Morgunblaðið - 30.05.2002, Blaðsíða 38

UMRÆÐAN
38 FIMMTUDAGUR 30. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
L
engi vel átti ég póst-
kort, sem Skíða-
borg, skíðafélag
Siglfirðinga, gaf út
með mynd af glæst-
um göngumanni undir Hóls-
hyrnu. Í mínum huga er það
Viddi Magg, sem þar fer. Stíll-
inn leynir sér ekki.
Skíðin tóku oft við, þegar
skólanum sleppti.
Skíðamennirnir og stökk-
kapparnir Jón Þorsteinsson og
Jónas Ásgeirsson voru guðir í
mínum augum og Heddi á Hól-
um gerði mann orðlausan, þeg-
ar hann sveif frjáls með þeim
stökkstíl, sem enn heldur velli.
Það var með ólíkindum, hvað
þyngdaraflið átti bágt með að
koma honum aftur niður á jörð-
ina! Í brekkunni réðu þeir
Hjalli Stefáns og Jonni Vil-
bergs. Ekki nokkur maður náði
þeirri fífl-
djörfu
keyrslu, sem
Jonni Vil-
bergs fór
brautina.
Þar var
keyrt upp á
allt eða ekkert. Í göngubraut-
inni þumbaðist Sveinn Sveins-
son áfram í keng meðan Viddi
Magg sveif Hólsdalinn í ein-
hverjum draumkenndum dansi.
Svenni varð Íslandsmeistari, en
í mínum huga er Viddi Magg
alltaf stílfallegasti skíðamaður,
sem ég sá keppa.
En skíðin voru bara vetr-
arleikar. Það var skólinn, sem
var alvara lífsins. Samt reyndi
ég að sameina þetta hvort-
tveggja, þegar ég fór í skólann.
Hverfisgatan og Lindargatan
voru teknar í svigi, þar til beygt
var gegnum garða og stokkið
fram af bakkanum fyrir ofan
Gest Fanndal. Þar var minn
Stóri Boli. Svo var Aðalgatan
gengin a la Viddi Magg, en vera
má, að á endasprettinum eftir
Norðurgötunni hafi stíllinn
minnt meira á Svein Sveinsson.
Þegar bjallan hringdi fór ég í
röðina nýkrýndur Íslandsmeist-
ari.
Á þessum árum var Grunn-
skóli Siglufjarðar ekki til. Skól-
arnir voru tveir; barnaskólinn
og gagnfræðaskólinn. Og þeir
voru tveir aðskildir heimar;
annar við Norðurgötu, hinn við
Hlíðarveg.
Sem betur fer fyrir okkur
báða; pabba og mig, lenti ég
aldrei í bekk hjá honum í
barnaskóla.
Þegar ég gekk í Barnaskóla
Siglufjarðar var Hlöðver Sig-
urðsson skólastjóri; mik-
ilúðlegur á ytra byrði, strangur
og stjórnsamur. Röddin var lík-
ust brimskafli og stundum átti
hún það til að þruma úr heið-
skíru lofti milli þess sem brosið
braut upp andlit hans. Mér
fannst ég alltaf þurfa að vera á
varðbergi gagnvart skaps-
munum Hlöðves. Samt var hann
langt í frá leiðinlegur kennari;
sennilega bara meira spennandi
fyrir vikið! Hlöðver fór lengi vel
flestra sinna ferða á hjóli, en
eignaðist svo bifreið. Eitt sinn
þáði karl faðir minn far hjá
honum. Pabbi sagði það hafa
verið einn mesta lífsháska, sem
hann lenti í, og kom sér alltaf
hjá því að þiggja far hjá Hlöðve
aftur.
Benedikt Sigurðsson deildi
húsi með Hlöðve við Suðurgöt-
una og hjólaði eins og hann. En
hann fór fram með allt öðrum
og oft fínni hætti. Mér finnst
Benedikt hafa verið kurteis og
góður kennari. Og seigur var
hann. Hann átti líka til mjög
skemmtilega gamansemi, sem
gat lyft leiðindatíma í skaplegar
hæðir. Það var sannkölluð guðs-
gjöf fyrir kennara og þá ekki
síður nemendur! Bezt man ég
hann þó fyrir það, að hann átti
það til að koma að efninu úr
óvæntri átt, sem krafðist þess
að ég liti upp úr kennslubók-
unum og legði hausinn í bleyti.
Handavinna og leikfimi voru
ekki mín uppáhaldsfög. Ég var
stirður klaufi. En kennarana;
Jóa Jóns og Helga Sveins, hafði
ég í miklu afhaldi. Þeir lögðu
sig fram um að koma einhverju
lífi í þumalfingraðan stirðbusa.
Kannski Helgi hafi horft fram
hjá köðlunum af því ég gat
spjarað mig í sundlauginni. En
Jói hafði engan slíkan sólskins-
blett að sjá. Samt átti ég alltaf
mín stykki á handavinnusýning-
unum!
Frá gagnfræðaskólaárunum
koma tveir kennarar tafarlaust
fram í minningu mína; Guð-
brandur og Flosi.
Guðbrandur Magnússon var
sérstakt ljúfmenni og nálgaðist
alla hluti úr glaðlegri átt. Það
var yfir honum einhver heims-
mannslegur kæruleysisbragur,
en kennsla hans var allt annað
en kæruleysi; mér var hún svo
heit, að það var með ólíkindum,
hvað hann gat galdrað náms-
efnið í mig. Hann Guðbrandur
kryddaði kennsluna með
skemmtilegum útúrdúrum. Svo
var hann sérstakt snyrtimenni
til handarinnar og enn á ég bók
með skrautritun hans.
Flosi Sigurbjörnsson var með
allt öðru yfirbragði. Hann gekk
þannig, að engu var líkara en
hann bæri heiminn á herðum
sér og stundum var ekki útséð
um, hvort hann kæmist á leið-
arenda. En alltaf seiglaðist
Flosi í mark. Kennsla hans var
svolítið með þessu lagi, en ein-
hvern veginn hafði hann lag á
að hrífa mig með sér og sérhver
tími í þessu samræmda forna
göngulagi gerði mig að mennt-
aðri manni!
Í Viðhorfi 7. maí sl. lék minn-
ið mig grátt og lét mig eigna
Júlíusi Júlíussyni leikafrek ann-
ars manns; eins og af nógu sé
ekki að taka, þegar leikferils
Júlla er minnzt! Sá, sem lék
Fjalla-Eyvind í eftirminnilegri
sýningu veturinn 1960–61, var
Eiríkur Eiríksson, prentari.
Júlli lék Arneus og Höllu lék
Anna Júlía Magnúsdóttir. Hún
var díva míns Siglufjarðar. Ég
hélt mig reyndar við þá
bernsku í nefndu Viðhorfi, að
kenna hana til manns hennar,
en hún var gift Guðbrandi
kennara, sem minnzt er á hér
að framan.
Í mínu minni voru karlar
kenndir til starfa sinna, konur
til manna sinna og börn til
mæðra. Pabbi var Jóhann
kennari, mamma Friðþóra Jó-
hanns og ég Freysteinn Frið-
þóru. Það var bara, þegar ég
hafði gert eitthvað alvarlegt af
mér, sem ég var Freysteinn Jó-
hannsson!
Fleira til
síns ágætis
Hér er farið áfram með minningar frá
æskudögum í Siglufirði og minnzt
mætra manna í skólum og á skíðum.
VIÐHORF
Eftir Freystein
Jóhannsson
freysteinn@mbl.is
JÆJA, þá eru kosn-
ingarnar loksins af-
staðnar. Sumir eru sig-
urreifir, aðrir í sárum.
Þannig hefur það alltaf
verið og verður áfram.
Úrslitin hér á Akur-
eyri koma í sjálfu sér
ekki á óvart. Þau voru í
samræmi við um-
ræðuna og skoðana-
kannanir, sem því mið-
ur hafa tekið alla
spennu úr kosninga-
nóttinni. Það er líka
ljóst að mínu mati, að
slíkar kannanir hafa
mótandi áhrif á úrslitin.
Frambjóðendur haga sinni baráttu í
samræmi við þær vísbendingar sem
kannanirnar gefa.
Það er líka ljóst, að yngstu kjós-
endurnir vilja margir hverjir vera í
því liði, sem er líklegt til sigurs. Þetta
eru ungar sálir og hrifgjarnar, sem
detta gjarnan í strauminn og berast
með honum. Þess vegna finnst mér
það umhugsunarefni, hvort ekki sé
rétt að takmarka skoðanakannanir í
kosningabaráttunni. Það mætti jafn-
vel hugsa sér, að banna þær síðustu
vikuna fyrir kjördag.
Þetta var nú ekki aðal ástæða
þess, að ég set þessar línur niður á
blað. Ég kaus Sjálfstæðisflokkinn og
skammast mín ekkert fyrir það.
Stefna hans kemst næst mínum
lífsskoðunum; að það eigi að virkja
þann kraft sem í hverjum einstak-
lingi býr, leyfa honum að njóta sín,
þannig að hann nýtist sem best fyrir
samfélagið. Ég er hins vegar ekki
alltaf sáttur við verk þeirra sem sitja
við stýrið hjá mínum flokki og tel það
í samræmi við stefnu flokksins og
mína sannfæringu, að þegja ekki yfir
slíkum ágreiningi. Vinur er sá sem til
vamms segir.
Það hefur væntanlega ekki farið
fram hjá neinum, að sjálfstæðismenn
eru í þann veginn að ganga til meiri-
hlutasamstarfs með framsóknar-
mönnum. Það er flokkur, sem sá til
þess að stjórnartaumarnir á óska-
barni Akureyringa, út-
gerðarfélaginu okkar,
komust í hendur kol-
krabbans, Reykjavík-
urvaldsins. Í sjálfu sér
hefði ég ekkert á móti
því að þessir flokkar
fari í meirihluta, ef for-
sendur til þess væru til
staðar. Vissulega geta
fulltrúar flokkanna
samið einhverja moð-
suðu, opna í báða enda,
sem þeir geta kallað
stefnu nýs meirihluta.
Síðan skipta menn með
sér embættum og allir
eru vinir. En það vant-
ar eitt mikilvægt atriði; nefnilega
vilja kjósenda. Ef þessir flokkar
hefðu nú sópað til sín fylgi í kosning-
unum, til viðbótar því sem þeir höfðu,
þá væri ekkert við þetta að athuga.
En það gerðist bara ekki. Hvorir
tveggja flokkarnir, sem nú eru að
semja um hvernig skuli stýra bænum
okkar næstu fjögur árin, töpuðu
fylgi. Minn flokkur getur að vísu un-
að við sitt, þótt hann hafi tapað ein-
um manni. Hann var happdrættis-
vinningur í síðustu kosningum,
náðist inn á átta atkvæðum, en fram-
sóknarmenn hafa tapað nær helm-
ingnum af sínu fylgi í tvennum síð-
ustu kosningum. Þeir hafa tapað
tveimur bæjarfulltrúum og telja sig
nokkuð góða núna, þar sem þeir töp-
uðu ekki þeim þriðja!
Nei, sigurvegari kosninganna var
Oddur Helgi Halldórsson og hans lið
hjá L-listanum. Það verður ekki af
þeim tekið. Sama lið fagnaði sigri í
kosningunum 1998, ásamt sjálfstæð-
ismönnum. Þrátt fyrir það var geng-
ið fram hjá Oddi við myndum meiri-
hluta þá og sagan virðist vera að
endurtaka sig núna. Það er ekki einu
sinni rætt við Odd, þó hann hafi leit-
að eftir viðræðum við sjálfstæðis-
menn um meirihlutasamstarf.
Þannig er ótvíræður vilji kjósenda
sniðgenginn. Fimmtán hundruð sex-
tíu og átta kjósendur á Akureyri,
sem studdu Odd og hans fólk, fá
langt nef frá sjálfstæðismönnum.
Þessu kann ég illa. Það má vel vera,
að samkomulagsgrundvöllur hafi
ekki verið fyrir hendi, en það mátti í
það minnsta reyna. Það hefði sungið
eitthvað í mínum mönnum í Sjálf-
stæðisflokknum, ef við hefðum unnið
stórsigur, en þeir sem töpuðu hefðu
gefið okkur langt nef og myndað
fýlu-meirihluta án Sjálfstæðisflokks-
ins. Eins og einn ágætur maður
sagði: Svona gerum við ekki.
Við þetta bætist, að kosningabar-
áttan fór út í lágkúru á endasprett-
inum. „Kosningamaskínurnar“ fóru
á taugum þegar skoðanakannanir
sýndu meðbyrinn sem Oddur hafði.
Rykið var dustað af Gróu gömlu á
Leiti, ef hún hefur þá einhvern tím-
ann rykfallið, og kerlingin sú var lát-
in bera róg um Odd út um holt og
hæðir svo bergmálði í fjöllunum. Öll
erum við breysk, Oddur líka, en þetta
var ómaklegt, ósmekklegt og mann-
skemmandi. Ég þekki Odd og veit
sem er, að hann hefur ekki stærri
bresti í sínum ranni en aðrir þeir sem
buðu fram krafta sína til bæjar-
stjórnar. Hann þorði, þegar hans
flokkur vildi ekki nýta krafta hans.
Hann hafði kjark til að sýna, að það
er hægt að komast í bæjarstjórn án
þess að hafa flokkakerfið á bak við
sig. Sjálfstæðismenn höfðu hins veg-
ar ekki kjark til að taka hann með sér
í meirihluta, sennilega vegna
hræðslu við ráðherra Framsóknar-
flokksins, sem fara með málaflokka,
sem vega þungt í framgangi Akur-
eyrar á næstu misserum. Þessir ráð-
herrar létu berlega í ljós fyrir kosn-
ingar, að þau bæjarfélög nytu
góðverka þeirra, þar sem ríkjandi
væru meirihlutar þeim þóknanlegir.
Það er ekki stórmannlegur þanka-
gangur. Þess vegna segi ég enn og
aftur: Svona gerum við ekki.
Vilji kjósenda
hundsaður
Sverrir Leósson
Höfundur er útgerðarmaður.
Akureyri
1.568 kjósendur sem
studdu Odd og hans
fólk, segir Sverrir
Leósson, fá langt nef
frá sjálfstæðismönnum.
Sjálfstæðisflokkur-
inn vann stórsigur á
Vesturlandi í nýaf-
stöðnum sveitarstjórn-
arkosningum. Flokkur-
inn bauð fram D-lista í
5 sveitarfélögum og
fékk mest fylgi í þeim
öllum. Samtals fékk
Sjálfstæðisflokkurinn
19 bæjarfulltrúa af 39 í
þessum sveitarfélögum
sem er glæsilegur ár-
angur og hefur trúlega
aldrei verið betri.
Í Snæfellsbæ unnu
sjálfstæðismenn enn
einn stórsigurinn. Í
kosningunum 1998 juku þeir fylgi
sitt úr 38% í 56% og nú gerðu þeir
enn betur og fengu 61,4% fylgi, sem
er mesta fylgi sem nokkur framboðs-
listi flokksins fékk í þessum kosn-
ingum. Þessi sigur var verðskuldað-
ur. Kröftugir bæjarfulltrúar
Sjálfstæðisflokksins undir forystu
Ásbjörns Óttarssonar með öflugan
bæjarstjóra, Kristin Jónasson, stóðu
sig frábærlega á síðasta kjörtímabili
og buðu nú fram óbreyttan lista í 5
efstu sætum.
Í Stykkishólmi vann D-listi sjálf-
stæðismanna og óháðra meirihluta í
8. sinn í röð, bætti fylgi sitt frá síð-
ustu kosningum og fékk nú 52,3%.
Hvergi á landsbyggðinni hefur
meirihluti haldið lengur velli. Traust
starf bæjarfulltrúa D-listans undir
forystu Rúnars Gíslasonar með
kröftugan bæjarstjóra, Óla Jón
Gunnarsson, hefur
reynst vel í Hólminum.
Ein breyting varð á
bæjarfulltrúahópi
sjálfstæðismanna.
Í Grundarfirði fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 3
af 7 fulltrúum og er
áfram stærsti flokkur-
inn. Þar hafa sjálfstæð-
ismenn undir forystu
Sigríðar Finsen verið í
meirihluta með Fram-
sókn undanfarin ár og
gengið afskaplega vel.
Tveir nýir fulltrúar
sjálfstæðismanna setj-
ast nú í hreppsnefnd.
Í Borgarbyggð vann Sjálfstæðis-
flokkurinn stórsigur undir forystu
Helgu Halldórsdóttur og tvöfaldaði
fjölda bæjarfulltrúa úr 2 í 4. Þrír nýir
bæjarfulltrúar setjast nú í bæjar-
stjórn fyrir sjálfstæðismenn, sem
hafa verið í meirihluta með Borgar-
byggðarlista undanfarin ár.
Á Akranesi jók Sjálfstæðisflokk-
urinn fylgi sitt mikið og bætti við sig
fjórða bæjarfulltrúanum, en tvö síð-
ustu kjörtímabil hefur flokkurinn
haft 3 bæjarfulltrúa. Gunnar Sig-
urðsson leiðir listann í þriðja sinn.
Tveir nýir bæjarfulltrúar taka sæti í
bæjarstjórn fyrir sjálfstæðismenn.
Sjálfstæðisflokkurinn var í minni-
hluta í bæjarstjórn á síðasta kjör-
tímabili og verður svo enn um sinn
því meirihluti Framsóknar og Sam-
fylkingar heldur áfram þrátt fyrir
mikið fylgistap.
Slæm útreið Samfylkingar
Það er athyglisvert að þeir listar
sem Samfylkingin stóð að fengu afar
slæma útreið í þessum kosningum á
Vesturlandi. Í Borgarbyggð hrundi
fylgi Borgarbyggðarlistans og bæj-
arfulltrúum fækkaðu úr 4 í 2, á Akra-
nesi tapaði Akraneslistinn mjög
miklu fylgi og einum bæjarfulltrúa. Í
Snæfellsbæ buðu vinstri menn fram
með Framsókn á einum lista gegn
Sjálfstæðisflokknum og fengu rass-
skellingu og sama var upp á teningn-
um í Stykkishólmi þar sem allir
flokkar sameinuðust gegn Sjálfstæð-
isflokknum og biðu lægri hlut.
Glæsileg kosning Sjálfstæðis-
flokksins í þessum sveitarfélögum á
Vesturlandi er mikið fagnaðarefni og
ástæða til að óska nýkjörnum bæj-
arfulltrúum til hamingju með kosn-
inguna og velfarnaðar í starfi. Sömu
árnaðaróskir sendi ég þeim fjöl-
mörgu sjálfstæðismönnum sem
kosnir voru í hreppsnefndir vítt og
breitt um Vesturland.
Stórsigur Sjálfstæðis-
flokksins á Vesturlandi
Guðjón
Guðmundsson
Kosningar
Besti árangur Sjálf-
stæðisflokksins, segir
Guðjón Guðmundsson,
náðist í Snæfellsbæ.
Höfundur er alþingismaður.