Eimreiðin - 01.04.1937, Blaðsíða 53

E'mkeiðin SJÁLFSTÆÐI ÍSLANDS OG SAMBANDSLÖGIN
173
1 fratnkvæmdinni var það algerlega »ófullvalda« í milliríkja-
skilningi, þótt það hefði nú orðið sína »sjálfstjórn«, all-ríflega,
1 innanlandsmálum. Það taldist sem sé liluli af Danaveldi.
Fram um aldamólin síðustu voru, auk Jóns Sigurðssonar,
se>n þá var látinn (1879) og hafði horið höfuð og herðar
yfir alla stjórnmálamenn íslenzka og var hinn öruggasti
'órður réttar þjóðarinnar, ýmsir aðrir all-merkir menn, sem
lóku mikinn þátt í deilum um sambandsmálið við Dani.
^iegir þar að nefna til Benedikt Sveinsson, sýslumann, sem
'ar harðvítugur andstæðingur Dana, og átti hann í höggi við
-nisa, er fara vildu meðalveg í þeim málum, svo sem var
emkum Valtýr Guðmundsson. Svo kom og um aldamótin
f>'am á sjónarsviðið Hannes Hafstein o. fl. — Var stjórnmála-
')ílrátta þjóðarinnar leng§tum á síðari hluta aldarinnar sem
'eið 0g rey11(jar fram á þessa öld, einskonar »lijaðningavíg«,
en verkaði þó sem plæging jarðvegarins.
Fftir að stjórnin »fluttist inn í landið«, sem kallað var,
HlO.j.—urðu allar stjórnmálastefnur íslenzkar markvissari
ei1 aður, og komu nú meir fram höfuðatriðin i málunum, —
°S var þá, að því er fortíðina snerti, enn mest að styðjast
"ð aðgerðir Jóns Sigurðssonar.
^f hinum þjóðlegu stefnum hafði hingað til mest borið á
•nni svo nefndu heimastjórnarstefnu. En þegar hér er komið
'Sogu, sem sé fram á þessa öld, kemur upp hin alkunna land-
Va'narste/ha, sem síðar varð hrein skilnaðarstefna; og sýndi
Sl§ seinna, að grundvallaratriði þessarar stefnu náðu djúpum
*°kum á hugum landsmanna. Þeir menn, sem forustu höfðu
!. Þessum stefnuhvörfum, eða tóku virkan þátt í þeim frá
°ndyerðu, eru margir lifandi enn, og verða nöfn þeirra ekki
1 nelnd; en af þeim, sem látnir eru, var einn helzti Bjarni
' °nsson frá Vogi. — Nokkuð sérstakt mót fengu þessar
stefnur ;\ sjg ef(jr frumherjum og stöðum, t. d. nokkuð mis-
Ulunandi, að sumu leyti, á Suðurlandi (Reykjavík) — og á
^orðurlandi (Akureyri), — eða liér á landi og í Kaupmanna-
11 • sem ávalt var annar aðal-vettvangurinn fyrir sjálfstæðis-
aiattu þjóðarinnar, meðal hinna íslenzku stúdenta þar. En
1 °H kurl komu til grafar, var skoðun og tilgangur lang-
Hestr;
a Finn sami, sem sé að afla landinu l’ulls sjálfstæðis, —