Andvari - 01.01.1895, Page 157
127
fengið, að neyta krapta vorra, og miklu minni eru
þær en stjórnin vill láta í veðri vaka, þegar hún er
að lofa liinn blessunarríka árangur af samvinnu
þingsins og stjórnarinnar. Þessi samvinna getur
aldrei orðið Islandi til sannrar blessunar, meðan
vilji alþingis verður eins algerlega að lúta í lægra
haldi fyrir vilja ókunnugrar og erlendrar stjórnar,
eins og í þessi 20 ár. Það er hin mesta fásinna að
hugsa, að þessi stjórn þekki betur þarfir og gagn
þjóðarinnar á íslandi en beztu menn hennar.
Að öðru leyti lieíur þingsaga vor þessi ár sýnt
það berlega, að stjórnin virðir i raun og veru vilja
hins löggefandi alþingis ekki hóti meira en ráðgjaf-
ar þingsins forna. Þetta er að því leyti eðlilegt,
sem stjórnin er svo algerlega ábyrgðarlaus gagn-
vart þinginu, að hún er jafnföst í sessi, hvort hún
virðir vilja þess að nokkru eða engu. Annaðhvort
er fyrir þingið að leggja algerlega árar í bát með
þau mál, sem ekki finna náð í augum stjórnarinnar,
hversu mikil nauðsynjamál sem þau eru fyrir þjóð
vora, eða halda áfram að knýja á náðardyr stjórn-
arinnar í þeirri von, að hún á sinum tíma verði við
óskum vorum; er þetta vissulega líkara ráðgjafar-
þingi, og því fremur lítilsmetnu, en löggjafarþingi,
sem eitthvað hefur að segja gagnvart landstjórninni.
Þetta er þá allt þingræðið og sjálfstjórnin frá 1874.
Vér höfum þá litið yfir stjórnaríar vort í þessi
20 ár og séð hvernig stjórnarskránni 5. jan. 1874
hefur verið beitt í framkvremdinni bæði af þingi og
stjórn að því er snertir efling sjálfsforræðís vors.
Alþingi hefur að sínu leyti reynt að frjófga það sáð-
korn til sjálfsforræðis, sem fólgið er í stjórnar-
skránni, það hefur reynt það, sem í þess valdi stóð,
til að gjöra stjórnarskipunina viðunanlega. En