Morgunblaðið - 12.01.1990, Blaðsíða 12

IU1 .21 aiOAUUIfeOH (ll<3AJa/;UOflOM
- JUDRQUNBtXÐrfi" PÖSTODAGUR T2.UANÚAK 1M"
Frumvarpi fagnað
eftirHelga Seljan
Á þingskjali 20G á þessu löggjaf-
arþingi er nú situr er að finna stutt
°g laggott frumvarp til breytingar
á áfengislögum, þar sem í i'orystu
flutningsmanna fer sá mæti bind-
indismaður Jón Helgason, en hið
fríða lið meðflutningsmanna hans
skipa Guðmundur H. Garðarsson,
Skúli Alexandersson og Karvel
Pálmason.
í frumvarpinu er að finna nýja
málsgrein 9. greinar áfengislag-
anna sem hljóðar svo:
„ Afhending eða veitingar áfeng-
is á vegum ríkisins eða ríkisstofn-
ana eru óheimilar hérlendis.“
Hér er kveðið skýrt að orði og
skörulega og verður að segja eins
og er að frumvarp þetta er ótvíræð
og eindregin framför frá öðrum
tilraunum í þessa átt.
Hér er komið beint að kjarnan-
um, hér getur Alþingi sjálft kveðið
á um, hvort skuli ríkja, það sem
frumvarpið leggur til eða fríðinda-
og áfengisveitingafarganið sem
ríkt hefur og ríkir enn að verulegu
leyti.
Eg man glöggt tilraunir undir-
ritaðs undir leiðsögn og forystu
ágæts fyrrverandi menntamála-
ráðherra Vilhjálms Hjálmarssonar
til þess að fá samþykkta tillögu
um að ríkisstjórn skyldi falið að
afnema áfengisveitingar í veizlum
sínum. Þeirri tillögu var auðvelt
að drepa á dreif, enda var það gert.
Svipuð tillaga var svo flutt á
liðnu þingi af Jóni Helgasyni og
liðsfólki hans.
Nú er þetta frumvarp með skýru
og ótvíræðu orðalagi, sem menn
annaðhvort gjalda jáyrði eða hafna
að öðrum kosti.
Þess vegna m.a. er frumvarpið
ótvíræð framför frá fyrri tilraunum
í þessa sömu átt og þykist undirrit-
aður hafa full efni á að segja svo.
Það hefur ævinlega verið viðbára
þeirra vínelskenda að þetta fyrir-
komulag væri einfaldlega ófram-
kvæmanlegt. Hver vildi svo sem
þiggja veitingar af hálfu hins opin-
bera, ef engar væru áfengu veig-
arnar? og annað álíka gáfulegt
hefur svo sem heyrst, svo og það
að auðvitað hefur blessuðu „frels-
ínu“ verið blandað inn í umræðuna
eins og jafnan þegar þrælar áfeng-
isauðvaldsins mega mæla.
En tillögumaðurinn Vilhjálmur
Hjálmarsson og frumvarpsflytj-
andinn Jón Helgason afsönnuðu
með öllu þetta innantóma áfengis-
blaður. Veizlur þeirra voru án allra
göróttra veiga og það voru góðar
veizlur og gjöfular þeim sem þar
komu og óiíkt var yfirbragð gest-
anna um það er lauk — ólíkt
skemmtilegra og gæfulegra um
leið í þessum veizlum þeirra félaga
en öðrum þar sem áfengið réð allri
för.
Það getur sá með sanni sagt,
er algáðum augum fylgdist með
hvoru tveggja.
Ég sagði það á þingi þá og skal
endurtaka með glöðu geði hér að
ég saknaði þess sárlega að sjá
ekki löggæzluna utan við ráðherra-
bústaðinn að afloknum áfengi-
sveizlunum svona rétt til að líta
eftir ásigkomulagi þeirra, er þaðan
óku í bifreiðum sínum á brott og
hefðu áreiðanlega mátt raula: „Ég
held ég gangi heim“ og gera svo.
En hvað um það. Nú er að sjá
hvað löggjafinn gerir, því ærin
virðast öll þau rök er hér að hníga
og ærin er umræðan öli, sem orðið
hefur um öll þessi mál frá ýmsum
hliðum og skal engu við bætt hér.
I greinargerð vel grundaðri má
finna ýmis helztu rökin, sem hníga
hér að.
Þar segir: „Það þarf ekki að
Helgi Seljan.
„Alþingismenn geta
ekki lengur horft tóm-
látir og aðgerðarlausir
á hvernig áfengisneyzl-
an fer með líf, heilsu
og hamingju mikils
hluta þjóðarinnar.“
rökstyðja þá staðreynd að aukin
áfengisneyzla veldur sívaxandi
tjóni svo augljósar eru þær hörmu-
legu staðreyndir sem blasa við í
þjóðfélaginu. Það á ekki hvað sízt
við um það mikla heilbrigðisvanda-
mál, sem af henni hlýzt.“
Svo er vitnað til markmiðs Al-
þjóðaheilbrigðisstofnunarinnarum
25% samdrátt áfengisneyzlu fram
til ársins 2000 og hins grátbros-
lega framlags okkar íslendinga til
þessa markmiðs með bjóraukan-
um, enda segir réttilega: „Hvar-
vetna hefur reynslan orðið sú að
aukin fjölbreytni í framboði
áfengra drykkja hefur aukið neyzl-
una.“
Einnig hefur greinargerðin inni
að halda hinar bláköldu staðreynd-
ir um ásóknina í meðferðarstofnan-
ir, enda virðist okkur sýnna að
huga að afleiðingum í stað þess
að beina öllu afli okkar að orsök-
inni.
En að lokum skal hér birtur
orðréttur lokakafli greinargerðar-
innar:
„Áfengisneyzla er ekki aðeins
heilbrigðisvandamál heldur einnig
félagslegt vandamál og hún brýtur
niður fjölmargar fjölskyldur. Er
það hvorki bundið við einstakar
stéttir né starfshópa því að flestir
virðast geta fallið fyrir áfenginu.
Ákvörðun Alþingis um að ríkið
hætti vínveitingum væri skref í þá
átt að móta áfengismálastefnu sem
yrði til að minnka áfengisneyzlu
og draga úr því hversu mjög áfengi
er otað að fólki í þjóðfélagi okkar.
Alþingismenn geta ekki lengur
horft tómlátir og aðgerðarlausir á
hvemig áfengisneyzlan fer með líf,
heilsu og hamingju mikils hluta
þjóðarinnar. Það skref, sem hér
er lagt til, kostar engin útgjöld
heldur þvert á móti stuðlar að því
að spara ómældar upphæðir fyrir
einstaklingana og þjóðarbúið og
vernda heill og hamingju einstakl-
inganna."
Við þetta hefur höfundur engu
að bæta. Um leið og Landssam-
bandið gegn áfengisbölinu fagnar
framkomnu frumvarpi og tekur
þar undir hvert orð, þá skorar það
nú á Alþingi að taka hreina og
skýra afstöðu til þessa mikilvæga
máls. Annað er ekki sæmandi og
auðvitað þykir okkur sem sam-
þykkt þess ein sé sæmandi löggjaf-
arsamkomu okkar.
Með árnaðaróskum á ári nýju.
Ilöfundur er formaður
Landssambandsins gegn
áfengisbölinu.
M Á LIÐNU ári bauð Café ísland
gestum upp á lifandi djasstónlist á
laugardagskvöldum og verður því
nú áfram haldið, en með breyttri
hljómsveitarskipan. Næstkomandi
laugardagskvöld kemur þar fram í
fyrsta sinn Kvartett Tómasar R.
Einarssonar, en auk hljómsveitar-
stjórans sem leikur á kontrabassa, (
skipa hann Sigurður Flosason á
altó og barítónsaxófón, Reynir Sig-
urðsson á víbrafón og Marteen j
van der Valk á trommur. Kvartett-
inn mun ekki síst spila íslensk djass-
lög, þar á meðal af hljómplötunni (
Nýr tónn sem út kom í nóvember
síðastliðinn og hlotið hefur lofsam-
leg ummæli gagnrýnenda. Þá verða
á efnisskránni þekktasta íslenska
djasslagið, Vikivaki eftir Jón Múla
Árnason og kunn lög eftir erlend
tónskáld, þar á meðal Thelonius
Monk og Duke Ellington.
(Fréttatilkynning)
I FERÐAFÉLAG íslands efnir
til Þingvallaferðar á sunnudaginn
14.Janúar. Brottför er kl. 11 frá
BSI og er ætlunin að fara í stutta
gönguferð í þjóðgarðinum. Ekið
verður að Vatnsviki eða Vellankötlu
og gengið um Konungsveg í
Hrafnagjá. Að því loknu verður
haldið að Þingvallakirkju en þar
mun séra Heimir Steinsson þjóð-
garðsvörður taka á móti hópnum
og fræða um sögu staðarins og
síðan flytja helgistund. Ferðin verð- I
ur því bæði andlegt og líkamlegt
vegarnesti fyrir komandi ferðaár.
Fararstjóri verður Sigurður Krist-
insson og brottför er frá Umferðar-
miðstöðinni, austanmegin.
- Ferðafélag íslands.
SKIPA PLÖTUR - INNRÉTTINGAR
SKIPAPLÖTUR í LESTAR
BORÐ-SERVANT PLÖTUR
WC HÓLF MEÐ HURÐ
__ BAÐHERBERGISÞIUUR
LAMETT Á GÓLF - BORÐPLÖTUR
NORSK VIÐURKENNDHÁGÆÐA VARA
Þ.ÞORfiRlMSSON&CO
Ármúla 29 - Múlatorgi - s. 38640