Morgunblaðið - 01.08.2002, Blaðsíða 46

MINNINGAR
46 FIMMTUDAGUR 1. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
„Lífið er mér Krist-
ur,“ skrifar Páll post-
uli undir lok ævi sinn-
ar (Filippíbr. 1:21).
Þau orð eru viðeigandi yfirskrift
þegar kvaddur er heiðursmaðurinn
Benedikt Arnkelsson. Ekki vegna
þess eins hve lengi hann var er-
indreki Sambands íslenskra kristni-
boðsfélaga heldur enn fremur
vegna þess að lengst af ævinnar
snerist allt líf hans um að boða og
breiða út kristna trú í orði og í
verki.
„Af náð – fyrir trú“ var megin-
inntak prédikunar hans og áherslan
lögð á einfaldleika fagnaðarerind-
isins.
Sjálfur lifði Benni í samræmi við
það sem hann boðaði. Hann var nýt-
inn og nægjusamur, vandlátur og
vandvirkur, stálheiðarlegur en nær-
gætinn. Vissulega hvíldi engin
leynd yfir skoðunum hans og eng-
um gat dulist hvar hann stóð. Eng-
inn hefur tekið mig eins rækilega í
gegn eftir ræðu sem ég hélt – en fá-
ir heldur veitt meiri uppörvun.
Aldrei bar á því að hann erfði neitt
það sem út af bar í samskiptum við
aðra og baktal var fyrir neðan hans
virðingu.
Þegar litið er yfir æviferil Bene-
dikts sést hve margt var á hans
könnu. Hann prédikaði og kynnti
kristniboðið á fundum og samkom-
um, skrifaði og þýddi greinar og
bækur, var albesti prófarkalesari
sem völ var á, lék á píanó undir al-
mennan söng þegar öðrum var ekki
til að dreifa, starfaði í sumarbúðum
KFUM áratugum saman – og er þó
fráleitt allt upptalið.
KFUM var félagið hans og þar
var Benni góður og virkur liðsmað-
ur þar sem á þurfti að halda.
Í Kaldárseli var hann á heima-
velli og unun að fylgjast með því
hve vel hann náði til drengjanna
þar. Reyndar hafa sagt mér prestar
úti á landi að með börnunum hafi
Benedikt notið sín best, hrifið þau
með sér í frásögn í máli og mynd-
um. Veit ég reyndar að framundir
það síðasta var óskað eftir heim-
sókn hans í skóla hér í borg til að
kynna málefni kristniboðsins – af
því að hann náði svo einstaklega vel
til barnanna. Lykillinn að því hefur
áreiðanlega verið sú vitund Benna
að fyrir Guði erum við öll jöfn, óháð
aldri og kyni, stétt og stöðu; þess
vegna mætti hann börnunum á
þann hátt sem þau náðu og með-
tóku.
Ekki er hægt að kveðja Benna án
þess að nefna Sverri bróður hans.
Þeir voru saman í móðurlífi og
fylgdust að á vegferð lífsins sbr.
orðin góðu í 133. Davíðssálmi. Nú
eru þeir aðskildir um stund en
munu aftur mætast í eilífri dýrð
Drottins.
„Lífið er mér Kristur,“ skrifar
Páll en bætir við: „og dauðinn
ávinningur.“ Dauðinn er ávinningur
þess sem kveður þennan heim til að
losna frá þjáningu og böli en geng-
ur inn í himin Guðs, þangað sem
upprisa frelsarans opnar okkur leið.
Guð blessi minningu Benedikts
Arnkelssonar og ávöxt verka hans í
Guðsríki.
Ólafur Jóhannsson.
Ég tók myndabókina hans bróð-
ur míns, Fidda, og blaðaði í henni.
Hún er að mestu frá árunum 1939–
41. Fyrstu mynd af Benna fann ég
þar í annarri opnu. Þar situr hann á
bekk í Hljómskálagarðinum, kot-
roskinn og óræð glettni í svipnum.
BENEDIKT
ARNKELSSON
✝ Benedikt Ingi-mundur Arnkels-
son guðfræðingur
fæddist á Gríms-
staðaholtinu í
Reykjavík 7. febrúar
1926. Hann lést á
Landspítalanum 20.
júlí síðastliðinn og
var útför hans gerð
frá Fossvogskirkju
29. júlí.
Hann var alla tíð hálf-
fullorðinn. Hann er
klæddur pokabuxum,
prjónuðu, þverrönd-
óttu vesti og jakka og
með hálsbindi. Hann
gæti verið nýlega
fermdur. Í þessari
lúnu myndaskruddu
eru raunar margar
myndir af þeim tví-
burabræðrum, Benna
og Sverri, sem við
fornir vinir kölluðum
svo. Heima gegndu
þeir nöfnunum Rússi
og Bassi, en þau nöfn
fengum við ekki að nota. Á annarri
mynd í skruddunni höfum við, sex
félagar, hlaðið eins konar turn.
Benni, Baldur Bjarnasen og ég er-
um þar undirstaðan, þá koma þeir
Sverrir og Addi Guðjóns, frændi
minn af Lindargötu, og efstur Ís-
leifur Sumarliðason.
Aðra skruddu geymi ég einnig,
dagbók bróður míns frá árinu 1939.
Þar kemur Benni einnig við sögu.
Þannig var, að þessi elzti bróðir
okkar fjögurra bræðra, Friðrik,
gekk ungur til liðs við sveitarstjóra
í KFUM – úrvalið, sem síra Friðrik
kallaði svo. Þar starfaði hann af
heilum hug og hafði eignazt marga
drengi að vinum, þegar hann dó, lið-
lega tvítugur. Þeir stóðu eftir, vinir
hans, og spurðu „Hvar er Fiddi?“
Einn þeirra var Benni.
Þegar Baldur Bjarnasen, leik-
bróðir minn, fluttist vestur í Há-
skóla með foreldrum sínum, hófust
kynni okkar fjögurra. Sverrir og
Benedikt ólust upp á Grímsstaða-
holti. Við áttum fundi okkar oft í
Háskólanum hálfbyggðum á kvöld-
um, fengum að ólmast þar, skylm-
ast og leika forna riddara og hetjur.
Þar var ekkert að óttast, nema
helzt Steingrím J. Þorsteinsson
prófessor. Hann var stundum seint
á ferli, en hann var mildur og um-
burðarlyndur. Sverrir tók líklega
öllu meiri þátt í leiknum og gásk-
anum á þeim árum, en Benni. Hann
var alla tíð hófsmaður mikill, þótt
gamansamur væri. Síðar slasaðist
Sverrir svo, að nærri kostaði hann
lífið, og ekki varð hann samur eftir.
En ár liðu fram, og þar kom, að
leiðir okkar Benna lágu saman er-
lendis. Það var haustið 1953. Hann
var þá við háskólanám í Ósló og bjó
á heimavist Kristniboðsskólans á
Fjellhaug. Þar fékk ég einnig húsa-
skjól nokkra mánuði. Hann tók
fagnandi móti mér og reyndist mér
sem bezti bróðir. Þar áttum við
saman margar góðar stundir og
skemmtileg jól í glöðum hópi nokk-
urra landa. Eftir það rofnuðu aldrei
tengslin, þótt samfundir yrðu
strjálli. Báðir vorum við þjónar
sama húsbónda og Drottins, hvor í
sinni vígstöð. Hann var ætíð í eld-
línunni, en ég gerðist sveitaprestur
í strjálli byggð. En löngum var það
hann meðal gömlu félaganna og
samherjanna í KFUM, sem helzt
leitaði til mín. Árum saman kom
hann austur og var ætíð reiðubúinn,
ef ég kallaði. Hann sótti heim
skólana með mér, skrapp með mér í
húsvitjanir, jafnvel ríðandi, predik-
aði í kirkjunum og á samkomum, og
eitt sinn urðum við veðurtepptir
uppi í Haukadal, hjá Sigurði
Greipssyni, einar fjórar nætur. Þá
kenndi hann mér meðal annars að
hnýta ærlegan bindishnút.
Æviferill og starfsferill Bene-
dikts Arnkelssonar eru gagnmerk,
en óskráð saga. Það er ekki fjarri
sanni, að hann hafi í raun verið hinn
síðasti þeirra frumherja og mátt-
arstólpa sem helguðu kristniboðinu
og kristilegu félögunum alla orku
sína og allar stundir, unz yfir lauk.
Ókvæntur, óháður gaf hann sig all-
an að verkinu, hógvær og í raun
hlédrægur, gerði lítt kröfur um kjör
og laun, en þraukaði á grýttum akr-
inum, unz kraftar voru þrotnir. Í
brjósti hans brann æ hinn sami eld-
ur: Hann þráði að fá borið öllum
þeim, sem á vegi hans urðu, hið
dýra erindi Immanúels, Frelsarans,
sem fæddist á jólum, dó á krossi og
reis upp frá dauðum.
Vinir sakna hans. En hann á góða
heimvon. Þar stendur einhver, sem
fagnar honum: Gott, þú góði og trúi
þjónn. Gakk inn til fagnaðar Herra
þíns.
Guðm. Óli Ólafsson.
„Ljúflyndi yðar verði kunnugt
öllum mönnum. Drottinn er í nánd.“
(Fil. 4.5)
Þessi orð Ritningarinnar vakna í
vitund minni, er ég hugsa til hins nú
heimkallaða vinar og félaga allt frá
unglingsárum. Sannur ljúflingur
var hann allt til lokadægurs hér á
meðal okkar. Ég leit inn til hans á
Landspítalann, er hann lá þar sjúk-
ur mjög. Bros hans og rósemi voru
hin sömu og fyrr. Óttalaus hvíldi
hann þar í öruggu trausti til Hans,
sem verið hafði Leiðtogi lífs hans.
Og það var vissulega farsælt líf í
þjónustu hins lifandi Guðs og him-
neska Föður. Frá æskudögum til-
heyrðum við hinum stóra hópi
„drengja séra Friðriks“ hér í höf-
uðborginni, æskulýðsleiðtogans
einstaka, sem boðaði fagnaðarer-
indið um „Hið sanna ljós, sem upp-
lýsir hvern mann“ sem komið var í
heiminn, já, boðaði með svo lifandi
hætti, að jafnvel ungir drengir
skildu og meðtóku með gleði. Meðal
hinna eldri drengja séra Friðriks
var Þórður Möller, síðar læknir. Við
Benedikt nutum þess báðir á ung-
lingsárunum, að hann lét sér annt
um og leiðbeindi okkur, mér fyrst
hjá Væringjum, skátasveitinni, sem
sr. Friðrik stofnaði í byrjun síðustu
aldar. Það var mikið lán að fá að
vaxa úr grasi og mótast í nánd þess-
ara öðlinga, sem báðir voru „höndl-
aðir af Kristi Jesú“. Þórður var
heim kallaður þegar árið 1975 og
við söknuðum hans mjög og sökn-
um enn og munum áfram minnast
hans með þökk og gleði. Mynd af
Benedikt hékk uppi á vegg í her-
bergi hans í foreldrahúsinu við
Hólatorg. Er ég var skyndilega
sendur til starfa í Kaupmannahöfn í
apríl 1946, þá skrifaði Þórður mér
og bað mig að biðja góðan, danskan
ljósmyndara að mynda mig, þannig
að móðir mín og hann gætu fengið
af mér glænýja mynd til að hafa
daglega fyrir augum, svo ég
gleymdist ekki þarna í fjarlægðinni.
En fljótlega kom hann einnig þarna
út til Hafnar til áframhaldandi
læknisnáms og bjó hann þá, ásamt
Baldri bróður sínum, á heimili föður
þeirra, Jakobs Möller, sendiherra
Íslands í Danmörku. Einnig komu á
svipuðum tíma þarna út til náms,
félagarnir og vinir okkar, Sverrir,
bróðir Benedikts og Aðalsteinn
Thorarensen, en þeir leigðu sér bú-
stað á Amager, skammt frá heimili
okkar Ingu, konu minnar (d. 1993),
og voru þeir félagar tíðir gestir hjá
okkur. Vináttuböndin styrktust og
elfdust og duga vel enn í dag. Við
bregðum jafnvel fyrir okkur dönsk-
unni í léttum dúr, er við hittumst
hér heima á fundum og samverum í
okkar gamla og góða félagi og/eða á
heimilum okkar. Tvíburabræðurnir
Sverrir og Benni glöddu okkur
hjónin af og til með heimsóknum á
heimili okkar við Þórsgötuna. Það
voru ljúfar samverustundir og Inga
bar okkur strákunum þá „góðgerð-
ir“ með mikilli ánægju, rétt eins og
í þá gömlu góðu daga í Kaupinhöfn.
Ég nefndi myndir. Fyrir skömmu
gisti ég Löngumýrarskólann í
Skagafirði. Þar hangir uppi mikill
fjöldi hópmynda af nemendum og
kennurum skólans um langt árabil.
Á einni þeirra er falleg mynd af
Benna meðal kennaranna, að mig
minnir árið 1961.
Í einum söngva sr. Friðriks seg-
ir: „Nú líða dagar, líður tíð / hið
liðna ei til baka snýr / það rennur
eins og elfan stríð / hver unaðs-
stund á vængjum flýr…o.s.frv./“
Í mínum huga einnig er þetta
svo: Mín tíð hefur runnið eins og
elvan stríð. Mér finnst ekki ýkja
langt síðan ég leit inn til félaga
míns og vinar Benna í Glerslípun og
speglagerð við Klapparstíginn, þar
sem hann lauk sveinsprófi í þeirri
iðn árið 1946.
En hann fékk þá nýja köllun og
söðlaði um, fór í Menntaskólann og
lauk stútentsprófi 1950 og síðan
áfram í guðfræðinám í Ósló og hér í
Reykjavík, námi sem hann lauk árið
1956. Þá gerðist hann starfsmaður
nýstofnaðs Landsambands KFUM
um skeið og síðan Kristniboðssam-
bandsins íslenska, sem hann þjón-
aði af mikilli kostgæfni til æviloka.
Það var gott og uppbyggilegt að
hlusta í Benedikt tala á fundum og
samkomum í hinum kristilegu fé-
lögum okkar. Málfar hans var vand-
að og gott og boðun hans einföld og
ljós og minnti mig oft á sr. Magnús
Runólfsson, náinn samstarfsmann
sr. Friðriks.
Á árunum mínum sjö í Khöfn um
miðja fyrri öld, þar sem ég var í
nánu sambandi við marga góðvini
sr. Friðriks, þá var eitt sinn efnt til
hátíðar í tilefni að stórafmæli krist-
inna félagi. Tilkallaðir voru tveir
þekktir menn til að flytja þar ræður
á þessari kristnu hátíð. Eftirá var
spurt um ræður þessara útvöldu
manna svarið var: „Den ene havde
Ordet i sin magt, men den anden
var paa Ordets magt“ (annar hafði
Orðið á valdi sínu, en hinn var á
valdi Orðsins). Þetta er umhugsun-
arvert fyrir þá, sem hafa undir-
gengist þá kvöð, að stíga vikulega í
stól til að flytja söfnuðum sínum
fagnaðarerindið – evangelium – um
hann sem kom (Róm. 8:32) og birtir
okkur mönnum hinn lifandi, kær-
leiksríka, himneska Föður.
Vinur okkar Benedikt var jafnan
á valdi Guðs Orðs og lét það tala, er
hann steig í ræðustól. Tilgerðarleg-
ir stælar í svipbrigðum, líkams-
hreyfingum og broslegum þögnum,
sem einkennir suma þjálfaða pre-
dikara, voru honum víðsfjarri. Ná-
lægt mér er innrömmuð mynd, tek-
in á stríðsárunum 1939–́45. Myndin
er af 27 karlmönnum á ýmsum
aldri, allir klæddir í dökk jakkaföt
og hvítar skyrtur. Íslenski kross-
fáninn er á veggnum bakvið hópinn.
Þetta er mynd af 25 sveitarstjórum
yngri deilda KFUM í Reykjavík,
ásamt forstöðumönnum YD (yngri
deild) og VD (vinadeild), þeim öð-
lingunum og góðu drengjum, Magn-
úsi Runólfssyni og Ingvari Árna-
syni. Meðal hinna yngri á þessari
mynd, eru þeir bræður Benedikt og
Sverrir. Kærar minningar taka að
tala, er ég nú horfi á þessa mynd.
Ég gæti haldið áfram að skrifa og
rifja upp gömlu góðu árin, en það
læt ég bíða, en segi: Farðu vel, kæri
vinur og bróðir, Benedikt, heim í
himin Guðs. Berðu þangað hlýjar
kveðjur vinahópnum, ekki síst
söngfuglunum okkar, sem glöddu
okkur með ljúfum söng hér niðri á
Móður Jörð á fyrri tíð, en standa nú
frammi fyrir hásæti Guðs í hinum
mikla skara og syngja Honum lof
og dýrð. Heilsaðu einkum henni,
lífsförunautnum mínum góða, sem á
sínum tíma stóð við hlið mér á eynni
Patmos þar sem við upplifðum sam-
an Opinberun Jóhannesar, þar sem
segir m.a.: „Sjá tjaldbúð Guðs er
meðal mannanna og hann mun búa
hjá þeim, og þeir munu vera fólk
hans og Guð sjálfur mun vera hjá
þeim, Guð þeirra. Og dauðinn mun
ekki framar til vera, hvorki harmur
né vein nér kvöl er framar til. Hið
fyrra er farið.“ ( Op. Jóh. 21)
Ástvinum Benedikts bið ég bless-
unar nú á sárum saknaðartíma.
Hermann Þorsteinsson.
Það var vetrarkvöld
í janúar 1990 að ég
stóð ásamt Önna á
tröppunum á Neckar-
strasse í Obertshausen
í Þýskalandi og hringdi bjöllunni að
heimili Hrafnhildar, Tonys og barna
þeirra Ingu Rósar, Ásu Bjarkar og
Braga Þórs. Ég þekkti þau ekkert.
Ég hafði fengið símanúmer
þeirra í veganesti frá samstarfs-
konu minni, vinkonu Hrabbýjar,
sem vissi að ég var að flytjast til
Þýskalands. Við höfðum samband
HRAFNHILDUR
SIGURÐARDÓTTIR
✝ Hrafnhildur Sig-urðardóttir
fæddist í Reykjavík
25. febrúar 1952.
Hún varð bráðkvödd
á heimili sínu í
Reykjavík 15. júlí
síðastliðinn og var
útför hennar gerð
frá Hallgrímskirkju í
Reykjavík 25. júlí.
við þau Hrabbý og
Tony og var strax boð-
ið að koma til þeirra í
heimsókn.
Ég var ennþá á
tröppunum, það rigndi.
Dyrunum var lokið
upp og þar stóðu
Hrabbý, Tony og
börnin. Öll brosandi og
buðu okkur hjartan-
lega velkomin. Þetta
voru svo innilegar
móttökur að ég þorði
ekki að trúa því að
svona væri til. Þegar
við kvöddum þetta
sama kvöld vissi ég að ég hafði
eignast nýja vini fyrir lífstíð.
Við fengum síðan símhringingu
hinn 15. júlí síðastliðinn, við stödd á
Íslandi, það var Toný að flytja okk-
ur þær sorgarfréttir að Hrafnhildur
hans hefði lagst til svefns kvöldið
áður og ekki vaknað aftur.
Okkur setti hljóð.
Hún Hrabbý okkar var kær og
mikil vinkona okkar beggja.
Hún Hrabbý var einstök kona.
Hún, stórglæsileg, gjöful, gestrisin,
hreinskilin, fagurkeri, skemmtileg,
sanngjörn, ráðagóð, einstök tilfinn-
ingavera, einlæg vinkona vina
sinna, yndisleg móðir barna sinna,
yndisleg dóttir foreldra sinna og
ástkær eiginkona Tonys, þurfti að
yfirgefa okkur allt of snemma. Hún
þreyttist aldrei á því að slá öðrum
gullhamra, segja þeim hvað henni
þótti vænt um þá, og öll virðingin
og ástin sem hún veitti manni sín-
um, börnum, tengdasyni, barna-
börnum, foreldrum, systkinum, vin-
um svo og samstarfsfólki sínu var
einstök. Hún var einstaklega tilfinn-
inganæm og vissi alltaf þegar eitt-
hvað bjátaði á, þá kom hún á
stefnumóti og hún gafst ekki upp
fyrr en maður opnaði sig, tjáði sig,
ræddi hlutina með henni, tók ráð-
um, sem hún ein gat gefið, og leið
svo vel á eftir.
Hún hafði fölskvalausa framkomu
við allt og alla. Við hlógum saman,
við hlógum mikið saman. Við grét-
um líka saman. Hún sýndi alltaf
ótrúlegan áhuga á manni, fjölskyldu
manns, vinum manns, spurðist fyrir
um hagi fólks og heilsu, tók allt sem
miður var mjög nærri sér. Þetta var
allt saman umhyggja sem kom svo
fölskvalaust beint frá hennar stóra,
hlýja hjarta.
Símanúmer þeirra sem ég fékk í
veganesti forðum voru allar þær
lottótölur sem ég þurfti á að halda
og í vinning fékk ég að kynnast al-
veg einstakri, stórkostlegri vinkonu
minni Hrabbý og yndislegri fjöl-
skyldu hennar. Í tilveru okkar allra
sem vorum svo lánsöm að kynnast
og þekkja Hrabbý er stórt skarð
höggvið. En eftir stendur minningin
um þá stórkostlegu vinkonu okkar
Hrafnhildi Sigurðardóttur sem hef-
ur verið sótt til starfa hjá æðri
máttarvöldum sem æðsti engill.
Með mikinn harm í hjarta kveðj-
um við okkar elskulegu vinkonu
Hrafnhildi, takk fyrir allt og allt,
guð geymi þig.
Elsku Tony, Inga Rós, Ása
Björk, Bragi Þór, Hjörtur, Antoníus
Smári, Saga Ýrr, Hrafnhildur
María, Inga, Sigurður, systkini og
fjölskyldur, allir vinir og vanda-
menn. Okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Ykkar
Sigurveig og Önundur.