Blanda - 01.01.1932, Page 392
386
Hér héfur nú veri'S lýst málum þeírra Bjarna Óla-
sonar og RandíSar dóttur hans eftir því, sem rá'öa
má og fram kemur í skjölum þeim, sem til eru
em þau mál, og reynt til þess aS halla hvergi á þá,
sem viS mál þessi koma. Hefur löngum þótt svo,
sem sagnaritarar í lúterskum siS hér á landi hefSi
lieldur tilhneigingu til aS halla á katólsku biskup-
ana í frásögnum sínurn um deilur milli þeirra og
veraldarhöfSingja. En sögu liSinna alda er skylt
aS segja „sine ira et studio“ (hlutdrægnis- og
ástriSulaust). NiÖurstaÖan verÖur hér þessi: Ólafur
Hskup átti lögsögu yfir málum■ þessurn að öllu leyti.
Hann hafði vald til að fanga Bjarna, eins og á stóð.
Það er nokkur vafi á um það, hvort hiskup hefði
tkki gert réttara, ef hann hefði dæmt Bjarna undan-
fceri, fyrst hann meðgekk ekki strax, og nefnt hon-
um fullt og fast eiðamenn. Og kann að vera veila
í meðfcrð biskups á málinu að þcssu lcyti, en ekki
bar lögmanni lögsaga urn það atriði. Eftir að Bjarni
hafði játað, að biskups áliti, bindandi brot sitt, lilaut
biskup að nefna prestadórn um brot hans, og sá dóm-
ur var lögum samkvœmur, ef sök var sönnuð, eins
og biskup og prestar hans töldu. Um efnishlið máls-
ins virðist það fullvíst, að þau feðgin hafi sam-
rekkt. En þar með eru skapaðar afarsterkar líkur
fyrir því, að þau hafi einnig komið saman að lík-
amslosta. Játning Bjarna í varðhaldinu og hin ná-
kvcema, en ógeðslega, lýsing hans á meðferð hans
á stúlkunni, mundi tálin full sönnun um sekt hans,
nenm hann hcfði verið kúgaður til að gefa játning-
una. Sjálfur scgist hann hafa verið kúgaður til þcss.
Hvort hann hafi gefið ranga játningu til þess að
sleppa úr varðhaldinu, eins og hann bar sjálfur
fram, verður aldrei upplýst. Vottorð prestanna um,
að hann hafi verið ókúgaður, rœðtor ekki úrslitum