa út og borga eldsneyti sitt f
þessa ferð og væri búinn að yfir-
færa hluta af hðtelunum. Brynj-
ðlfur Ingðlfsson ráðuneytisstjðri
f samgönguráðuneytinu sagði, að
af þessum sökum myndi ráðu-
neytið ekki leggja neinn stein f
götu Sunnu til þessarar ferðar en
hins vegar væri ekki þar með sagt
að ráðuneytið tæki neina ábyrgð á
ferðinni.
Guðni Þórðarson, forstjóri
Sunnu, tjáði Morgunblaðinu að
troðfullt væri í ferð Sunnu í dag
VAXANDI harka f fiskveiðideil-
unni milli tveggja NATO-þjðða er
alvarlegt mál innan bandalagsins,
sérstaklega þar sem V-Þjððverjar
hafa náð samningum við fslend-
inga. Deilan mun ekki sfður hafa
skaðlegar afleiðingar f för með
sér fyrir fiskiðnað beggja land-
anna. lslendingar Ifta svo á, að
efnahagsleg afkoma þeirra bygg-
ist nær einvörðungu á fiskveiðum
við strendur landsins og vilja tak-
marka þorskveiðarnar mjög veru-
lega með einhliða útfærslu efna-
SOVÉZKI Ifffræðingurinn og
mannréttindafrömuðurinn Ser-
gei Kovaljov var í dag dæmd-
ur f sjö ára þrælkunarvinnu og
þriggja ára útlegð og kvað hæsti-
réttur Litháens upp dðminn f
dag. TASS-fréttastofan skýrði frá
dðmnum í dag. Kovaljov
var náinn vinur og samstarfs-
maður Nðbelsverðlaunahafans
Andrei Sakharovs, en Sakharov
fðr til Litháen vegna réttarhald-
anna og hefur staðið úti fyrir
dðmshúsinu meðan fjallað hefur
verið um málið. Hann hefur gert
margar tilraunir til að komast inn
f réttarsalinn en án árangurs.
Kovaljov var að sjálfsögðu gefið
að sök að hafa haft í frammi
andsovézkan áróður og undir-
róðursstarfsemi. Segir f NTB-
frétt að sú refsing sem hann fékk
sé sú harðasta sem lög leyfa er
slík brota heyra undir. í Tass-
fréttinni sagði að mikil fagnaðar-
læti hefðu brotizt út meðal við-
staddra þegar dómurinn var Ies-
inn upp.
Kovaljov hefur verið einn
þeirra sem hefur staðið á bak við
leyniblaðið „Króníkan", en i því
hafa meðal annars birzt mjög
harðar fullyrðingar um ofsóknir
af hálfu sovézkra stjórnvalda
gegn litháensku kirkjunni. Hann
— Samtal við Helga
Framhald af bls. 21
fullu hjá okkur bæði í brú og f
vélarrúmi og ekkert má út af
bregða svo að ekki verði stórslys.
Þegar svona stendur á veltur allt
á þvf að hafa góða og samhenta
áhöfn, ég þarf síður en svo að
kvarta í þeim efnum.“
— Og hvað tekur nú við?
„Við höldum strax í dag til
gæzlustarfa, það þýðir ekkert að
láta deigan sfga.“
auk þess sem hann yrði að senda
15 manns í áætlunarflugi — „með
Flugleiðum að sjálfsögðu“, eins
og Guðni sagði sjálfur. Kvað
Guðni allt umtalið hér hafa orðið
til þess að Ferðaskrifstofan
Sunna ætti nú meiri vinsældum
að fagna hérlendis meðal almenn-
ings en nokkru sinni áður og
sagði Guðni að honum bærust
hvatningarskeyti frá fólki sem
hann þekkti engin deili á um allt
land. Engu að síður væri þetta
ekkert gamanmál og því væri síð-
ur en svo að leyna að ferðaskrif-
stofan hefði skaðazt verulega er-
lendis, þar eð erlendir viðskipta-
aðilar kynnu ekki leikreglur ís-
lenzka kerfisins.
Morgunblaðið fékk þær upplýs-
ingar hjá Þórði Björnssyni, yfir-
hagslögsögu sinnar f 200 mflur,
bæði með hagsmuni fiskiðnaðar-
ins f huga og verndun fiskstofn-
anna.
Þar sem 200 mílna mörkin eiga
sér enga stoð i alþjóðalögum, eiga
brezkir sjómenn ótvíræða kröfu á
flotavernd á hefðbundnum fiski-
miðum sfnum. A sama tíma er
fiskveiðilögsaga þó orðin vafamál,
þar sem flestir búast við því að
fundur hafréttarráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna í New York á
næsta ári samþykki 200 mflna lög-
er einnig sakaður um að hafa haft
í fórum sfnum og dreift eintökum
af bókum Alexanders Solzhen-
itsyns, meðal annars „Gulag eyja-
klasanum."
Sakharov og nokkrir aðrir vinir
Kovaljovs sendu vestrænum
fréttamönnum mótmæli við
dómnum í dag og lýstu réttar-
höldunum sem afskræmingu af
réttlæti sem beindist gegn ærleg-
um og hugrökkum manni sem
hefði fórnað sér til að verja mann-
réttindi í Sovétríkjunum.
— Fréttabréf
Framhald af bls. 17.
jökull. Það virðist augljóst að
þetta land þurfi að leita um leið
og önnur leit er gerð á Land-
manna- og Rangárvallaafrétti.
Nokkur fbúðarhús eru í smfð-
um hér í sveit og f nágranna-
sveitum. Þá er verið að byggja
kennslubústað við skólann að
Laugalandi, er það byggt úr
einingum og var sótt til Siglu-
fjarðar. Heilsufar hefur verið
mjög gott hér í haust og það
sem af er vetri þrátt fyrir hið
sólarlausa sumar. Viðast hvar
er nú mjög fátt fólk á bæjum,
því skólarnir geyma nú börnin
og nokkuð af unglingunum.
Aðrir eru f vinnu bæði við
Sigöldu og víðar.
Það má til tíðinda telja að
ábúendaskipti hafa orðið á
einni jörð hér f sveit þessa
dagana. Ung hjón úr Reykjavík
keyptu jörð og hófu búskap nú
um mánaðamótin.
Nú er framundan dimmasti
tfmi ársins. Ekki er þó ýkja
langt þar til birtir á ný í ríki
náttúrunnar. Vonandi birtir þá
jafnframt f efnahagsmálum
þjóðarinnar. M.G.
saksóknara, að honum hefði enn
ekki borizt erindi Guðna Þórðar-
sonar með beiðni um opinbera
rannsókn á bankaviðskiptum sín-
um og meintum ofsóknum Seðla-
bankans á hendur sér. Morgun-
blaðið spurði þá Guðna hverju
þessi bið sætti en hann kvað
málið í höndum lögfræðinga
sinna og þarfnaðist það vafalftið
einhvers undirbúnings af þeirra
hálfu.
Þá spurði Morgunblaðið hvað
liði máli Guðna gegn samgöngu-
ráðuneytinu vegna sviptingu flug-
rekstrarleyfis árið 1970 en málið
átti að taka fyrir hjá borgardómi
sl. fimmtudag. Kvað Guðni mál-
inu hafa verið frestað enn einu
sinni eða til 19. janúar næstkom-
andi.
sögu. Þegar tekið er tillit til
þessa, ætti ekki að vera erfitt að
ná samningum. James Callaghan
hefur gefið í skyn að Bretar væru
fúsir til að slá af kröfum sínum
um 100 þúsund tonna afla og
koma þannig til móts við íslend-
inga, sem vilja ekki semja um
meira en 65 þúsund. En meðan
þjóðirnar eiga f harðvítugri deilu
með þátttöku flota, mun slíkt
verða erfiðleikum bundið. Það er
bagalegt, að utanríkisráðherra Is-
lands skuli sl. fimmtudag hafa
vísað nýju tilboði Callaghans um
samningaviðræður á bug, eftir
síðustu atburði. Svo er að sjá, sem
málamiðlunartiiboð þriðja NATO-
ríkisins sé nú eina lausnin.
— Kæra Breta
Framhald af bls. 1
prentun var fundi ekki lokið í
allsherjarþinginu; en enginn
hafði enn beðið um orðið til and-
svara við ræðu ísl. fulltrúans eftir
dagskrá. 1 ræðu sinni á undán
ræðu Ingva lýsti Amerasinghe,
forseti Hafréttarráðstefnunnar,
skilningi sínum á sérstöðu þjóða
sem byggja alla afkomu sína á
hafinu og þakkaði Hans G.
Andersen honum sérstaklega
fyrir stuðning við málstað
íslands eftir ræðuna. Taldi
hann þessi ummæli hafa sér-
stakt gildi nú eftir átökin sem
orðið hafa við íslandsstrend-
ur. Amerasinghe var að ræða um
hafréttarráðstefnuna almennt og
þó engin lönd væru nefnd sýndist
augljóst að hann átti við Island og
gerði greinarmun á þeim og
þjóðum sem ekki byggja afkomu
sína á hafinu og sækjast eftir auð-
lindum á hafsbotni með borunum
og slíku.
Þá sagði Amerasinghe enn-
fremur á öðrum stað í ræðu sinni:
I lok hafréttarráðstefnunnar í
Genf beindi ég tilmælum til allra
rikja að þau héldu sig frá einhliða
aðgerðum af þvf tagi, sem gæti
skaðað eða sett í hættu markmið
okkar, sem er að ná almennt
viðurkenndum samningum um
hafréttarlög. Ég setti þessi til-
mæli fram vegna þess að margir
höfðu látið í ljós áhyggjur vegna
þess að sum rfki voru að hugleiða
slfkar einhliða aðgerðir. Ég finn
mig knúinn til að endurtaka þessi
tilmæli við þetta tækifæri. Það er
sannfæring mín að einhliða að-
gerðir af hálfu fárra ríkja til að
færa út lögsögu þjóðar sinnar,
hversu þó knýjandi sem slíkar
aðgerðir eru heima fyrir, þá
hljóta þær að skapa öðrum af-
sakanir, fyrirslátt eða jafnvel
ögrun um að gera slíkt hið sama.
— Filmurnar
Framhald af bls. 2
þeim 1500 eintökum sem um verð-
ur að ræða. Það er ekki fyrr en
árið 2025, á 200 ára áfmæli Grön-
dals, sem nota má filmurnar, og
þá þvf aðeins að þess sé sérstak-
lega getið að um aðra útgáfu væri
að ræða.“
— Reagan
Framhald af bls. 19
því að hann myndi leita eftir út-
nefningu.
I hliðstæðri könnun sem fram-
kvæmd var f október naut Ford
stuðnings 48% kjósenda repú-
blikana, eh Reagan hafði þá 25%.
I niðurstöðum könnunarinnar
sem var birt í dag fengu eftir-
taldir þingmenn atkvæði: Barry
Goldwater, þingmaður 10%.
Nelson Rockefeller, varaforseti
6%, Charles Percy þingmaður
2%.
— Sjálfvirk
Framhald af bls. 40
um í Vallhólmi og Stóru-Seylu.
Varmahlíð var opin 10 tíma á dag
en búast má við að afgreiðslu-
tíminn styttist nú auk þess sem
skiptiborð fyrir sjálfvirkan
búnað er ekki til i landinu
og fer því afgreiðslan fram í
gegnum stöðina á Sauðárkróki.
1 fyrrasumar var simstöðin
á Reynistað lögð niður og fékk
hluti notenda sjálfvirkan síma
við Sauðárkrók, hinir nú við
Varmahlið við þessa breytingu og
gætir óánægju meðal þeirra
vegna þess hversu miklu munur á
símgjöldum. Aðrar símafréttir úr
Skagafirði eru helztar, þær að
símstöðin á Molastöðum í Fljótum
verður lögð niður innan skamms,
og notendur tengdir Haganesi.
Loforð æðstu stjórnenda síma-
mála um sólarhringsvakt á Sauð-
árkróki hefur ekki enn verið upp-
fyllt en á þvi er hin mesta nauð-
syn.
— Samvinna
Framhald af bls. 2
skerðingu sem þeir hafa orðið
fyrir sl. tvö ár.
Ráðherranefndin tók jákvætt í
þáð að kanna möguleika á sam-
starfi á þessum grundvelli. Tími
vannst hins vegar ekki til að ræða
nánar einstaka Iiði ályktunar
ASl, nema að mjög litlu leyti.
Þá var ákveðið að halda þessum
viðræðum áfram, en fundur ekki
tímasettur nánar, né ákveðið um
nánari tilhögun viðræðna. Fund-
urinn stóð í l'A tíma.
Sáttasemjari ríkisins hefur
kvatt nefndir verkalýðs og vinnu-
veitenda til fundar í Tollstöðinni
kl. 10.00 á morgun, laugardag.
-----------♦ ♦ ♦----
— Gíslunum
sleppt
Framhald af bls. 1
hressasti. Hjónin drukku te
saman á sjúkrahúsinu og fögnuðu
lausninni.
Lögreglan króaði IRA-mennina
af eftir æðislegan eltingarleik um
götur miðborgar London, en þeir
ruddust þá inn f ibúð Matthews-
hjónanna og tóku þau sem gísla
og hótuðu að drepa þau ef lögregl-
an léti þá ekkí fara ferða sinna.
Lögreglan sló samstundis hring
um íbúðina og þverneitaði að
standa í nokkrum samningum við
mennina. Þeir bjuggu síðan um
sig f íbúðinni, hentu sfmanum út
um glugga og neituðu að taka á
móti matföngum sem þeim voru
boðin.
— Hef á til-
finningunni
Framhald af bls. 1
nokkru sinni sjá sér fært að
bjóða."
Einar Ágústsson staðfesti NTB-
frétt um að Knut Frydenlund,
utanríkisráðherra Norcgs, hefði
minnst á fiskveiðideiluna i máli
sfnu á fundinum f morgun. Sagði
Frydenlund að það væri sér
ánægjuefni að samband hefði
náðst á milli deiluaðila og skýrði
frá þvf að það væri skoðun norsku
stjórnarinnar að það væri mikil-
vægt til þess að lausn næðist á
deilunni að Bretar kölluðu her-
skip sín frá hinum umdeildu mið-
um.
Sagði Einar að Frydenlund
hefði verið mjög vinsamlegur Is-
lendingum í ræðu sinni, eins og
hann hefði reyndar verið út allan
fundinn.
Annars benti Einar á það að
hann hefði ekki heimild til að
segja frá því sem aðrir ráðherrar
sögðu á fundinum en sagðist hafa
það á tilfinningunni að Bretar
væru mjög einangraðir i þessu
máli á þeim vettvangi. Einar
kvaðst ánægður með árangurinn
af fundinum í Brússel.
„Ég hef fengið tækifæri til þess
að skýra okkar afstöðu. Ég hef
hitt nokkra blaðamenn og þeir
virðast vera mjög skilningsríkir á
okkar málstað og það tel ég að sé
góðs viti. Þá fengum við fiskveiði-
deiluna inn í fundargerð ráð-
herrafundarins. Við höfum
fengið gott tækifæri til þess að
kynna málstað okkar hér í
Brússel og ég held að það hafi
tekist vel,“ sagði Einar Ágústsson
að lokum.
— Farið verði
Framhald af bls. 2
Tryggingasjóðs fiskiskipa lækk-
aðar um helming frá því sem nú
er. Ennfremur telur fundurinn,
að halda beri áfram greiðslu út-
flutningsgjalds til hinnar al-
mennu deildar og áhafnadeildar
Aflatryggingasjóðs, svo og
greiðslu útflutningsgjalds til síld-
arleitarskips.
Fundurinn álftur, að starfsemi
Stofnfjársjóðs fiskiskipa og Verð-
jöfnunarsjóðs skuli vera óbreytt
frá því sem verið hefur. Aðal-
fundurinn ályktar að leggja skuli
niður greiðslu útflutningsgjalds
til olíusjóðs, sérstakt útflutnings-
gjald til Fiskveiðasjóðs og einnig
sérstakt útflutningsgjald, sem
rennur til Framleiðslueftirlits
sjávarafurða.
Með framangreindum breyting-
um munu útflutningsgjöld lækka
úr 16 hundraðshlutum í um 5—6
hundraðshluta.
Skilyrði þess, að framan-
greyndar breytingar verði fram-
kvæmdar er, að fullt tillit verði
tekið til þeirra í breyttum kjara-
samningum við sjómenn.
Takist ekki í einum áfanga
breytingin á sjóðakerfinu, þá
samþykkir fundurinn, að stjórn
samtakanna taki afstöðu til þess
hve langt er hægt að ná í yfir-
standandi kjarasamningum.
Ef sjóðakerfinu verður breytt f
samræmi við það sem að ofan
getur samþykkir aðalfundurinn,
að samtökin geri félagsmönnum
sfnum glögga grein fyrir þeim
mikilvægu breytingum á rekstrar-
grundvelli og áhættu, sem þessar
breytingar hafa í för með sér.
Samkvæmt upplýsingum, sem
fram hafa komið á fundinum er
endurskoðun sjóðakerfisins enn
ekki lokið, og ekki hægt að búast
við endanlegum niðurstöðum fyrr
en 1. febrúar."
Um þetta sagði Kristján
Rangarsson, að samþykkt hefði
verið að halda sérstakan auka-
fund fyrir 1. febrúar n.k. En á
þeim tíma væri talið að tími gæf-
ist til að ljúka endurskoðun sjóða-
kerfisins. Nefndin, sem um málið
fjallaði, lyki að vísu störfum á
næstu dögum, en umtalsverðan
tíma tæki að útfæra tillögur
hennar.
Eins og fyrr segir var Kristján
Ragnarsson endurkjörinn for-
maður L.I.Ú., en aðrir í stjórn
voru kosnir Hallgrímur Jónasson,
Reyðarfirði, Guðmundur Guð-
mundsson, Isafirði, Vfglundur
Jónsson, Ólafsvík, Agúst Flygen-
ring, Hafnarfirði, Andrés Finn-
bogason, Reykjavfk, Stefán Pét-
ursson, Húsavík, Þorsteinn Jó-
hannesson, Garði, Björn Guð-
mundsson, Vestmannaeyjum,
Tómas Þorvaldsson, Grindavík,
Vilhjálmur Ingvarsson, Reykja-
vík, Valdimar Indriðason, Akra-
nesi, Marteinn Jónasson, Reykja-
vfk, Einar Sveinsson, Hafnarfirði
og Vilhelm Þorsteinsson, Akur-
eyri.
Daily Telegraph í leiðara:
Vaxandi harka tveggja NATO-þjóða
alvarlegt innan bandalagsins
Kovaljov dæmdur
í sjö ára þrælkun