Skírnir - 01.01.1929, Side 180
174
Cement.
[Skímir
ar líf, annars étur hún okkur upp ... Þú veizt ekki, hvernig
vélarnar lifa . . . Nei, þú veizt það ekki . . . Það er hægt
að ganga af vitinu, er maður sér það og finnur. Hver veit
það? Ég veit það . . . ég einn«.
Á þessum stað er tekin ákvörðunin: að láta verksmiðj-
una taka til starfa aftur, hvað sem það kosti. Gléb strengir
þess heit. Það sem eftir er af bókinni segir frá, hversu
þetta verður. Saman við þessa afrekssögu er snúinn annar
þáttur, sem að vísu er miklu minna lagt upp úr, það er
um Gléb og Dösju og ástir þeirra.
III.
Höfundur heldur nú áfram að sýna lesandanum borg-
ina og ótal margt nýtt kemur til sögunnar, bæði menn og
stofnanir.
Skrifstofur af ýmsu tagi eru sem sandur á sjávarströndu
og í allri auðn atvinnulífsins virðast þær einar blómgast.
Allt, sem heiti hefur, fer í gegnum skrifstofur, nefndir og
ráð. Allt er að drukkna í skriffinnsku. Grúi af mönnum
gengur með skjalatöskur undir handleggnum, og þær eru
fullar af allskonar skýrslum, sem á að gefa á skrifstofum,
nefndafundum, ráðsfundum.
Byltingarmóðurinn er löngu horfinn. »Rómantíkin er
ekki lengur til. Rómantíkin er dáin. Hún er liðna tímans.
Hetjudáð og byltingarafrek — er gömul saga. Og söngv-
arnir, sem gagntóku alla, eru þagnaðir . . .«
Þetta er þó ekki af því, að menn séu farnir að hneigj-
ast aftur að borgaralegu þjóðfélagi. Það gera aðeins þeir,
sem forðum voru burgeisar. Verkalýðnum er byltingin
staðreynd, sem aldrei verður aftur tekin, og hvernig sem
fer annars, þá verður aldrei snúið til sama lands aftur. En
aftur á móti er vantrúin á, að hægt sé að kippa í lag at-
vinnulífinu, orðin rótgróin. Ráðsmennirnir hrista höfuðiðr
þegar nefnt er, að verksmiðjan verði að komast af stað
aftur. Draumsjón, barnaskapur. Það er iðnaðarskrifstofa og
cementsmiðstöð og atvinnuráð og vinnu- og landvarnarráð
og hver veit hvað margt fleira, sem ræður þessu og vísast