Morgunblaðið - 11.01.2006, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 2006 27
UMRÆÐAN
HALLDÓR Guð-
mundsson er sagður
vera að skrifa sögu
Gunnars Gunnars-
sonar og Þórbergs
Þórðarsonar.
Í þágu hvers vinn-
ur hann þegar hann
segir að Kiljan hafi
hvergi komið nærri
bréfi Sigurðar Nor-
dals, Jóns Helgason-
ar, Ragnars í Smára
og Peters Hallberg
til einhvers Svía út af
Nóbelsverðlaunum
1955?
Síðan lýsir Halldór
því sigri hrósandi yfir
að þetta bréf hafi
aldrei verið til þegar
einn af meðlimum
sænsku akademíunn-
ar finnur það ekki í
bréfasafni hennar.
Kynni mín af
Gunnari Gunnarssyni
voru talsverð og á
þann veg að hann
væri ekki að uppdikta
eða falsa staðreyndir
sér í hag. Þvert á
móti var hann dreng-
lundaður og viljugur
að liðsinna kollegum
sínum, gilti einu
hvaða skoðanir þeir
höfðu.
Mér er sérlega minnisstæð af-
staða Gunnars gagnvart Einari
Braga þegar forsvarsmenn Varins
lands höfðuðu meiðyrðamál á
hann.
Satt að segja held ég að stuðn-
ingur okkar tveggja
við Einar hafi verið
mjög þungur þar sem
við vorum báðir yf-
irlýstir Nató-vinir.
Þetta var a.m.k. skoð-
un Snorra Hjart-
arsonar í samtali við
undirritaðan í Nor-
ræna húsinu þegar
málið var í hámarki.
Að lokum
Verðlaun og styrkir
geta verið góð upp-
örvun fyrir viðkom-
andi skáld eða rithöf-
und. En þau eru ekki
lokaorð um hæfni eða
getu.
Hvorki Ibsen,
Strindberg eða Tol-
stoj fengu Nóbels-
verðlaun. Hins vegar
Sjólókoff, sem Solse-
netsin segir að hafi
stolið handritinu af
Lygn streymir Don af
dánum kósakka. Stað-
reyndin er sú að þeir
sem þora og geta eiga
oft á tíðum í miklum
mótbyr á meðan með-
almönnunum er hoss-
að.
Hver man í dag t.d.
eftir Nóbelsverð-
launaþeganum Bunin?
Til varnar Gunn-
ari Gunnarssyni
Hilmar Jónsson fjallar
um Nóbelsverðlaun
Hilmar
Jónsson
’Kynni mín af Gunnari
Gunnarssyni
voru talsverð
og á þann
veg að hann
væri ekki að
uppdikta eða
falsa stað-
reyndir sér
í hag.‘
Höfundur er rithöfundur.
AÐ BÚA með spilafíkli eða tengj-
ast honum veldur þjáningum sem eru
sér á parti. Fyrir flesta er það skelfi-
leg reynsla: álagið á fjölskylduna
verður óþolandi og heimilið er þrung-
ið beiskju, vonbrigðum og gremju.
Tilfinningalega tekur álagið sinn toll
og allt líf aðstandand-
ans virðist vera að fara
úr böndunum; spennan
eykst enn vegna þess
að efnahagurinn fer í
rúst. Á hverri stundu
má búast við því að fjöl-
skyldan missi íbúðina
eða leysist upp. Það eru
ekki til peningar fyrir
mat eða til að kaupa föt
á börnin. Þeir sem búa
með spilafíklum verða
oft taugaveiklaðir. Á
köflum verða þeir ófær-
ir um að hugsa rökrétt;
vandamálin virðast óviðráðanleg og
óskiljanleg.
Aðstandandinn er einmana,
hræddur, hjálparvana, örvænt-
inarfullur og skömmin yfirþyrmandi.
Við hikum við að segja öðrum frá
vandamálum okkar og vonbrigðum
og óttumst að enginn skilji okkur.
Býrð þú með spilafíkli?
Hér er gátlisti Gam-Anon-
samtakanna með 13 spurningum.
 Eru rukkarar sífellt á eftir þér?
 Er viðkomandi oft að heiman í
langan tíma án skýringa?
 Finnst þér að ekki sé hægt að
treysta honum eða henni fyrir
peningum?
 Heitir hann eða hún því stað-
fastlega að hætta fjárhættuspili
og sárbiður um annað tækifæri
en byrjar samt aftur og aftur að
stunda fjárhættuspil?
 Fær hann eða hún lánaða pen-
inga til að stunda fjárhættuspil
eða til að borga spilaskuldir?
 Hefurðu tekið eftir persónu-
leikabreytingu hjá spilafíklinum
eftir því sem spilafíkn hans eða
hennar ágerist?
 Hefur komið til
þess að þú feldir
peninga sem þarf
til framfærslu, vit-
andi að annars
kynni þig og aðra í
fjölskyldunni að
skorta fæði og
klæði?
 Leitarðu í fötum
spilafíkilsins eða í
veskinu hans þeg-
ar færi gefst,
kannarðu atferli
hans eða hennar á
annan hátt?
 Felur spilafíkillinn peninga
sína?
 Lýgur spilafíkillinn stundum
blákalt, forðast allar umræður
um skuldir sínar eða neitar að
viðurkenna ástandið?
 Reynir spilafíkillinn að koma inn
hjá þér sektarkennd til að varpa
ábyrgðinni á spilafíkn sinni á
þig?
 Reynir þú að sjá skapbreytingar
spilafíkilsins fyrir eða hafa
stjórn á lífi hans eða hennar?
 Finnst þér að sambúð ykkar lík-
ist helst martröð?
Spilafíkn er fjölskyldu-, fé-
lagslegur og andlegur sjúkdómur
sem fylgir mikil skömm og feluleikur.
Fjölskyldur spilafíkla hafa komist að
raun um að það er skelfileg reynsla
að búa við spilafíkn. Margir aðstand-
endur spilafíkla þurfa hjálp við að
skilgreina hlutverk sitt sem maki,
foreldri, ættingi eða vinur spilafíkils.
Margir aðstandendur spilafíkils velta
því fyrir sér hvernig þeir geti sem
best hjálpað maka sínum, ættingja
eða vini.
Að spyrja eða yfirheyra spilafíkil-
inn er ekki til neins. Þú hefur ekkert
vald yfir þessum aðstæðum. Ef hann
vill leyna einhverju er ekki hægt að
þvinga fram sannleikann. Því skyld-
irðu þá reyna? Það sem þú getur gert
er að leita þér hjálpar. Samtök
áhugafólks um spilafíkn eru með
stuðningshópsvinnu fyrir aðstand-
endur. Það er nauðsýnlegt fyrir að-
standandann að byggja sjálfan sig
upp til þess að geta tekist á við vand-
ann. SÁS-samtökin eru með fé-
lagsráðgjafa í hjónabands- og fjöl-
skyldumeðferð, sem þekkir vel til
spilafíknar, sem stjórnar hópstuðn-
ingnum. Hópstuðningurinn fyrir að-
standendur spilafíkla er á þriðjudög-
um í Dugguvogi 17–19 í húsnæði
samtakanna og byrjar klukkan 18.00.
Það er einnig hægt að fá einkaviðtöl
við ráðgjafann eða senda fyrirspurn á
netfangið okkar, spilavand-
i@spilavandi.is.
Það er þess virði að reyna.
Ert þú aðstand-
andi spilafíkils?
Júlíus Þór Júlíusson fjallar um
spilafíkn
’Spilafíkn er fjöl-skyldu-, félagslegur og
andlegur sjúkdómur
sem fylgir mikil skömm
og feluleikur.‘
Júlíus Þór Júlíusson
Höfundur er formaður Samtaka
áhugafólks um spilafíkn.
TENGLAR
..............................................
www.spilavandi.is