Morgunblaðið - 11.01.2006, Qupperneq 12

12 MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIRÚ
TS
A
LA
30%
afsláttur
af völdum
hlýjum,
mjúkum
og góðum
vörum
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
flutti upphafsfyrirlestur í fyrirlestraröð Sagn-
fræðingafélagsins, Hvað er útrás? í fundarsal
Þjóðminjasafnsins í gærdag. Yfirskrift erindis
forsetans var „Útrásin: Uppruni – einkenni –
framtíðarsýn“. Ólafur sagði forvitnilegt um-
ræðuefni hvernig menning og saga móta útrás-
ina og hvernig eiginleikar sem eiga sér rætur í
arfleifð okkar gefa Íslendingum forskot á al-
þjóðavelli. „Raunar má leika sér með þá hugsun
að landnámsöldin sé á vissan hátt upphafið að
þessu öllu saman og þjóðveldið hafi fært okkur
fyrirmyndir sem efldu sóknaranda. Hinir fyrstu
Íslendingar voru sannarlega útrásarfólk, jafnvel
svo afgerandi að þau sem nú gera garðinn fræg-
an blikna í samanburði,“ sagði Ólafur og tók
fram að sumum kynni þó að þykja langsótt að
tengja landnámstímann við greiningu á útrás-
inni.
Það væri hins vegar staðreynd að útrásin á
sér djúpar rætur í sögu okkar og lykillinn að ár-
angrinum sem útrásin hefur skilað er fólginn í
menningunni, arfleifðinni sem nýjar kynslóðir
hlutu í vöggugjöf.
Upplýsingabyltingin
breytti leikvellinum
Forsetinn rakti einnig þróun útrásarinnar frá
lokum kaldastríðsins, þegar nýjar dyr opnuðust
og Íslendingum var kleift að sækja inn í lönd
sem áður voru að mestu lokuð og eignast þar
öfluga bandamenn. Hann fjallaði um upplýs-
ingabyltinguna sem færði Íslendingum ný tæki í
hendur og gerði mögulegt að tengja saman ein-
staklinga og vinnustaði hvar sem er í veröldinni.
„Tækifærin til að skapa samvinnuheildir hafa
aldrei verið slík; áhrifamáttur Gutenbergs
bliknar í samanburði,“ sagði forsetinn og bætti
síðar við að upplýsingabyltingin og alþjóðavæð-
ingin hefðu breytt leikvellinum frá því sem áður
var þegar iðnbyltingin skóp vaxtarskeið hinna
stærri ríkja. Nú geti nýjungar birst úr öllum
áttum, frumkvæði einstaklinga og sköpunargáfa
gert fyrirtækjum hvar sem er í veröldinni kleift
að verða á skömmum tíma áhrifamikið afl á
heimsmarkaði.
Ólafur nefndi tíu eiginleika sem að hans mati
hafa gert íslensku útrásina glæsilega og sagði
þá flesta mótaða af menningu, samfélagi og arf-
leifðinni. Meðal þeirra eiginleika sem forsetinn
nefndi voru vinnusemi, að þora þegar aðrir hika,
hin ríka áhersla á að treysta hvert öðru, áhersl-
an á sköpunargáfu, hinn íslenski athafnastíll –
þar sem stjórnandinn sjálfur er í fremstu röð –
og það að Íslendingar vita að mannorðið er dýr-
mætara en flest annað og slík hugsun er væn-
legt leiðarljós um ókunna vegu á heimsmörk-
uðum.
Ísland samfélag endurreisnar
Forsetinn sagði það merkilegt og kunna að
vera kjarna málsins þegar leitað er skýringa á
útrásinni að á Íslandi er skapandi gerjun á ólík-
um sviðum og umsvif og nýsköpun á einu þeirra
hafa áhrif á önnur. Ólafur segir þessi gagn-
kvæmu áhrif mynda skapandi heild. „Smæðin
gerir það að verkum að gerendur á öllum svið-
um – athafnafólk, listamenn, vísindamenn og
rannsakendur – eru í nánara samneyti en tíðk-
ast víða annarsstaðar, blanda geði á ýmsan hátt
og tengjast hringiðu lífs á gamla Fróni.“
Að þessu leyti segir forsetinn að Ísland sé á
vissan hátt samfélag endurreisnar, þar sem
blómaskeiðið byggist jöfnum höndum á við-
skiptum, vísindum og listum. Byggist á sam-
félagi fólks sem skarar fram úr á ólíkum svið-
um. Ólafur er hins vegar ekki í vafa um hvað
búi að baki.
„Forsenda hins glæsilega sóknarskeiðs er þó
umfram allt menntunin sem hin yngri kynslóð
hefur hlotið, fólkið sem nú er á besta aldri,“
sagði Ólafur Ragnar.
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, fjallaði um upphaf, einkenni
og framtíðarsýn útrásarinnar í fyrirlestraröð Sagnfræðingafélagsins
Menntun er umfram allt for-
senda glæsilegs sóknarskeiðs
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
Morgunblaðið/Þorkell
Fjölmenni var viðstatt fyrirlestur forsetans í fyrirlestraröð Sagnfræðifélagsins í Þjóðminjasafninu.
Morgunblaðið/Þorkell
Ólafur Ragnar Grímsson hélt fyrirlestur um út-
rás Íslendinga í Þjóminjasafninu í gærdag.
NÝSTÁRLEG aðferð var notuð til að taka í
notkun nýjustu bensínstöð Atlantsolíu sem
staðsett er við Húsgagnahöllina í Reykja-
vík. Dælurnar voru ræstar með því að bera
upp að þeim tölvuúr, útbúið með örgjörva.
Það var Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
borgarstjóri, sem opnaði stöðina, sem er sú
sjötta sem Atlantsolía opnar.
Hugi Hreiðarsson, markaðsstjóri Atlants-
olíu ehf., segir að virkni tölvuúrsins sé sú
sama og með dælulykli Atlantsolíu. Tölvu-
úrið er útbúið örgjörva sem dælur stöðv-
arinnar skynja og kviknar því sjálfkrafa á
þeirri dælu sem úrið er borið upp að. Ör-
gjörvinn er svo tengdur við greiðslukort
eiganda.
Hugi segir þróunina vera í þá átt að við-
skiptavinir vilji nýjungar og er úrið nýjung
til að mæta þeirri þörf. Aðeins eitt slíkt úr
er til á landinu eins og er en von er á því
að fyrirtækið taki fleiri í notkun á vormán-
uðum. „Ég held að þetta sé spennandi nýj-
ung sem mun án efa falla vel í kramið hjá
viðskiptavinum okkar,“ segir Hugi. „Þetta
er ætlað þeim sem eru mikið á ferðinni og
vilja meiri hraða við eldsneytiskaup. Það
þarf til að mynda ekki að standa í röð og
bíða eftir að næsti maður á undan klári sín
viðskipti.“
Hugi segist merkja mikinn áhuga hjá
fólki á dælulyklum fyrirtækisins og býst
ekki við öðru en það sama verði uppi á ten-
ingnum með tölvuúrin. Bæði verður hægt
að fá úrin fyrir herra og dömur.
Tölvuúr notað til að opna bensínstöð
Morgunblaðið/Kristinn
Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri opnar nýja bensínstöð Atlantsolíu með tölvuúri. Fyrir aftan
hana standa Hugi Hreiðarsson markaðsstjóri og Geir Sæmundsson framkvæmdastjóri.